Srpsko vojno utvrđenje u Striževcu

Srpsko vojno utvrđenje u Striževcu
Ulaz u utvrđenje
Opšte informacije
Mesto	Donji Striževac
Opština	Babušnica
Država	Srbija
Koordinate	43°05'45.8"N 22°24'20.9"E
Vrsta spomenika	tvrđava
Vreme nastanka	1892.
Vlasnik	Republika Srbija
Nadležna ustanova za zaštitu	Zavod za zaštitu spomenika kulture Niš

Srpsko vojno utvrđenje u Striževcu je spomenik kulture u opštini Babušnica, neposredno iznad sela Donji Striževac koje je gradio kralj Aleksandar Obrenović u periodu od 1892–1893. godine. Gradnja je konačno završena 1893. godine. Na samom ulazu u utvrđenje se vide uklesane godine izgradnje.

Krajem 19. i početkom 20. veka, Šanac je predstavljao izdvojeni objekat kasarne Trećeg puka srpske vojske iz Pirota, koji je prevashodno korišćen kao magacinski prostor za smeštaj municije, opreme i vojnog materijala.

Utvrđenje je poznato u okolnim naseljima pod nazivom „Šanac” i jedinstveno je na ovim prostorima i predstavlja jedan od najznačajnijih arhitektonskih strukutura vojnih građevina u Pirotskom okrugu.

Lokacija

Srpsko vojno utvrđenje Šanac u Striževcu, kako ga nazivaju meštani, je smešteno na tromeđi katastarskih opština Donji Striževac, Izvor i Donje Krnjino na brdu Jeremija na nadmorskoj visini od preko 663 m. Nalazi se pored starog puta Pirot–Babušnica.

Izgled

Objekat je građen je po projektu Vojnog ministarstva građevine u Beogradu. Za izgradnju je korišćen kamen kompaktne strukture ujednačenog kvaliteta sa prostora zvanog „Modra Stena” koji je konjima prebačen na brdo Jeremija. Klesanje kamena i sama gradnja objekta je završena uz pomoć francuskih majstora.

Sam objekat se sastoji iz 15 prostorija od kojih su 11 čeone i raspoređene u nizu i čine jednu celinu a ostale četiri su u pozadini i nisu povezane.

Sastavni deo tvrđave čini dvostruki obruč zemljanih radova odnosno rovova.

Zanimljivosti

Stariji meštani okolnih sela pričaju da su od svojih predaka čuli da je kamen za izgradnju dovožen volovskim i konjskim kolima.

Stanovnici okolnih naselja se sećaju da su na otvorima nekada bila drvena masivna vrata, koja su tokom vremena propala.

Utvrđenje je relativno dobro sačuvano i ako tehnički skoro niko o njemu ne brine.

Do utvrđenja vode seoski putevi i staze sa više strana a jedino je put (delimično tucanik) od Babušnice prohodan za automobile. Za meštane okolnih naselja ovo je popularno izletište.

Galerija

• 
  Pogled na Šanac iz kotline
• 
  Ulaz u kompleks
• 
  Ulaz u utvrđenje, natpis sa godinama gradnje
• 
  Prednja strana utvrđenja
• 
  Prednji deo sa ulazom i prolazom
• 
  Ulaz u utvrđenje
• 
  Prolaz tunel kroz prednji deo utvrđenja
• 
  Unutrašnji deo utvrđenja
• 
  Jedan od objekata unutar utvrđenja
• 
  Unutrašnja prostorija jednog od utvrđenja.

Vidi još

• Šanac (brdo) (Jeremijino brdo)

Literatura

• Pejčić V, list Sloboda, januar 1993
• Todorović N, Lužnica, 2016