Уранија (almanah)
 Uranija | |
| Tip | almanah |
|---|---|
| Urednik | Dimitrije Tirol |
| Osnivanje | 1837. |
| Jezik | srpski |
| Ukidanje | 1838. |
| Grad | Beograd |
Uranija (almanah) je izlazio od 1837. do 1838. godine u Beogradu. Objavljene su dve knjige.
Izdavač[uredi | uredi izvor]
Urednik Uranije bio je Dimitrije Tirol (1793 — 1857) srpski pisac, prevodilac, geograf, istoričar, slikar portretista, urednik. Pokrenuo je i časopis "Temišvarski kalendar" u Temišvaru 1853. godine. Bio je upravnik srpskih škola u Temišvaru i inspektor Državne štamparije u Beogradu.[1]
Osnovne informacije[uredi | uredi izvor]
Prva sveska almanaha ne razlikuje se od poslednjeg godišta Zabavnika, sa dve rubrike: prevedene pripovetke i prilozi. U drugoj godini su uvedene izmene; ostale su i dalje dve rubrike, prevedene pripovetke raznih prevodilaca "Poučiteljne zabave" i "Smesice" - prilog sa pesmama, prevodima filozofskih tekstova, pismima, naučnim raspravama, istorijskim člancima, polemikama itd.
Sadržaj[uredi | uredi izvor]
U obe knjige Uranije objavljeno je oko trideset pripovedaka, moralnih priča iz građanskog života, o plemenitim postupcima vladara, istočnjačke priče, priče o dobrom divljaku, priče o hrišćaninu u islamskom ropstvu. Poučne, moralne pripovetke su: U sreći umeren, neustrašiv u nesreći, A ja se uzdam u boga, Ne zaboravljaj trude učitelja, Nije zlato sve što sija, Zločestog slugu sreća ne popravlja i dr. U drugoj svesci pojavljuju se prevodi klasičnih pisaca i modernih vremena.
Nema pripovedaka iz srednjeg veka i viteškog života, i skoro da i nema pripovedaka o ljubavi (izuzetak je Hiristina Milordova, u prevodu Ane Obrenović). Od ostalih žanrova, objavljena je "antička" priča Najveće blago, prijatelj, pastoralna idila Harita, priča o plemenitom divljaku Osvedočena sinovna ljubav, istočnjačke pripovetke Batmendi i Udovica u Ceri. Jedina objavljena drama je Gospodar i rob.
Anegdote o slavnim ljudima: Pokroviteljstvo daru prirode, o kralju Luju Filipu, Strašna noć u šumi, o caru Maksimilijanu, Car Karlo V - poslednje godine života, anegdote i izreke Bendžamina Frenklina.
U Uraniji se javljaju skoro svi naši istaknuti pesnici tog vremena: Sima Milutinović, Isidor Stojanović, Vukašin Radišić, Lukijan Mušicki, J.S. Popović, Jovan Subotić. Sterija je objavio četiri pesme: Pozdrav Jevremu Obrenoviću, Lađica barka na moreplavaniju života, Smrt u različnom vidu na putu života i Moja ženidba. Objavljeno je i pet pesama Sime Milutinovića, tri pesme Isidora Stojanovića (Pjesma slobodi crnogorskoj, Pjesna, Otpev Lazu Zubanu), i devet pesama Antuna Mihanovića.
Druga knjiga takođe objavljuje jezičke polemike između Vuka i njegovih protivnika.
Saradnici[uredi | uredi izvor]
Brojni su saradnici Uranije: pored gore pomenutih, tu su i Aleksa B. Ristić, učitelj u Šapcu, Dimitrije Isailović, urednik Srpskih novina, Ilija Stanojević, paroh iz Zeoke, Jovan Stejić, doktor medicine, Lazo Zuban, sekretar velikog suda u Kragujevcu, Tatomir Milovuk, učitelj u Smederevu i mnogi drugi. [2]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Vremeplov: Umro Dimitrije Tirol”. rtv.rs. Pristupljeno 3. 6. 2022.
- ^ Deretić, Jovan (2016). Almanasi Vukovog doba. Zrenjanin: Sezam Book. str. 163-177.