Stenske rezbarije u Dazuu

Stenske rezbarije u Dazuu
Stenske rezbarije u Dazuu
Svetska baština Uneska
Zvanično ime	Stenske rezbarije u Dazuu
Mesto	Kina
Koordinate	29° 42′ 48″ S; 105° 42′ 25″ I / 29.7133° S; 105.7069° I
Površina	2.041, 21.112 ha (219.700.000, 2,2725×109 sq ft)
Uključuje	Beishan Cliffside Carvings; Mount Baoding Buddhist Sculptures; Nanshan Cliffside Carvings; Shimenshan Cliffside Carvings; Shizhuanshan Cliffside Carvings ;
Kriterijum	Kulturna: kulturna i prirodna: (i), (ii), (iii)
Referenca	912
Upis	1999. (23. sednica)

Stenske rezbarije^[1] (kineski: 大足石刻) nalaze se u gradu Dazu, Čungking, Kina i predstavljaju skup verskih skulptura i rezbarija uklesanih u kamenu. Rezbarije datiraju još iz 7. veka nove ere, i napravljene su pod uticajem budizmaa, konfučijanstva i taoizma. Neke od njih se nalaze u pećinskim svetilištima usečenim u stene, u uobičajenom kineskom budističkom stilu, ali mnogi drugi su kameni reljefi uklesani u litice stena.

Svetska baština[uredi | uredi izvor]

Navedene kao svetska baština, rezbarske stene u Dazuu sastoje se od 75 zaštićenih lokaliteta koji sadrže oko 50 000 statua, sa preko 100 000 kineskih karaktera koji čine natpise i epigrafe. Lokaliteti se nalaze u opštini Čungkinga unutar strmih padina širom okruga Dazu, udaljeni oko 165 kilometara zapadno od urbanog područja Čungkinga. Najvažniji delovi kamene pećine nalaze se na planinama Baoding i planini Beišan. Rezbarije su proglašene svetskom baštinom 1999. godine, zahvaljujući „... njihovim estetskim kvalitetom, njihovom bogatom raznolikošću predmeta, kako svetovnih, tako i verskih, i svetlosti koju su bacale na svakodnevni život u Kini tokom ovog perioda. One pružaju izvanredne dokaze harmonične sinteze budizma, taoizma i konfučijanstva“.^[2]

Istorija[uredi | uredi izvor]

Najranije rezbarije započete su 650. godine nove ere tokom rane dinastije Tang, ali glavni period njihovog stvaranja započeo je krajem 9. veka, kada je Vei Đunđing, prefekt Čangdžoua, započeo kreiranje rezbarija na planini Beišan, a nakon kraha dinastije Tang njegov model su sledili lokalni stanovnici, plemstvo, monasi i monahinje tokom perioda Pet dinastija i Deset kraljevstava (907-65). U 12. veku, tokom dinastije Sung, budistički monah po imenu Žao Žifeng započeo je rad na složenim skulpturama i rezbarijama na planini Baoding, posvetivši projektu 70 godina svog života.

Nakon dugo godina zabrane pristupa za posetioce, rezbarije su otvorene za kineske posetioce 1961. godine, a za strane turiste 1980. godine. Do 1975. godine između grada Dazu i glavne grupe rezbarija postojala je samo blatnjava staza. Izolovanost lokacije je pomogla da umetnost ostane netaknuta tokom masovnog antireligijskog vandalizma tokom Kulturne revolucije.^[3]