Sloveni muslimani
Sloveni muslimani su etno-religijske grupe Slovena koji ispovedaju islam kao tradicionalnu religiju. Sloveni su se prvi put susreli sa islamskim narodima tokom ranog srednjeg veka. Istočni Sloveni trgovali su sa njima duž Volge i Kaspijskog mora, a zatim su se bliže upoznali sa islamskim životom i načinom života kad se susedna država Povolška Bugarska islamizovala. Pogranični turski narodi su zarobili Slovene i prodali ih u ropstvo po celom Sredozemlju. Pošto su naučili jezik i savladali lokalnu religiju, neki slovenski robovi su se oslobodili ili pobegli, pridruživši se redovima plaćenika, avanturista, pa čak i vladara emirata - taifa muslimanske Španije (Kordoba kalifat, Emirat Denija). Muslimani su ove muslimanske Slovene rasute po svetu zvali sakalibi.
Južni Sloveni
[uredi | uredi izvor]Slične kontakte sa Arapima imali su i Južni Sloveni koji su se naselili u Vizantijskom carstvu. U 15. veku, muslimansko Osmansko carstvo zamenilo je Vizantijsko carstvo.
Pod uticajem Turaka, velike grupe Slovena, pre svega bogumila, koje je ranije progonila Grčka pravoslavna crkva, prešle su na islam na relativno miran način. Neki deo aristokratske elite južnih Slovena prešao je na islam, nastojeći da sačuva svoje privilegije. Slovensku decu odvodili su u ropstvo i pravili janjičare. Bugari su se islamizovali u rodopskoj oblasti najbližoj Istanbulu. Istovremeno, od 15. do 18. veka, Srbi su primali islam u Sandžaku, Bosni i drugim mestima. Delimično su Sloveni, posebno plemstvo, postali muslimani zbog činjenice da su Turci manjim porezima oporezivali muslimansko stanovništvo.
Deo južnih Slovena je u određenom periodu svoje istorije prešao na islam, ali je istovremeno zadržao slovenski identitet i slovenski jezik kao maternji jezik. Tako je njihova religija – islam – glavni faktor samoopredeljenja, iako nisu svi muslimanski Sloveni veoma religiozni. Mnogi vode potpuno sekularni način života. Pod muslimanskim Slovenima se po pravilu podrazumevaju relativno brojne grupe naroda nastale kao posledica islamizacije pojedinih teritorijalnih grupa većih srodnih slovenskih hrišćanskih naroda.
Južni Sloveni koji su prešli na islam:
[uredi | uredi izvor]- Pomaci – Bugari koji su prešli na islam
- Torbeši – Makedonci koji su prešli na islam
- Goranci, Sredčani, Podgorci, Rafčani – stanovnici južnog dela Metohije koji su prešli na islam, poreklom – Srbi ili Makedonci koji su prešli na islam.
- Bošnjaci (Muslimani Bosanci) - Sloveni Bosne koji su prešli na islam
- Muslimani (poturčeni) - Crnogorci koji su prešli na islam, uključujući i pleme Mrkojevića
- Srbi muslimani
Vidi još
[uredi | uredi izvor]Literatura
[uredi | uredi izvor]- Istoriя Юgoslavii. — Moskva: Izdatelьstvo Akademii Nauk SSSR, 1963. — T. 1. — 736 s.
- Istoriя юžnыh i zapadnыh slavяn / Matveev G. F., Nenaševa Z. S. — Moskva: Izdatelьstvo Moskovskogo universiteta, 2008. — T. 1. — 688 s. — ISBN 978-5-211-05388-5.
- Listaя stranicы serbskoй istorii / E. Ю. Gusьkova. — M.: Indrik, 2014. — 368 s. — ISBN 978-5-91674-301-2.