Florijan Gantenbajn

Florijan Gantenbajn (Florian Gantenbein) je bio švajcarski putujući fotograf-dagerotipist. Radio je u Srbiji tokom sedme i osme decenije XIX veka.^[1]

U oglasima u listu Vidovdan, 1865, naglasio je da je „fotografski živopisac i akademijski veštak iz Švajcarske“. Prema beleški na jednoj fotografiji (Katarina Radojčić i Ljubica Pavlović, 1861), Gantenbajn je prvi u Srbiji otvorio stalan fotografski atelje, u Beogradu, „preko od Zelena Venca“; docnije, pred kraj šezdesetih godina (oko 1869) radio je „kod Saborne crkve“. Među prvima u srpskoj fotografiji uveo je standardni format posetnice. Sudeći po podacima na poleđinama njegovih fotografija, izgleda da je kratko vreme radio i u Novom Sadu (1863).

Odlike rada i dela

Pretežno je snimao portrete u celoj figuri, ili dopojasno, u ateljeu opremljenom oslikanim pozadinama, mobilijarom i draperijama, što je tipično za fotografska ateljea sedme i osme decenije XIX veka. Na njegovim fotografijama sreću se mnoge znamenite ličnosti srpske kulture i istorije XIX veka: Đorđe Simić (1860); Velimir Teodorović (zadužbinar, vanbračni sin kneza Mihaila) (1865); Đorđe Maletić (oko 1867); Josif Pančić (1869) i drugi.

Sakupljanje, proučavanja i predstavljanje dela

U muzejima (Muzej grada Beograda, Muzej pozorišne umetnosti Srbije, i dr) i kod privatnih sakupljača do sad je registrovano oko 50 Gantenbajnovih dela, fotografija veličine posetnice. Njegov rad i dela nisu temeljnije proučeni, ali se njegovo ime sreće u svim do sada objavljenim, a relevantnim, pregledima istorije srpske fotografije 19. veka. Dela su uvrštena u studijsku izložbu „Fotografija kod Srba 1839-1989" (Beograd, Galerija SANU, 1991).

Izvori

^ „Počeci fotografije 1839-1900.“ Arhivirano na sajtu Wayback Machine (24. jun 2015), Zorica Netaj, Arhiv, godina IV, broj 1/2, Arhiv Srbije i Crne Gore, 2003, ISSN: 1450-9733

Literatura

Vidovdan, 17. jun,1865, 4; Oglasi F. Gantenbajna.
Branibor Debeljković, Stara srpska fotografija, Beograd, 1977, str. 22;
Goran Malić, „Obdobje dagerotipije v srpski fotografji od 1839 do 1855“, Fotografija od Janeza Puharja do prve svetovne vojne (zbornik sa simpozijuma), Kranj, 27.11. 2008, str. 91-104.
Goran Malić, Letopis srpske fotografije 1839-2008. Beograd : Fotogram, 2009.

[1] „Počeci fotografije 1839-1900.“ Arhivirano na sajtu Wayback Machine (24. jun 2015), Zorica Netaj, Arhiv, godina IV, broj 1/2, Arhiv Srbije i Crne Gore, 2003, ISSN: 1450-9733

[1]