Proces rehabilitacije kneza Pavla Karađorđevića
Proces rehabilitacije kneza Pavla Karađorđevića je bio sudski proces kojim je osporena krivica i osporena presuda iz 1945. godine, protiv kneza Pavla Karađorđevića, koji je bio osuđen za izdaju i saradnju sa okupatorom.
Pozadina[uredi | uredi izvor]
Knez Pavle Karađorđević se našao na jugoslovenskom prestolu odmah nakon Marsejskog atentata na kralja Aleksandra Karađorđevića, 1934. godine. Knez Pavle je zapravo bio jedan od trojice namesnika, koji su upravljali državom u ime maloletnog prestolonaslednika Petra II. Iako je nastojao da Jugoslaviju izvuče iz krvavog rata, koji se sve više nazirao, knez Pavle Karađorđević je morao da prihvati pristupanje Jugoslavije u Trojni pakt, kako više nije mogao da trpi pritiske nemačkog nacističkog vođe Adolfa Hitlera, koji je upozoravao da više ne može da zaustavlja italijanskog fašističkog diktatora Musolinija u pohodu na Jugoslaviju.
Kraljevina Jugoslavija je zvanično pristupila Trojnom paktu dana 25. marta 1941. godine. Dva dana kasnije, na ulicama Beograda je došlo do velikih demonstracija, a nekoliko visokih oficira vojske Jugoslavije je izvršilo puč i zbacimo kneza Pavla sa prestola. Odmah posle toga, knez Pavle je uhapšen u vozu za Zagreb, i poslat u izganstvo u Afriku.
Po završetku Drugog svetskog rata, Komunistička partija Jugoslavije dolazi na vlast, i pokreće hapšenja svih pripadnika Jugoslovenske vojske u otadžbini, saradnika Vlade narodnog spasa generala Milana Nedića, Srpskog dobrovoljačkog korpusa advokata Dimitrija Ljotića, i dr. U veoma brzim procesima, izriču se najstrože mere, a optuženi bivaju proglašeni krivim za dela izdaje i saradnje sa okupatorom. Tako je Državna komisija, septembra 1945. godine, donela odluku kojom je knez Pavle Karađorđević proglašen ratnim zločincem.
Pokretanje procesa[uredi | uredi izvor]
Proces rehabilitacije kneza Pavla Karađorđevića, pokrenula je njegova ćerka kneginja Jelisaveta Karađorđević, pred Višim sudom u Beogradu.
Rešenje o rehabilitaciji[uredi | uredi izvor]
Odluka o rehabilitaciji kneza Pavla Karađorđevića doneto je 15. decembra 2011. godine. Viši sud u Beogradu je suspendovao odluku Državne komisije, donetu 1945. godine, koja je kneza Pavla proglasila ratnim zločincem. Time su ukinute sve sankcije izrečene knezu Pavlu, među kojima je i ona o konfiskaciji imovine, i on je zvanično postao neosuđivan. Ovim procesom je dokazano da je knez Pavle osuđen iz političko-ideoloških razloga, kako se navodi u saopštenju advokata Dušanke Homen Subotić, pravnog zastupnika Jelisavete Karađorđević, kao naslednika kneza Pavla, u ovom procesu.