Ivan Kosančić
Ivan Kosančić je legendarni srpski vitez koji je, prema predanju, poginuo u boju na Kosovu 1389. godine.
Bio je sin Ognjena Kosančića, srpskog viteza koje je bio u pratnji cara Dušana, a prezime su dobili po rečici Kosanici, koja protiče ispod Radan planine nadomak Kuršumlije.[1]
Predanje[uredi | uredi izvor]
Prema predanju, Ivan Kosančić bio je poreklom iz gornje Toplice, sliv rečice Kosanice, kod Kuršumlije. Ostaci grada Ivana Kosančića, Ivan kula (Ivanova kula), nalaze se na zapadnim obroncima planine Radan, 33 km južno od Kuršumlije.[2][3]
Narodne pesme[uredi | uredi izvor]
U srpskim epskim pesmama pominje se kao pobratim Miloša Obilića i Toplice Milana, prikupljene i objavljene od strane Vuka Karadžića sa početka 19. veka (Kosovski ciklus). Vojvoda Ivan je uhodio tursku vojsku i javio pobratimu Milošu. Znao je jezik turski i arapski koje je naučio u manastiru.[4] Jahao je konja zelenka. Pesme navode i da je bio najveštiji mačevaoc srpske vojske.
Iz epske pesme: "Miloš, Ivan i Milan susreću Kosovku devojku", vidi se opis tog kosovskog junaka.
"Za njim ide Kosančić Ivane, Krasan junak na ovome svetu, Sablja mu se po kaldrmi vuče, Svilen kalpak, okovano perje, Na junaku kolasta azdija, Oko vrata svilena marama, Na ruci mu burma pozlaćena."[5] Dao je Kosovki devojci pred odlazak na Kosovo u bitku, "prsten pozlaćeni".
Bio je stasit junak, obdaren lepotom telesnom. Kada mu nazdravlja pobratim Miloš Obilić, on kaže: "Ako ću je napit po ljepoti, Napit ću je Kosančić Ivanu".
Na filmu i u književnosti[uredi | uredi izvor]
U filmu Zdravka Šotre Boj na Kosovu iz 1989. godine lik Ivana Kosančića igrao je Milan Gutović.[6]
U romanima Dejana Stojiljkovića "Duge noći i crne zastave" i "Olujni bedem" Ivan Kosančić je centralna ličnost. Prikazan je kao vešt mačevalac poznat po nadimku Zmaj od Radana.[7].
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Zmaj sa Radana
- ^ [„Turizam: PROKUPLJE[[Kategorija:Botovski naslovi]]”. Arhivirano iz originala 21. 10. 2013. g. Pristupljeno 26. 11. 2013. Sukob URL—vikiveza (pomoć) Turizam: PROKUPLJE]
- ^ Srednjovekovni gradovi u Srbiji, Crnoj Gori i Južnoj Srbiji — Aleksandar Deroko
- ^ "Glasnik društva srpske slovesnosti", Beograd 1867. godine
- ^ Stojan Novaković: "Kosovo. Srpske pesme o Kosovskom boju", Beograd 1871. godine
- ^ https://www.imdb.com/title/tt0096966/fullcredits?ref_=tt_cl_sm#cast
- ^ https://web.archive.org/web/20170301220315/http://dugenociicrnezastave.rs/s4_ivan_kosancic.html