Smilec

Smilec
Lični podaci
Datum smrti	1298.
Mesto smrti	Trnovo, Drugo bugarsko carstvo
Porodica
Supružnik	Smilecina
Potomstvo	troje dece (vidi dole) uključujući i Teodoru Smilec
Dinastija	Dinastija Smilec
car Drugog bugarskog carstva
Period	1292-1298
Prethodnik	Đorđe I Terter
Naslednik	Jovan II Bugarski

Smilec (bugarski: Smilec; umro 1298) je bio bugarski car od 1292. do 1298. godine. Bio je tast srpskog kralja Stefana Dečanskog (1321—1331) i deda po majci prvog srpskog cara Stefana Dušana (1331—1355). Osnivač je bugarske dinastije Smilec.

Biografija

Drugo bugarsko carstvo početkom 14. veka

Smilecovo poreklo je nepoznato. Hroničari pišu da pripada "najplemenitijoj porodici u Bugarskoj". Takođe, godina njegovog rođenja je nepoznata. Imena Smilecovih roditelja su nepoznata. Imao je dvojicu braće, Radoslava i Vojsila. Porodica je držala širok prostor između Balkanskih planina i Srednje gore. Pre nego što je na prestolu nasledio Đorđa I Tertera (1292), Smilec se oženio anonimnom vizantijskom princezom, ćerkom sevastokratora Konstantina Paleologa, polubrata cara Mihaila VIII Paleologa. O okolnostima pod kojima je Smilec došao na vlast ne zna se ništa, sem da se na bugarski presto popeo željom mongolskog kana Nogaja. Za cara ga je krunisao bugarski patrijarh Joakim III (oko 1282—1300). Joakim je 1300. godine pogubljen zbog izdaje od strane cara Teodora Svetoslava, sina Đorđa Tertera. Vladavina Smileca period je vrhunca mongolskog uticaja u Bugarskom carstvu. Ipak, mongolski napadi na Bugarsku možda su trajali i tokom ovog perioda, kao npr. napadi iz 1297. i 1298. godine. Mongoli u tim napadima pustoše delove Trakije (koje su tada držali Vizantinci), te možda Bugarska i nije bila njihov cilj.

Oko 1296/7. godine Smilec je svoju ćerku Teodoru oženio za srpskog "mladog kralja" Stefana Uroša III Dečanskog, sina kralja Stefana Milutina (1282—1321). Iz ovog braka rođen je srpski car Stefan Uroš IV Dušan (1331—1355). Smilec sa istorijske scene nestaje 1298. godine, na početku invazije Nogajevog sina Čake. Moguće je da ga je sam Čaka ubio ili da je umro prirodnom smrću dok su Mongoli prodirali u njegovu državu. Smileca je nakratko nasledio njegov sin Jovan II.

Po Smilecu je naziv dobila stenovita tačka u Halovom zalivu, severoistočno od Nelsonovih ostrva na Antarktiku.

Potomstvo

Smilec je bio oženjen anonimnom ćerkom sevastokratora Konstantina sa kojom je imao troje dece:

• Jovan II (umro pre 1330), koji je oca nasledio na bugarskom prestolu (1298-1299/1300)
• Teodora Smilec (umrla 20. decembra 1322), srpska kraljica, supruga Stefana Dečanskog (1321—1331) i majka Stefana Dušana (1331—1355)
• Marina Smilec (umrla 7. aprila 1355), udata za bugarskog plemića Aldimira.

Izvori

• Fine, J. (1987). The Late Medieval Balkans, A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest. University of Michigan Press. ISBN 978-0-472-10079-8. 
• Smilets Point. SCAR Composite Gazetteer of Antarctica.
• Bulgarian Antarctic Gazetteer. Antarctic Place-names Commission. (details in Bulgarian, basic data in English)