Spartakistička liga

Ukoliko ste tražili za članak o grupi koja se danas zove Spartakistička liga, pogledajte članak Međunarodna komunistička liga (Četvrta internacionala).

Spartakistička liga (nem. Spartakusbund) je bio levičarski marksistički revolucionarni pokret organizovan u Nemačkoj tokom i odmah nakon politički turbulentnih godina Prvog svetskog rata. Osnovali su je Karl Libkneht i Roza Luksemburg (koja je dobila nadimak Crvena Roza) zajedno sa drugima poput Klare Cetkin. Najaktiviniji period delovanja lige je bio tokom Nemačke revolucije, 1918, kada je pokušavala da podstakne revoluciju sličnu onoj koju su izveli Boljševici u Rusiji puštanjem u promet ilegalnih subverzivnih publikacija, poput novina Spartakova pisma. Liga je nazvana po Spartaku, vođi najveće pobune robova u istoriji Rima. Decembra 1918, liga je postala član Kominterne i promenila ime u Komunistička partija Nemačke (skraćeno KPD, od Kommunistische Partei Deutschlands); 1. januara, 1919, Spartakistička liga/KPD je izvela kratkotrajnu komunističku revoluciju u Berlinu (suprotno naređenjima rukovodstva), koju su lako slomile nacionalističke snage.

I Roza Luksemburg i Karl Libkneht su bili značajni članovi levičarske frakcije Socijal-demokratske partije Nemačke (SPD). Libkneht je bio sin osnivača SPD-a, Vilhelma Libknehta. Odlučili su da osnuju nezavisnu organizaciju nakon što je SPD odlučila da podrži odluku nemačke vlade da objavi rat Rusiji, 1914. na početku Prvog svetskog rata. Osim protivljenja onome šta su smatrali imperijalističkim ratom, osećali su potrebu za revolucionarnim metodama nasuprot vođstvu SPD-a koje se odlučilo za učestvovanje u parlamentarnom procesu.

Nakon Ruske revolucije, 1917. spartakisti su odlučili da agituju za sličan sistem, vlast koja bi bila bazirana na radničkim savetima u Nemačkoj. Roza Luksemburg i Karl Libkneht su bili u zatvoru od 1916. do 1918. zbog učešća u organizovanju javnih demonstracija u Berlinu protiv učešća Nemačke u ratu. Nakon Nemačke revolucije, koja je dovela do svrgavanja cara, i kraja rata, počeo je period nestabilnosti i revolucija - period koji će trajati do 1923. Libkneht je proglasio socijalističku republiku u Nemačkoj sa balkona carske Berlinskog carskog dvora novembra 1918, iste noći kada je Filip Šajdeman iz SPD-a proglasio Vajmarsku Republiku sa balkona Rajhstaga.

Decembra 1918, Spartakistička liga je postala Komunistička partija Nemačke, nemačka podružnica Komunističke internacionale (Kominterne). 1. januara, 1919, KPD je pokušala da preuzme vlast u Berlinu u onome šta je poznato pod imenom Spartakistički ustanak. On se zbio uprkos savetima Roze Luksemburg, koja je smatrala da je ustanak preuranjen jer je Spartakistička liga bila isuviše slaba i da još nije imala dovoljnu podršku u radničkoj klasi.

Pokušaj revolucije je slomljen združenim snagama SPD-a, Nemačke armije, i desničarskih paravojnih grupa (Frajkori), po naređenjima kancelara Fridriha Eberta. Roza Luksemburg i Karl Libkneht su uz mnoge druge ubijeni dok su bili u zarobljeništvu frajkora, a njihova tela su bačena u reku. Stotine spartakista su ubijeni tokom nedelja nakon ustanka.

Ostaci Spartakističke lige su nastavili da deluju kao Komunistička partija Nemačke (KPD), koja je zadržala novine lige, Crvena zastava (die Rote Fahne) kao svoj glasnik. Nakon Drugog svetskog rata, sovjetske okupacione snage u Istočnoj Nemačkoj su spojile KPD i SPD u zonama pod svojom kontrolom, i postavile novu Partiju socijalističkog jedinstva na vlast u Istočnoj Nemačkoj.

Spartakistički manifest 1918.

Pitanje danas nije demokratija ili diktatura. Pitanje koje je istorija stavila dnevni red glasi: buržoaska demokratija ili socijalistička demokratija. Jer diktatura proletarijata ne znači bombe, pučeve, nemire i anarhiju kako agenti kapitalističkih profitera namerno i lažno tvrde. Umesto toga, ona znači korišćenje svih instrumenata političke vlasti da bi se dostigao socijalizam, izvršila eksproprijacija kapitalističke klase, kroz i u skladu sa voljom revolucionarne većine prolaterijata.

Neki od članova Spartakističke lige

• Leo Jogišes
• Paul Levi
• Karl Libkneht
• Roza Luksemburg
• Julijan Marčlevski
• Franc Mehring
• Ernest Mejer
• Vilhelm Pik
• Klara Cetkin

Spoljašnje veze

• O spartakističkom programu, Roza Luksemburg