Crkva Preobraženja Hristovog u Klepcima
| Crkva Preobraženja Hristovog | |
|---|---|
| Osnovni podaci | |
| Status | otvoren |
| Tip | crkva |
| Jurisdikcija | Srpska pravoslavna crkva |
| Eparhija | Eparhija zahumsko-hercegovačka i primorska |
| Osnivanje | 16. vek |
| Arhitektura | |
| Nivo značaja | Nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine |
| Lokacija | |
| Mesto | Klepci, Čapljina |
| Država |  Bosna i Hercegovina |
| Koordinate | 43° 3′ 49.611″ N 17° 41′ 27.213″ E / 43.06378083° S; 17.69089250° I |
  Crkva Preobraženja Hristovog Crkva Preobraženja Hristovog na karti Bosne i Hercegovine | |
Crkva Preobraženja Hristovog je srpska pravoslavna crkva koja se nalazi u naseljenom mestu Klepci u gradu Čapljina. Pripada Eparhiji zahumsko-hercegovačkoj i primorskoj, a u potpunosti je obnovljena 1857. godine.
Nacionalnim spomenikom Bosne i Hercegovine proglašena je u oktobru 2003. godine, zajedno sa zgradom škole i grobljem.
Lokacija[uredi | uredi izvor]
Klepci su naseljeno mesto u gradu Čapljina, koje administrativno pripada Federaciji Bosne i Hercegovine. Naselje je južno od Čapljine, na ušću reke Bregave u Neretvu.[1]
Opis[uredi | uredi izvor]
Crkva Preobraženja Hristovog u Klepcima bila je jednobrodna građevina, zidana od dobro tesanog kamena, sa izduženom pravougaonom osnovicom unutrašnjih svetlih dimenzija oko 3,70 x 8,26 m, prekrivena poluobličastim svodom zidanim od kamena. Na istočnoj strani nalazi se apsida, polukružnog oblika i sa spoljnje i sa unutrašnje strane. Iznad ulaznog dela crkve, na galerijskoj etaži crkve, bila je izgrađena pravougaona pivnica dimenzija oko 300 x 376 cm, ispod poluobličastog svoda.
Crkva je potpuno uništena 1992. godine. Objekat škole, koji se nalazi u sastavu kompleksa, takođe je potpuno srušen. Objekti su u potpunosti porušeni miniranjem i velika količina fragmenata nalazi se na licu mesta. Od objekta crkve ostali su fragmentarno sačuvani delovi zvonika. U fragmentima je sačuvana i natpisna ploča, koja se nalazi iznad ulaznih vrata. Gomile kamena kojim su bili zidani objekti crkve i škole nalaze se razasute oko ovih objekata.
Ponovo je obnovljena 2015. godine. U okviru obnove hrama, obavljena su arheološka istraživanja. Pokazalo se da je obnovljena crkva iz 1875. godine, izgrađena na temeljima srednjovekovnog i ranohrišćanskog hrama. Došlo se do keramike čak iz 3 veka. Otkriveni su srednjovekovni grobovi sa materijalom koji potiču iz 8. i 14. veka. U crkvenom dvorištu nalazi se groblje u kojem se nalazi i nekoliko stećaka, uglavnom u formi ploča, od kojih su neki ukrašeni štitovima i rozetama.
Istorijat[uredi | uredi izvor]
Pravoslavna crkva u Klepcima potiče, najverovatnije iz 16. veka. Prema narodnom predanju crkvu u Klepcima zidao je Mihailo Milisava Miloradović. General Miloradović je 1811. godine dolaskom iz Rusije u Crnu Goru poslao novac za popravku zadužbine Miloradovića u Hercegovini. Članovi srednjovekovne porodice Hrabreni-Miloradovići bili su ktitori ove crkve, a imali su zadužbine-crkve u Ošanićima, Trijebnju, Klepcima i Žitomislićima.[2]
Crkva je bila posvećena Hristovom preobraženju. Na natpisnoj ploči, koja se nalazi iznad ulaznih vrata, zabeleženo je da je crkva obnovljena 1857. godine. Za vreme Drugog svetskog rata, 1942. godine, spaljeni su ikonostasi, freske, ikone, bogoslužbeni predmeti, crkvene i matične knjige i arhiv, crkva je bila razorena. Posle Drugog svetskog rata, 1947. godine, objekat crkve je obnovljen. Objekti crkve i škole su 1992. godine potpuno srušeni u ratu od 1992. do 1995. godine.
Crkva je obnovljena 2015. godine. Hram je okrečen, kupljen je inventar i sašiveni su prekrivači.[3] Episkop Zahumsko hercegovački i primorski g. Grigorije, uz sasluženje igumana manastira Studenice Tihona, igumana žitomislićkog Danila i brojnog sveštenstva obavio je čin osvećenja novoobnovljenog hrama i crkve Preobraženja Hristovog.[4]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Općina Čapljina”. nasbih.com. Pristupljeno 22. 10. 2015.
- ^ „Crkva u Klepcima”. kons.gov.ba. Pristupljeno 13. 11. 2016.
- ^ „Crkva Svetog Preobraženja Gospodnjeg u Klepcima”. slobodnahercegovina.com. Pristupljeno 10. 10. 2015.
- ^ „Osvećenje crkve Svetog Peobraženja u Klepcima”. prebilovci.net. Pristupljeno 19. 8. 2015.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Ljiljana Ševo, Pravoslavne crkve i manastiri u Bosni i Hercegovini do 1978. godine, Biblioteka Baština, Banja Luka, 2002.
