Stevan V. Popović

Stevan Popović
Stevan Popović
	Stevan V. Popović
Lični podaci
Datum rođenja	22. septembar 1845.
Mesto rođenja	Bečej, Austrijsko carstvo
Datum smrti	6. februar 1918. (72 god.)
Mesto smrti	Zemun, Austrougarska
Književni rad
Najvažnija dela	„Venac pesama“; „Dečji svet“

Stevan V. Popović – Čika Steva i Vacki (Bečej, 22. septembar 1845 – Zagreb, 6. februar 1918) bio je srpski kulturni pregalnik u Austrougarskoj i dugogodišnji upravnik budimpeštanskog Tekelijanuma.^[1]

Biografija[uredi | uredi izvor]

Stevan V. Popović je rođen 22. septembra 1845. godine u imućnoj porodici u Starom Bečeju. Otac mu se zvao Vasa, a majka Sofija. Školovao se u Sremskim Karlovcima, gde je zahvaljujući odličnom uspehu uživao „blagodjejanije“ koje je uveo mitropolit Stevan Stratimirović. Završivši šest razreda Karlovačke gimnazije otišao je u Peštu gde je završio još dva razreda gimnazije, a potom je upisao prava na peštanskom Univerzitetu. Između 1861. i 1867. bio je pitomac Tekelijanuma, gde je postao član srpskog đačkog udruženja "Preodnica" i "Ujedinjene omladine srpske“.[1]

1862. godine na proslavi dana Svetog Save u Tekelijanumu se pojavio i knez Aleksandar Karađorđević koji je tada u Pešti živeo u izgnanstvu. Toga dana je svečanu besedu održao pitomac Stevan V. Popović koja je bila veoma lepo prihvaćena od strane prisutnih. To je bio povod da ga kneginja Persida zamoli da prihvati da podučava njenu decu Arsena, Đorđa i Petra Karađorđevića. Popović je ovu dužnost obavljao sve do 1868. godine. Knez Aleksandar je bio zadovoljan radom Stevana V. Popovića o čemu svedoči i „Svedočanstvo“ koje je izdao u Beču 7. januara 1870. godine.

Nakon završetka studija prava postavljen je za upravnika Srpske budimske narodne škole, a 1871. imenovan je za nadzornika Bačko-budimske dijeceze.

Prvi je u srpskoj književnosti koji je za decu priredio zbirku Venac pesama (Pešta, 1872). Osnovao je biblioteku Dečji svet.

Stevan Popović poznat i kao Vacki bio je poslanik mađarskog Parlamenta i hrvatskog Sabora. Od velikog srpskog narodnjaka i pristalice Svetozara Miletića završio je političku karijeru pod okriljem mađarske vlade. Dva puta je bio urednik novosadske "Zastave" (1870-1872. i 1874-1875). Kao odgovorni urednik tog naprednog lista, zbog novinskog članka "Dakle front Mađarskoj reformi objavljenog 3. februara 1871. godine bio je sudski kažnjen. Sud mu je odredio 18. meseci zatvora i 1.000 forinti globe. Robijao je u zloglasnom austrougarskom zatvoru u Vacu i zbog toga je dobio nadimak Vacki.^[2] Prišao je kasnije mađarskoj vladi i ostao do smrti član "Kuenovog srpskog kluba". Bio je kraljevski savetnik od 1899. godine, potom je dobio plemstvo i predikat „Fruškogorski“, a naposletku je 1909. postao dvorski savetnik. Poslednji put je izabran za saborskog poslanika Ugarske 1910. godine u Uzdinu. Kao vešti političar uspevao je da uskladi svoju odanost prema Austrougarskoj monarhiji i da ostane veliki srpski rodoljub. Ostao je u sećanju kao odličan i vatreni govornik koji se borio za prava Srba u Austrougarskoj monarhiji.

Stevan V. Popović je pisao pesme i pripovetke za decu, a značajan je i u srpskoj izdavačkoj i novinarskoj delatnosti. Takođe je važan u sastavljanju, uređivanju i objavljivanju srpskih kalendara i antologija za srpsku decu u Austrougarskoj.

Bio je oženjen sa Justinom Kukin iz Zbega nadomak Sentandreje. Imao je troje dece: Ljubicu, Peru i Lazu. Ljubica i Pera su rano umrli, a Laza je postigao lepu karijeru.

Godine 1882. postaje upravnik Tekelijanuma. „Čika Steva“ kako su ga svi od milošte zvali, ostao je na ovoj dužnosti sve do iznenadne smrti koja ga je zatekla 6. februara 1918. godine. Umro je Popović u mestu Kostancu kod Bodenskog jezera. U starim danima svoje imanje je predao fruškogorskom manastiru Pribinoj Glavi, a za uzvrat primao "apanažu" od manastirskih prihoda.