Govedo

Govedo
	jak
Naučna klasifikacija
Domen:	Eukaryota
Carstvo:	Animalia
Tip:	Chordata
Klasa:	Mammalia
Red:	Artiodactyla
Porodica:	Bovidae
Potporodica:	Bovinae
Pleme:	Bovini; (Gray, 1821)
Rodovi
	Bison; Bos; Bubalus; Pseudoryx; Syncerus; †Pelorovis; †Ugandax;

Govedo (lat. Bovini) je pripadnik plemena u okviru porodice šupljorožaca. Ovo pleme obuhvata pet savremenih rodova divljih životinja, od kojih je brojne predstavnike čovek pripitomio. Karakteriše ih krupna građa tela, rogovi kod oba pola i specifičnosti zuba.

Poreklo goveda[uredi | uredi izvor]

Goveda su nastala u miocenu, pre oko 9 miliona godina, u oblastima Azije južno od Himalaja^[1]. Njihovi predaci se mogu prepoznati u ranim predstavnicima parafiletskog plemena Boselaphini. Nakon nastanka, goveda su širila svoj areal iz Azije u Evropu, Afriku i Severnu Ameriku. Diverzifikacija u zasebne vrste i širenje areala goveda poklapaju se sa velikim promenama klime i vegetacije krajem miocena.

Evoluciju goveda od srodnih antilopa pratilo je menjanje ishrane (trofičke dimenzije ekološke niše). Ishrana se proširuje na raznovrsna biljna vlakna koja se mogu naći na otvorenim staništima, što omogućuje preživljavanje u uslovima periodičnog isušivanja staništa u južnoj Aziji tokom kraja miocena^[1].

Filogenija plemena[uredi | uredi izvor]

U okviru plemena moguće je razlikovati dve grupe: podpleme pravih goveda Bovina i podpleme bivola Bubalina. Ove dve grupe razdvojile su se u periodu pre 5–8 miliona godina. Podpleme Bovina je ušao u evolucionu stazu i tek pre oko 2 miliona godina počeo da se diverzifikuje u savremene rodove i vrste. Molekularno-filogenetskim istraživanjima ustanovljene su tri linije u ovom podplemenu: linija koja vodi ka indomalajskim govedima (gaur, kuprej, banteng), linija koja vodi ka evropskom divljem govedu (tur, zebu i domaće govedo) i linija koja vodi ka jaku i bizonu.^[2]

Pleme Bovini:

Potpleme Bovina
- Rod prava goveda (Bos)
  - Tur
    (Bos primigenius) †
  - Banteng
    (Bos javanicus)
  - Gaur
    (Bos gaurus)
  - Gajal
    (Bos frontalis)
  - Jak
    (Bos mutus)
  - Domaći jak
    (Bos grunniens)
  - Domaće govedo
    (Bos taurus)
  - Zebu
    (Bos indicus)
  - Kuprej
    (Bos sauveli)
- Rod bizoni (Bison)
  - Američki bizon
    (Bison bison)
  - Evropski bizon
    (Bison bonasus)
  - Stepski bizon
    (Bison priscus) †
  - Bison antiquus †
  - Bison latifrons †
  - Bison occidentalis †
- Rod siola (Pseudoryx)
  - Siola
    (Pseudoryx nghetinhensis)
- Rod Pelorovis †
  - Pelorovis antiquus †
  - Pelorovis howelli †
  - Pelorovis oldowayensis †
  - Pelorovis turkanensis †
Potpleme Bubalina
- Rod vodeni bivoli (Bubalus)
  - Indijski bivo
    (Bubalus arnee)
  - Vodeni bivo
    (Bubalus bubalis)
  - Anoa
    (Bubalus depressicornis)
  - Planinska anoa
    (Bubalus quarlesi)
  - Filipinska anoa (ili tamarau)
    (Bubalus mindorensis)
- Rod afrički bivo (Syncerus)
  - Afrički bivo
    (Syncerus caffer)
- Rod Ugandax †
  - Ugandax gautieri †
  - Ugandax coryndonae †

Galerija[uredi | uredi izvor]

Teleći embrion star oko 1 mesec u amnionskoj kesi (22 mm.)

Reference[uredi | uredi izvor]

^ ^a ^b Bibi, F. 2007. Origin, paleoecology, and paleobiogeography of early Bovini. Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology 248(1–2):60–72.
^ Maceachern, S., McEwan, J., Goddard, M. 2009. Phylogenetic reconstruction and the identification of ancient polymorphism in the Bovini tribe (Bovidae, Bovinae). BMC Genomics 10(1):177.

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

[bibi-1] Bibi, F. 2007. Origin, paleoecology, and paleobiogeography of early Bovini. Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology 248(1–2):60–72.

[2] Maceachern, S., McEwan, J., Goddard, M. 2009. Phylogenetic reconstruction and the identification of ancient polymorphism in the Bovini tribe (Bovidae, Bovinae). BMC Genomics 10(1):177.

[1]

[2]