Episkop kostajnički Stefan
| Stefan Ljubibratić | |
|---|---|
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 17. vek |
| Mesto smrti | Habzburška monarhija |
| episkop dalmatinski | |
| Godine | 1719—1722 |
| Prethodnik | Savatije Ljubibratić |
| Naslednik | Simeon Končarević |
| episkop kostajnički | |
| Godine | (1728-1737) |
| Prethodnik | Nikanor Dimitrijević |
| Naslednik | Aleksije Andrejević |
Stefan Ljubibratić (umro 1737. godine) bio je srpski pravoslavni episkop dalmatinski od 1719. do 1722. godine i potom episkop kostajnički od 1728. do 1737. godine, sa arhijerejskom katedrom u manastiru Komogovini.[1] Potomak je uglede porodice Ljubibratić.
Episkop dalmatinski[uredi | uredi izvor]
Stefan Ljubibratić je poticao iz jedne od najstarijih i najuglednijih srpskih pravoslavnih porodica iz Hercegovine, kojoj su između ostalih pripadali beogradsko-sremski mitropolit Simeon Ljubibratić i hercegovački mitropolit Savatije Ljubibratić, koji je potom bio i episkop dalmatinski. Služeći u Boki kotorskoj uz svoga strica, episkopa Savatija, mladi Stefan je pokazao znatne sposobnosti, te je stoga određen za stričevog naslednika. Nakon Savatijeve smrti početkom 1716. godine, arhimandrit Stefan je preuzeo privremenu upravu nad crkvenim poslovima u eparhiji. Taj položaj mu je bio potvrđen i od strane dalmatinskog generalnog providura Anđela Ema, koji je 1. avgusta 1716. godine potvrdio Stefanu sva prava koja je uživao njegov pokojni stric. Čim se ukazala povoljna prilika, Stefana je za episkopa hirotonisao srpski patrijarh Mojsije Rajović na Sretenje 1719. godine, prilikom dolaska na granicu Crne Gore i Boka kotorske. Stefanova eparhija je obuhvatala sve pravoslavne Srbe u Boki kotorskoj i čitavoj mletačkoj Dalmaciji.
Postavljanje Stefana za pravoslavnog dalmatinskog episkopa uzbunilo je duhove u Dalmaciji. Najviše su negodovali nadbiskup zadarski i biskup šibenski, koji su počeli da rade protiv episkopa Stefana. Stoga je mletačka državna vlast naredila novom generalnom providuru Alvizu Moćenigu da episkopa Stevana ukloni iz Dalmacije. Međutim, providur je smatrao da takav korak nije opravdan te stoga nije odmah izvršio naređenje. Tek kada je državna ivlast izdala novi nalog od 5. septembra 1720. godine, ponovivši raniju naredbu od 25. juna iste godine, pokrajinske vlasti u Dalmaciji su počele preduzimati mere pritiv episkopa Stefana. Pune dve godine trajalo je odmeravanje snaga sve dok mletački senat nije 11. aprila 1722. godine izdao poseban dukal na osnovu kojeg je episkop Stefan morao biti uklonjen iz Dalmacije.
Episkop kostajnički[uredi | uredi izvor]
U prvo vreme, nakon 1722. godine, episkop Stefan je privremeno boravio u susednoj Lici, budno prateći razvoj prilika u Dalmaciji i ne odričući se svog episkopskog položaja na koji se nameravao vratiti. Međutim, nakon nekoliko godina se pokazalo da mu mletačke vlasti nikada neće dozvoliti povratak u Dalmaciju. Stoga se episkop Stefan pridružio ostalim srpskim episkopima u Habzburškoj monarhiji, stekavši poverenje mitropolita Mojsija Petrovića. Nakon smrti kostajničkog episkopa Nikanora Dimitrijevića, mitropolit Mojsije Petrović je 1728.godine odlučio da za novog kostajničkog episkopa postavi upravo Stefana Ljubibratića. U to vreme, Kostajnička eparhija je obuhvatala dva geografski odvojena područja: Zrinopolje, odnosno Baniju na severu i Liku i Krbavu na jugu. Kao novi vladika kostajnički, Stefan Ljubibratić je kao i njegovi prethodnici zvanično stolovao u manastiru Komogovini, ali je i on češće boravio u Kostajnici kao najznačajnijem mestu svoje eparhije. Sastavio je 13. aprila 1737. godine u Kostajnici svoj testament, po kojem je tražio da bude sahranjen u manastiru Komogovini, u crkvi pored svoga brata.[2] Na položaju kostajničkog episkopa ostao je sve do smrti u proleće 1737. godine.[3]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Vuković 1996, str. 468.
- ^ "Srpski sion", Sremski Karlovci 15. maj 1905.
- ^ Grbić 1891, str. 185.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Grbić, Manojlo (1891). Karlovačko vladičanstvo. knj. 2. Karlovac.
- Radeka, Milan (1963). Srbi i pravoslavlje Gornje Krajine. Zagreb: Savez udruženja pravoslavnog sveštenstva.
- Radeka, Milan (1975). Gornja Krajina ili Karlovačko vladičanstvo. Zagreb: Savez udruženja pravoslavnih sveštenika.
- Mile Bogović, Katolička crkva i pravoslavlje u Dalmaciji za vrijeme mletačke vladavine, Zagreb 1982.
- Jačov, Marko (1984). Venecija i Srbi u Dalmaciji u XVIII veku. Beograd: Istorijski institut SANU.[mrtva veza]
- Vuković, Sava (1996). Srpski jerarsi od devetog do dvadesetog veka. Evro, Unireks, Kalenić.
- Dabić, Vojin S. (2000). Vojna krajina: Karlovački generalat (1530—1746). Beograd: Sveti arhijerejski sinod Srpske pravoslavne crkve.
- Zlatko Kudelić, Marčanska biskupija: Habsburgovci, pravoslavlje i crkvena unija u Hrvatsko-slavonskoj vojnoj krajini (1611-1755), Zagreb 2007.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
