Period Džemdet Nasra
| Kultura Džemdet Nasra | |||
|---|---|---|---|
| Geografija | |||
| Regija | Bliski istok, Srednji istok | ||
| Stanovništvo | Sumeri | ||
| Društvo | |||
| Jezik | Sumerski jezik | ||
| Društveno uređenje | Rodovske zajednice | ||
| Period | |||
| Istorijsko doba | Bronzano doba | ||
| Nastanak | 3.100 p. n. e | ||
| Prestanak | 2.900 p. n. e | ||
| Prethodnici i naslednici | |||
| Prethodile su: | Nasledile su: | ||
| ← Period Uruka | Rani dinastički period (Mesopotamija) → | ||
| Portal Arheologija | |||
Period Džemdet Nasra bio je razdoblje u razvoju sumerske civilizacije krajem 4. i početkom 3. milenijuma pre n.e, koje pripada preistorijskom (arhajskom) dobu Sumera.[1]
Pozadina[uredi | uredi izvor]
Najstarija naselja na teritoriji srednjeg dela Mesopotamije pojavila su se u doba poznog neolita. Plemena koja su u najdubljoj starini nastanjivala Mesopotamiju živela su na ostrvima koja su se uzdizala iznad močvara. Svoja naselja gradili su na veštačkim zemljanim nasipima. Isušujući okolne baruštine, oni su stvorili najstariji sistem veštačkog navodnjavanja. Kako to počev od 1926 pokazuju nalazi u Kišu, oni su se služili mikrolitskim oruđima. Moguće je da su ta plemena pripadala najstarijem etničkom sloju Prednje Azije, onoj jafetskoj grupi plemena kojoj su pripadali Subarejci severne Mesopotamije i Huriti severozapadnog Međurečja i severne Sirije.[1]
Ali, pravi tvorci sumersko-akadske kulture i države bili su Sumeri, koji su u Mesopotamiju došli, po svoj prilici, iz istočnih planinskih oblasti. i osim njih semitska plemena Akada, srodna sa semitskim plemenima sirijsko-mesopotamske stepe. Iskopavanja na teritoriji Mesopotamije omogućila su rekonstrukciju najstarijeg, preistorijskog stadija njihovog kulturnog života.[1]
Uobičajeno je da se arhajski (preistorijski) spomenici nađeni na teritoriji srednje i južne Mesopotamije dele po mestima najtipičnijih nalaza, i to na tri kulturna perioda: na kulture El-Obeida i Uruka u Sumeru i kulturu Džemdet Nasre (blizu Kiša) u Akadu. Ova tri perioda, koji se smenjuju jedan za drugim, obuhvatili su gotovo čitav IV milenijum (4.000-3.000. godine) pre n.e. Oni su prethodili obrazovanju najstarijih država u južnom i srednjem Međurečju.[1]
Kultura Džemdet Nasra[uredi | uredi izvor]
Treći period sumersko-akadske praistorije nosi naziv Džemdet Nasra (u blizini kasnijeg grada Kiša), po mestu glavnih nalaza. Iskopavanja, koja su tu vršena poč Uruka.ev od 1926. godine, otkrila su mnoštvo spomenika, koji svedoče o izvesnom progresu u svim granama kulture u odnosu na prethodni period Uruka.[1]
Poljoprivreda[uredi | uredi izvor]
U to doba uglavnom je bila završena kolonizacija močvarnih oblasti južnog i srednjeg dela Mesopotamije od strane plemena istočnih i severnih naroda. Zemljoradnja se razvijala i dalje: pored ječma, stanovništvo je gajilo i pšenicu. Veliki privrivredni značaj imalo je pripitomljavanje bika i magarca.[1]
Zanatstvo i trgovina[uredi | uredi izvor]
Podela rada i porast tehnike imali su za posledicu znatan razvoj zanata. Sada se zemljano posuđe izrađuje na vitlu, ono ima ušice, reljefne ukrase i geometrijske ornamente. Raznolikost boja i šara, kao i zrelost oblika, ukazuju na znatan razvitak keramike. I metalurgija je napredovala: bakarno oruđe sve više potiskuje oruđa i oružje od kamena i kosti.[1]
Razvitak poljoprivrede i zanatstva doveo je do pojave trgovine, čiji su začeci postojali i ranije. Najstarije trgovačke komunikacije sve tešnje su povezivale srednju Mesopotamiju sa severnim Međurečjem, sa Elamom, zapadnim Iranom i severnom Sirijom, o čemu svedoče nalasci predmeta tipa Džemdet-Nasra kulture u svim tim zemljama. Pojava trgovine povlači za sobom razvitak saobraćaja. U tom periodu pojavljuju se kola raznih vrsta, kao i širenje posebne vrste čamaca, sa visokim kljunom i uzdignutom krmom.[1]
Klasno društvo i religija[uredi | uredi izvor]
Porast materijalnog bogatstva dovodi do socijalnog raslojavanja: kao posredna potvrda za to mogu da posluže razvaline jednog starog dvorca, velikog monumentalnog kompleksa prostorija, dimenzija 92x48 m. Pogrebni običaji i umetničke predstave svedoče o daljem razvitku zemljoradničkih kultova, među kojima je vidno mesto zauzimao kult boginje-majke.[1]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Avdijev, Vsevolod Igorevič (2007). Istorija starog istoka. Beograd: Logos art. ISBN 978-86-7360-086-4. COBISS.SR 143213836
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
| Geografija |
|  | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Istorija |
| |||||
| Jezici | ||||||
| Kultura / Društvo | ||||||
| Arheologija | ||||||
' | ||||||