M-87 Orkan
| M-87 Orkan | ||
|---|---|---|
|
| ||
| Klasifikacija | višecevni bacač raketa | |
| Šasija | FAP 2832 BS/AV 8x8 | |
| Istorija | ||
| Zemlja razvoja |  SFRJ
| |
| Konstruktor | Obrad Vučurović, Vojnotehnički institut | |
| Proizvođač | BNT "Bratstvo" Novi Travnik | |
| Period razvoja | 1984— 1989 | |
| Period proizvodnje | 1986—1990 | |
| Period upotrebe | 1990 — do danas | |
| Broj proizvedenih jedinica | više od 28 kom. | |
| Varijante | M-96 (sa 4 cevi na vozilu ZIL 135 LM) | |
| Dimenzije | ||
| Težina u borbenom položaju | 32.000 kg | |
| Dužina u marševom položaju | 9.000 mm | |
| Širina u marševom položaju | 2.640 mm | |
| Visina u marševom položaju | 3.840 mm | |
| Klirens | 375 mm | |
| Naoružanje | ||
| Kalibar | 262 mm | |
| Broj cevi | 12 | |
| Dužina cevi | 4.600 mm | |
| Minimalni domet paljbe | 5.000 m | |
| Maksimalni domet paljbe | 50.000 m | |
| Udarna površina | 165 x 180 (jednim projektilom) m² | |
| Maksimalni ugao gađanja | 3,5-65 ° po vertikali ±7,5° po horizontali | |
| Tačnost (rasipanje) | 245 m (po horizontali), 280 m (po vertikali) | |
| Nišanski uređaj | Panoramski uređaj | |
| Posada | 5 ljudi. | |
| Prelazak sistema iz marševog u borbni položaj | 10 min | |
| Trajanje plotuna | 40 s | |
| Potrebno vreme za napuštanje vatrenog položaja nakon plotuna | 3 min | |
| Sporedno | mitraljez 12,7 mm ili broving M2 | |
| Pogon | ||
| Tip motora | dizel-motor sa direktnim ubrizgavanjem | |
| Snaga motora | 319.5 KS | |
| Maksimalna brzina na autoputu | 80 km/č | |
| Doseg vozila | 600 km | |
| Vrsta pogonskog sistema | na točkovima 8×8 | |
M-87 Orkan je samohodni višecevni lanser raketa 262 mm (SVLR M87) u borbenom sastavu Vojske Srbije.[1]
Razvoj[uredi | uredi izvor]
Razvoj potpuno automatizovanog višecevnog samohodnog raketnog sistema kalibra 262 mm, velikog dometa, započeo je 1980. godine. I pored činjenice da su u okviru dotadašnjeg razvoja postojala rešenja za više sličnih podsistema, ipak se ovde radilo o potpuno automatizovanom sistemu izuzetno velikog kalibra, za koji je trebalo rešiti niz tehničkih i tehnoloških problema. Sistem nosi posebno razvijena varijanta podvoska iz familije vozila 9t, 8x8.
Usvajanjem u naoružanje, 1988. godine, Jugoslavija se svrstala u mali broj zemalja koje su razvile i proizvele sličan sistem. Posebnost sistema je velika preciznost u četiri balističke verzije. Veliki efekat na cilju postiže se kasetnim bojevim glavama u dve verzije. Korišćenjem televizijskog korektora ostvaruje se korekcija leta rakete na bazi realne trajektorije aktivne faze, što obezbeđuje veliku tačnost dejstva.
Namena[uredi | uredi izvor]
SVLR sa raketama sa kasetnom bojnom glavom (KBG) koristi se za vatrenu podršku operativnih sastava dejstvom po značajnim površinskim ciljevima kao što su koncentracije ljudstva, tenkovskih, mehanizovanih i motorizovanih jedinica. Takođe se koristi za vazdušne i mornaričke desante, napade na komandna mesta i centre veze, vatrene položaje artiljerije i taktičkih balističkih raketa, a takođe i protiv aviona na zemlji (na otvorenom prostoru), logističke infrastrukture, vitalnih vojnih i industrijskih objekata i terorističkih baza.
Sa ubojnom glavom sa protivoklopnim minama SVLR se koristi za zatvaranje pravca prodora oklopnih jedinica.
