Sveta 42 mučenika Momišićka
| Sveta 42 mučenika Momišićka | |
|---|---|
 Sveti mučenici momišićki, živopis u Sabornoj crkvi u Podgorici | |
| Lični podaci | |
| Datum smrti | 1688. |
| Mesto smrti | Momišići, Podgorica, Osmansko carstvo |
| Svetovni podaci | |
| Poštuje se u | Srpskoj pravoslavnoj crkvi |
| Kanonizacija | 2012., Beograd od strane Srpske pravoslavne crkve |
| Glavno svetilište | Crkva Svetog Georgija i Svetih mučenika momišićkih, Momišići, Podgorica |
| Praznik | 9. mart, po julijanskom kalendaru - 22. mart, po gregorijanskom kalendaru |
Sveta 42 mučenika Momišićka su srpske žrtve turskog terora u Momišićima iz 1688. Turski okupatori su tada na Vaskrs žive spalili, 40 učenika i dva sveštenika-učitelja u crkvi Svetog Georgija, koja je nakon toga opustila.[1]
Sveti Arhijerejski Sabor Srpske pravoslavne crkve doneo je 17. maja 2012. godine odluku da u diptihe svetih Pravoslavne Crkve unese dvojicu sveštenomučenika i četrdeset đaka mučenika momišićkih postradalih od Turaka 1688. godine, čime je potvrđeno njihovo već odavno postojeće molitveno poštovanje u vjernom narodu naše Svete Crkve. Proslavljenje (svečano proglašenje za ugodnike Božje) postradalih momišićkih učitelja i đaka obavljeno je 19. maja 2012. godine na sabornoj svetoj arhijerejskoj Liturgiji u Spomen-hramu Svetog Save na Vračaru, kojom je načalstvovao Njegova Svetost Patrijarh srpski g. Irinej, uz sasluženje vladika iz zemlje i rasijanja, okupljenih na redovnom zasjedanju Svetog Arhijerejskog Sabora.
Dvojica sveštenika učitelja i njihovih četrdeset đaka, djece parohijana, većinom iz bratstva Popovića, živi su spaljeni 1688. godine u crkvi Svetog Georgija u današnjem podgoričkom naselju Momišići, od vojske skadarskog Sulejman-paše, u znak odmazde zbog više poraza, koje su pretrpile Osmanlije tih mjeseci od brdskih plemena, naročito od Kuča. Njihove mošti su sakupljene i pohranjene pod sveti prijesto crkve Svetog Georgija pod Goricom. Kroz čitavo vrijeme turskog ropstva, mošti su počivale u ovom hramu sve do 1936. godine, kada su sa velikom čašću i narodnom litijom prenete u obnovljeni hram Svetog Georgija u Momišićima i položene pod sveti presto. Njihove mošti su prenete 1995. godine u grobnicu sa desne strane oltara unutar hrama. Mošti su iznete vjernom narodu na poklonjenje i cjelivanje na praznik Svetih Četrdesetorice mučenika sevastijskih, u narodu poznatog kao Mladenci, 2006. godine, nakon što ih je mitropolit Amfilohije sa sveštenicima umio vinom i pomazao ružinim uljem, po drevnom pravoslavnom običaju. Od tada se nalaze u sveštenom kivotu, lijevo od ikonostasa u momišićkom hramu Svetog Georgija, koji je od tada posvećen i njihovom svetom spomenu. U znak sjećanja na posljednje svečano obretenje njihovih moštiju, u Mitropoliji crnogorsko-primorskoj se proslavlja njihov liturgijski spomen na praznik Sevastijskih mučenika, 9. marta, po julijanskom kalendaru - 22. marta, po gregorijanskom kalendaru.[2]
Svetigora je pisala da je 17. maja 2013. Amfilohije Radović služio liturgiju na praznik Svetih Momišićim mučenika u crkvi Sv. Georgija i Momišikih mučenika i da će se ubuduće oni proslavljati 17. maja.[3] Kasnije je ipak određeno da se slave 22. marta.[4]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Svetigora, br. 228 - za oktobar, Hram na starom hilandarskom metohu. Cetinje: Svetigora. 2013. str. 7.
- ^ Sveti mučenici momišićki. Arhivirano iz originala 20. 09. 2021. g. Pristupljeno 20. 09. 2021.
- ^ Svetigora, br. 226 - za jul, Slava crkve u Momišićima. Cetinje: Svetigora. 2013. str. 65.
- ^ Pravoslavni kalendar – Mart 2021. 2021.