Sitas
| Sitas | |
|---|---|
| Vojna karijera | |
| Služba | Byzantine Empire |
| Čin | magister militum |
| Učešće u ratovima | Iberian War : Battle of Satala |
Sitas ( grč. Σίττας ; preminuo 538. godine) je bio vizantijski vojni zapovednik za vreme cara Justinijana I (r. 527–565. godine). Tokom Iberijskog rata protiv Sasanidskog carstva, Sitas je dobio komandu nad snagama u Jermeniji, slično statusu Velizara u Mesopotamiji . Odneo je pobedu nad Sasanidima u bici kod Satale.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Sitas je bio muž Komite, starije sestre carice Teodore, i mogući otac kasnije carice Sofije.[1]
Sitasovo poreklo je nejasno. Vizantinisti su sugerisali da je njegovo ime bilo gotsko ili tračansko,[2] ali se njegovo teorijsko poreklo od Gota ili Tračana ne pominje u primarnim izvorima. U istoriju ulazi u vreme vladavine cara Justina I (r. 518–527) kao doriphoros („telohranitelj“) u Justinijanovoj gardi, zatim magister militum per Orientem.[3]
Godine 527. Sita i Velizar su dobili komandu nad invazijom na Persarmeniju . Bili su uspešni u pljački tog područja i hvatanju značajnog broja jermenskih zarobljenika. Pokušali su da napadnu ostatak Marzpanata Jermenije kasnije tokom godine, ali su poraženi od Aratija i Narzesa.[4] Ovog poslednjeg ne treba mešati sa Narzesom, još jednim vizantijskim generalom pod carem Justinijanom I.
Godine 528, Sitas je postavljen na novu dužnost magister militum per Armeniam . Prema Malali i Teofanu Ispovedniku, Sitas je regrutovao svoje scriniarii (administrativne službenike) među lokalnim jermenskim stanovništvom, jer ih je smatrao bolje upoznatim sa teritorijom.[5] Prokopije beleži Sitasovu pobedu nad Cani, plemenom Kavkaza, koje je vodilo povremene napade na susedne oblasti. Sitas ih je uspešno preobratio iz paganstva u hrišćanstvo i regrutovao bivše razbojnike u vizantijsku vojsku.[3]
Godine 530. Sitas je dobio i funkciju magister militum praesentalis („Gospodar vojnika u prisustvu [Cara]“). Iste godine, Sitas i Dorotej branili su Teodosiopolj od invazijskih sila iz Sasanidskog carstva, deo tekućeg Iberijskog rata između cara Justinijana I i persijskog šaha, Kavada I (r. 488–531. godine). Prokopije primećuje da su rimske snage uspele da opljačkaju neprijateljski logor. Sitas je takođe branio Satalu od invazijskih snaga tako što je napao veću vojsku na njenom začelju i primorao ih da se povuku ( Bitka kod Satale). Invazija je prekinuta i Sasanidi su se povukli nazad u Persiju nakon dva poraza.[3]
Nakon poraza Velizara u bici kod Kalinikuma (19. aprila 531. godine), Sitas ga je zamenio na čelu snaga na istoku.[6] Tokom opsade Martiropolja (531. godine), Sitas i Al-Harith ibn Jabalah su logorovali u obližnjem gradu Amida, ali su izbegli sukob pošto su Persijanci tamo imali prednost. Car I Kavad je, međutim, umro u roku od godinu dana, a njegov sin i naslednik Hozoroje I (r. 531–579 n.e.) bio je zainteresovan da za sada stabilizuje svoju unutrašnju poziciju i započeo je pregovore o miru. Sporazum o „ večnom miru “ (koji je na kraju trajao deset godina) potpisan je septembra 532. godine pod uslovom da sva vizantijska zemlja izgubljena pod vlašću cara Justinijana I bude vraćena, a Vizantinci plaćaju težak danak u zamenu za mir. Zemlja Iberija ostala je pod kontrolom Sasanida.
Sitas je dobio počasnu titulu patricija 535. godine. Iste godine, Sitas je zaslužan za pobedu protiv Bugara u Meziji, od strane Jatrusa ( Jantre). Za počasnog konzula imenovan je 536. godine.[7] Godine 538/539, Sitas je vraćen u Jermeniju da se suoči sa pobunom u znak protesta protiv velikih poreza . Pošto nije uspeo da pregovara o miru, Sitas je započeo aktivne borbe. U bici kod Enohalkona, priroda terena je primorala obe vojske da se bore u raštrkanim grupama, a ne u ujedinjenim snagama. Prokopije beleži da je Sitasa ubio ili Artaban, vođa pobune, ili Solomon, inače opskurni pobunjenik.[3]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Martindale 1992, str. 1160–1163
- ^ Martindale 1992, str. 1160–1163
- ^ a b v g Martindale 1992, str. 1160–1163
- ^ Martindale 1992, str. 1160–1163
- ^ Martindale 1992, str. 1160–1163
- ^ Martindale 1992, str. 1160–1163
- ^ Martindale 1992, str. 1160–1163
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Martindale, John R.; Jones, A.H.M.; Morris, John (1992). The Prosopography of the Later Roman Empire - Volume III, AD 527–641. Cambridge University Press. ISBN 0-521-20160-8.