Karakteristike[uredi | uredi izvor]
- Posada: pet članova (komandir odeljenja, nišandžija, pomoćnik nišandžije, tempirač i vozač
- Lanser: vozilo 9P113M2 sa četiri lansirne cevi kalibra 262 mm
- Polje dejstva:
- po elevaciji 3,5-65
- po pravcu ±7,5
- Punjenje lansera: ručno, pomoću dizalice, pomoćnih staza i pomoćnog vozila
- Vreme punjenja sve četiri cevi: oko 40 minuta
- Vreme prelaska iz marševskog u borbeni položaj: do 10 minuta
- Vreme prelaska iz borbenog u marševski položaj: do 3 minuta
- Dužina lansera: 10.690 mm
- Širina lansera bez platforme: 2.800 mm
- Visina lansera: 3.035 mm
- Visina lansera pri maksimalnom uglu elevacije: 10.100 mm
- Pomoćno naoružanje:
- mitraljez 12,7 mm
- М87 na krovu kabine terenskog vozila
Karakteristike rakete[uredi | uredi izvor]
- Masa rakete sa KBG sa bombicama i elektronskim tempirnim upaljačem: 94,5 kg sa tolerancijom od 0,2 kg
- Masa elektronskog tempirnog upaljača: 3,35 kg
- Masa pogonskog punjenja letnog motora bez inhibitora: 147,8 kg
- Masa pogonskog punjenja izbacivog motora: 12,9 kg
- Masa kontejnera sa raketom: 432 kg
- Dužina rakete: - 4.657 mm
- Dužina bez upaljača: - 4.357 mm
- Površina KGB sa bombicama KB-1: 165 x 180 metara
- Radijus ubojnog dejstva bombice: oko 10 m
- Probojnost: oko 60 mm
- Vreme rada letnog motora: od 3,8 do 5,4 s (4,3 s na normalnoj temperaturi)
- Domet na normalnoj temperaturi: 50 km
- Rasturanje na maksimalnom dometu:
- Po daljini: 245 m
- Po pravcu: 280 m
- Alternativno punjenje ubojnih glava:
- 24 protivoklopne mine sa kumulativnim punjenjem probojnosti do 40 mm; mine su snabdevene elektronskim upaljačem koji reaguje na prekid magnetskog polja
Korisnici[uredi | uredi izvor]
Srbija -4
Vojska Srbije[uredi | uredi izvor]
Raketni divizion u Artiljerijskoj brigadi Vojske Srbije iz Niša koristi samohodne višecevne lansere raketa (SVLR) M87 orkan sa četiri cevi postavljene na lansirno vozilo 9P113M2 (kamion ZIL 135LM) raketnog sistema zemlja-zemlja 9K52 luna-M. Modifikovani lanseri mogu da se vrate na osnovnu namenu. Izvorni projekat SVLR M87 bio je u konfiguraciji sa 12 lansirnih cevi postavljenih na terenskom vozilu FAP 2832 BS/AV ili 3232BC. Tokom raspada bivše Jugoslavije u Srbiju je došla jedna baterija od 4 oruđa. Integracija lansirnih cevi 262 mm na lanser 9P113M2 bila je najjednostavnije rešenje, jer su za to bila potrebna minimalna ulaganja. Urađena je od cevi proizvedenih u Srbiji na 4 šasije Lune-M u 38. raketnoj brigadi.
Bivši korisnici:[uredi | uredi izvor]
Bosna i Hercegovina - (6) Jedan neoperativan u kasarni u Banja Luci. Ostalih 5 uništeno zajedno sa svih 68 raketa.[2] Šasija poslednjeg originalnog Orkana, FAP 3232, prodata iz BNT Novi Travnik u civilne svrhe i prerađena u kiper.[3]
Hrvatska - (2) Jedan u rezervi, jedan u muzeju. Bez raketa za sistem.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Vojska Srbije”. Arhivirano iz originala 26. 9. 2015. g. Pristupljeno 11. 6. 2009. Tekst „ Naoružanje Kopnene vojske ” ignorisan (pomoć); Tekst „ Artiljerija ” ignorisan (pomoć); Tekst „ Lanser raketa samohodni četvorocevni 262 mm M87 ORKAN ” ignorisan (pomoć)
- ^ „Landmine & Cluster Munition Monitor | Country Profiles | Bosnia and Herzegovina | 2012 | Cluster Munition Ban Policy”. web.archive.org. 5. 10. 2013. Arhivirano iz originala 5. 10. 2013. g. Pristupljeno 11. 12. 2021.
- ^ „Fabrika Automobila Priboj - FAP - FAP 3232, remont i prepravka sa raketnog sistema ORKAN u kiper. Vozilo je od raspada SFRJ stajalo u fabrici BNT u Novom Travniku do ovog leta kada je prodato. | Fejsbuk”. www.facebook.com (na jeziku: srpski). Pristupljeno 11. 12. 2021.
