Pređi na sadržaj

Fran Levstik

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Fran Levstik
Fran Levstik
Datum rođenja(1831-09-28)28. septembar 1831.
Mesto rođenjaDolnje Retje, Austrijsko carstvo
Datum smrti16. novembar 1887.(1887-11-16) (56 god.)
Mesto smrtiLjubljana, Austrougarska

Fran Levstik (sloven. Fran Levstik; Dolnje Retje, 28. septembar 1831 — 16. novembar 1887) bio je slovenački pisac, politički aktivista, dramski pisac i kritičar. Bio je jedan od najistaknutijih predstavnika mladoslovenskog političkog pokreta.[1]

Biografija

[uredi | uredi izvor]
Rodna kuća Frana Levstika
Proslava 100 godina rođenja Levstika, 1931.

Rođen je 28. septembra 1831. u Austrijskom carstvu, u seljačkoj slovenačkoj porodici. Bio je učitelj u Kranjskoj od 1861. do 1862. godineć, radio u Slavljanskoj čitaonici u Trstu 1863. godine, potom je bio glavni saradnik u uredništvu liberalnog lista Naprej u Ljubljani od 1864. do 1865, radio u Slovenskoj matici, od 1866. do 1868, urednik slovenačko-nemačkog rečnika, od 1869. do 1872, novinar u Ljubljani i Beču. Prvu stalnu službu je dobio u Ljubljanskoj licejskoj biblioteci kao skriptor.[1]

Bio je prvi zapaženi pisac slovenačke epske proze. Među njegovim najpoznatijim delima je pripovetka Martin Krpan From Vrh (sloven. Martin Krpan z Vrha),[2] koja je postala klasično delo slovenske književnosti, itinerar Journey from Litija to Čatež (sloven. Popotovanje iz Litije do Čateža),[2] čiji je glavni cilj književni manifest. U kritičkom eseju Napake slovenskega pisanja izložio je svoje poglede na razvoj slovenačkog književnog jezika.[3]

Bio je jedan od glavnih predstavnika Mladih Slovenaca, progresivne i radikalne političke grupe srodne mladim Česima u češkim zemljama koja je izazivala tada prevladavajući uticaj konzervativaca, predvođenih Janezom Blajvajsom, u okviru slovenačkog nacionalnog pokreta. U poznim godinama približio se panslavističkim idealima.

Levstik i njegov književni program imali su veliki uticaj na buduće generacije slovenačkih autora nacionalno liberalnih stranaka, posebno na Josipa Jurčiča, Josipa Stritara, Janka Kersnika, Antona Aškerca, Janeza Trdina i Ivana Tavčara.

Preminuo je u Ljubljani 16. novembra 1887. nakon perioda ozbiljnih mentalnih bolesti, koje su uključivale zablude religiozne prirode.[4][5][5]

Po njemu je nazvana Levstikova nagrada za dostignuća u književnosti za decu.[6]

Dela

[uredi | uredi izvor]

Proza

[uredi | uredi izvor]

Poezija

[uredi | uredi izvor]
  • Pesmi (1854)
  • Tonine pesmi (1859)
  • Franjine pesmi (1870)
  • Pripovedne pesmi
  • Refleksije
  • Satire
  • Pesmi za mladino

Dramska dela

[uredi | uredi izvor]
  • Juntez (1855)
  • Tugomer (1876)

Publikacije

[uredi | uredi izvor]
  • Pripovedni spisi

Knjige pisama

[uredi | uredi izvor]

Reference

[uredi | uredi izvor]
  1. ^ a b Milisavac, Živan, ur. (1984). Jugoslovenski književni leksikon (2. izd.). Novi Sad: Matica srpska. str. 431—432. 
  2. ^ a b „Fran Levstik”. www.goodreads.com. Pristupljeno 2021-04-09. 
  3. ^ „Levstik, Fran (1831–1887) - Slovenska biografija”. www.slovenska-biografija.si. Pristupljeno 2021-04-09. 
  4. ^ Rastko Močnik: Identitete v razrednem boju (DPU). 
  5. ^ a b „dLib.si - + Fran Levstik”. www.dlib.si. Pristupljeno 2021-04-09. 
  6. ^ „Levstik Award - Culture of Slovenia”. www.culture.si. Pristupljeno 2021-04-09. 
  7. ^ dlib.si

Spoljašnje veze

[uredi | uredi izvor]

Mediji vezani za članak Fran Levstik na Vikimedijinoj ostavi

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Фран_Левстик&oldid=27512689”