Gradska kuća u Velikoj Plani (Vila Klefiš)
| Gradska kuća u Velikoj Plani | |
|---|---|
 Vila Klefiš | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Velika Plana |
| Opština | Velika Plana |
| Država |  Srbija |
| Vreme nastanka | 1922. |
| Tip kulturnog dobra | Spomenik kulture |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Regionalni zavod za zaštitu spomenika kulture |
| spomenicikulture | |
Vila Klefiš odnosno današnja Gradska kuća u Velikoj Plani, podignuta je 1922. godine. Zbog izrazitih inženjersko-arhitektonskih vrednosti, istorijskog značaja i posebnog mesta u urbanoj genezi Velike Plane, zgrada predstavlja nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture.[1]
Zgrada je podignuta kao porodična vila Tonija Klefiša, italijanskog industrijalca nemačkog porekla i jednog od osnivača klanične i mesnoprerađivačke industrije u Velikoj Plani. U odnosu na današnju pravilnu regulacionu liniju ulice, objekat je povučen u dubinu parcele i ima razvijenu osnovu sa centralnim rasporedom prostorija, zasnovanu na principu pune simetrije.
Arhitektura[uredi | uredi izvor]
Vila je izvedena u masivnom konstruktivnom sistemu sa jakim nosećim zidovima od opeke starog formata. Međuspratna konstrukcija je drvena, krov ima složenu osnovu i karakterističnu mansardnu formu. Sastoji se od podruma, prizemlja, sprata i tavanskog prostora. U prostornom smislu, objekat se odlikuje lepo razvijenim masama i kubusima vrlo skladnih proporcija, kako međusobno jedan prema drugom, tako i svaki pojedinačno prema arhitektonskom korpusu zdanja u celini. Fasade objekta su uravnoteženih, mirnih površina, harmoričnih proporcija sa dobrim ritmom rasporeda fasadnih otvora koji je proistekao iz fukcionalno-organizacione šeme osnova prizemlja i sprata. Na fasadama nema ornamentalne plastike. Podela fasada po horizontali je naglašena podeonim i krovnim vencem koji je bogato profilisan.
U likovno-oblikovnom smislu, arhitektura ovog zdanja je zasnovana na varijaciji postulata postakademizma sa primetnim uticajem principa rane moderne i elemenata nemačkog forklornog graditeljstva.
Namena i rekonstrukcija[uredi | uredi izvor]
Nekoliko decenija nakon Drugog svetskog rata vilu Klefiš je koristilo Ministarstvo unutrašnjih poslova i u njoj je bila smeštena policijska stanica sve do 2009. godine kada je za tu namenu izgrađena nova zgrada. Ministarstvo državne uprave i lokalne samouprave je aprila 2018. godine izdvojilo 7 miliona dinara za finansiranje sanacije nekadašnje vile Klefiš. Objekat je promenio namenu, te nakon nekoliko godina propadanja i rešavanja pravno imovinskih odnosa, usledila je rekonstrukcija i od 10. oktobra 2019. godine, na dan oslobođenja Velike Plane u Drugom svetskom ratu, ovo reprezentativno zdanje u centru grada postalo je Gradska kuća. U njoj se nalazi sala za venčavanje i galerija. Prvo venčanje u ovom zdanju obavljeno je 26. oktobra 2019. godine.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Regionalni zavod za zaštitu spomenika kulture Smederevo/Vila Klefiš (Zgrada u Ul. Miloša Velikog 79) u Valikoj Plani”. Arhivirano iz originala 26. 12. 2014. g. Pristupljeno 09. 12. 2014.
