Razgovor:Srbija (1071—1217)

Privremeno zaključavanje

Pozdrav, zaključao sam ovaj članak (i uređivanje i preimenovanje) i njegovu prateću szr (samo preimenovanje) privremeno na 1 dan/24 sahata zbog uređivačkoga rata. — نوفاك اتشمان‎ 08:19, 7. jun 2024. (CEST)

Srbija

Čisto zbog rasprave koja je vođena ovde, ako je neko imao izvesnih nedoumica povodom pitanja, kako se zvala država srpskih velikih župana, koja je postojala od kraja 11. veka do proglašenja kraljevine (1217), evo šta je zabeležila Ana Komnina u svojoj Aleksijadi, gde je navela reči svog savremenika - velikog župana Vukana, upućene caru povodom upada susednih vizantijskih zapovednika, a te reči glase: "Oni su, ne želeći da ostanu u sopstvenim granicama, vršili razne upade i naneli ne malu štetu Srbiji (grč. Σερβία)". To je istorijsko svedočanstvo prvog reda, u kome Vukan svoju državu naziva Srbijom, što nikada nije ni bilo sporno u nauci, pa nije na odmet ovde ponoviti.

To nije bila država, već je bila oblast veće države kojom je u to vrijeme kao de iure/de facto viša instance bili kraljevi Mihajlo i Bodin. Nisi dao nijedan izvor koji istoričar naziva domen Vukanovića Srbijom, već primarni izvor, a vlastite interpreteacija primarnih izvora je zabranjeno na Vikipediji (barem na engleskoj, a trebalo bi na svakoj). Valjda postoji razlog zašto je kod generacija istoričara domen Vukanovića i prvih Nemanjića ustaljen naziv Raška, iako je Stefan Nemanja nametnuo svoju vlast nad svojim bratom Miroslavom i Vojislavljevićima u Zeti. Pa se onda veliki župan Stefan (Prvovenčani) riješio svog rođenog brata (koji je dobio Zetu od Stefana Nemanje) i krunisao za kralja (čime je priznata de facto državnost, a ne vazalni odnos prema Vizantiji (čiji su carevi nju nazivali Rimskim carstvom, nikako Vizantijom) i onome što je (p)ostalo od nje posle Četvrtog krstaškog rata). Mogu navjesti još jednu analogiju: Velika moskovska kneževina je stavila pod svoju vlast skoro sve teritorije bivše Kijevske Rusije i od Ivana Groznog je za tu državu ukorijenjen naziv Rusko Carstvo/Rusija. --Radun Balšić (razgovor) 17:57, 9. jun 2024. (CEST)

• Ovo je članak o državi srpskih velikih župana koja je postojala od kraja 11. veka kada se odvojila od vlasti Vojislavljevića, a postojala je do uzdizanja na stepen kraljevine (1217) i ta se država tokom čitavog tog perioda zvala samo Srbija, što uopšte nije sporno, pošto o tome svedoče i razni vizantijski izvori iz tog perioda, koji su objavljeni u trećem (1966) i četvrtom (1971) tomu edicije "Vizantijski izvori za istoriju naroda Jugoslavije". U svim tim prvorazrednim izvorima, država velikih župana se pominje kao Srbija, što je u nauci veoma dobro poznato. Karta koju je kolega priložio predstavlja oblasnu podelu po poznom Letopisu popa Dukljanina, koji je kasnije odnose preslikavao na ranija vremena. A što se tiče egzonimskog oblasnog naziva "Raška", on se prvi put sreće tek 1186. godine i to u izvorima latinskog porekla. Dovoljno je još dodati da veliki župan Stefan Nemanjić u svojoj čuvenoj Hilandarskoj povelji pominje da je njegov otac Stefan Nemanja državu nasledio od svojih dedova i pradedova, nazivajući je "srpskom zemljom" i potpisujući se kao veliki župan "srpske zemlje" tako da nikakvih nedoumica nema povodom izvornog naziva velikožupanske države, od njenog postanka do prerastanja u kraljevinu. Sorabino (razgovor) 18:26, 9. jun 2024. (CEST)

A što se tiče velikožupanske odrednice, kao opisne oznake za Srbiju u doba velikih župana, ona je već prisutna i u novijoj srpskoj istoriografiji. Praktičnost te odrednice ogleda se u njenoj jasnoj prepoznatljivosti, pošto izraz "velikožupanska Srbija" na jasan i nedvosmislen način ukazuje upravo na velikožupanski period u istoriji Srbije. I sam pridev (velikožupanska/velikožupanski) veoma je raširen u istoriografiji, a koristi se upravo za označavanje velikožupanske vlasti, države ili prestola što je posvedočeno brojnim primerima iz stručne literature. Stoga bi najpraktičnije bilo da se članak o Srbiji u doba velikih župana nazove "Velikožupanska Srbija", odnosno "Srbija u doba velikih župana" ili tome slično. Sorabino (razgovor) 16:54, 12. jun 2024. (CEST)