Stari grad Ključ (Gacko)
Ključ je srednjovjekovni grad u Republici Srpskoj, podignut je na jugozapadnom obronku planine Babe, pod Rudim brdom, selo Ključ opština Gacko. Nacionalni je spomenik Bosne i Hercegovine.
Istorija i položaj
[uredi | uredi izvor]Sagrađen je na vrletnim stjenama, teško pristupačnom terenu, koncem 14. vijeka.[1] Grad se prostire na oko 4000 m². Prilaz mu je jedino moguć sa istočne strane. Ključ se djeli na gornji i donji grad. Donji grad se prostire na površini od oko 2.500 m². Istočni i zapadni bedemi donjeg grada su i danas vidljivi do visine od oko 1 metar. Gornji grad je četverougaone osnove, površine oko 1.350 m². Glavni ulaz u gornji grad nalazio se u istočnom bedemu, blizu sjeveroistočnog ugla.[2]
Ključ je bio sjedište velikog vojvode Sandalja Hranića, a zatim je bio u vlasti njegovog naslijednika Stefana Vukčića Kosače. Sa prodorima Turaka grad je pao između 1466 i 1468. godine. Turski putopisac Evlija Čeleblija zapisao je, da je grad Ključ građen na pet uglova od tesanog kamena. U gradu je bila formirana i Ključka kapetanija, posle austrijskog poraza 1737- 1739. godine, sa ciljem da se granicu čuva od upada iz Crne Gore. Izgubio je funkciju u 19. vijeku, a dva topa sa tvrđave prenesena su u Zemaljski muzej u Sarajevu.[3]
Na ulazu u tvrđavu nalaze se dvije kamene stolice i stećak.[1]
Vidi još
[uredi | uredi izvor]Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ a b Arheološki leksikon Bosne i Hercegovine 1988, str. 147.
- ^ „KONS:Stari grad Ključ i Ključka džamija (Džamija Ajnebeg deda, Džamija ključkih kapetana ili Starica) sa haremom u Ključu, historijsko područje”. Arhivirano iz originala 17. 08. 2016. g. Pristupljeno 21. 07. 2016.
- ^ Ševo 2004, str. 81-82.
Literatura
[uredi | uredi izvor]- Ševo, Ljiljana (2004). Kulturna baština Republike Srpske. Novi Sad: Pravoslavna reč. ISBN 86-7530-116-2.
- Arheološki leksikon Bosne i Hercegovine. 3. Sarajevo: Zemaljski muzej Bosne i Hercegovine. 1988. str. 147.
