Tanjug

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Tanjug
javno preduzeće
Delatnostnovinska agencija
Osnovano31. oktobar 1995. (1995-10-31) (poslednja forma)
5. novembar 1943. (1943-11-05) (osnovano)
Ugašeno9. mart 2021. (2021-03-09)
NaslednikTanjug Tačno
SedišteObilićev venac 2, Beograd
VlasnikVlada Republike Srbije

Tanjug (akronim naziva Telegrafska agencija nove Jugoslavije; ponekad stilizovano TANJUG) bilo je javno preduzeće sa sedištem u Beogradu,[1] koje je zvanično prestalo da postoji u martu 2021. godine. Od tada je privatno preduzeće Tanjug Tačno steklo prava na korišćenje prava intelektualne svojine i žigova bivše agencije.[2]

Tanjug je tokom Drugog svetskog rata bila partizanska novinska agencija. Posle rata, Tanjug je bio novinska agencija Demokratske Federativne Jugoslavije, Federativne Narodne Republike Jugoslavije i Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije. Posle raspada SFRJ, od 1992. godine Tanjug je bio novinska agencija Savezne Republike Jugoslavije, od 2003. novinska agencija Državne zajednice Srbija i Crna Gora, a od 2006. godine nacionalna novinska agencija Republike Srbije.[3]

31. oktobra 2015. godine prestao je da važi Zakon o javnom preduzeću Novinska agencija Tanjug, a Vlada Republike Srbije je 3. novembra 2015. godine[4] donela Odluku o pravnim posledicama prestanka rada Novinske agencije Tanjug, kojom se konstatuje prestanak rada agencije. Ipak ova odluka nije do kraja implementirana sve do 9. marta 2021. kada je konačno ugašena.[5]

Osnivanje[uredi | uredi izvor]

Sedište Tanjuga u Beogradu

Osnovan je od strane Komunistička partije Jugoslavije 5. novembra 1943. godine u Jajcu u Bosni i Hercegovini sa namerom da propagandno informiše o borbi partizana u Drugom svetskom ratu koju su vodili komunisti pod vođstvom Josipa Broza. Osnivač i kum Tanjuga je komunista Moše Pijade, a prvi direktor je bio Vladislav S. Ribnikar.[3][6] Iako je glavna namena Tanjuga bila obaveštavanje svetske javnosti, on nije mogao odmah, zbog nedostatka tehničkih sredstava, da emituje vesti za inostranstvo. Tek mesec dana po osnivanju, kada je nabavljena nešto bolja oprema, Tanjug je mogao da pošalje u eter prve vesti.[7] Tanjug je nekoliko dana poslije osnivanja počeo da izdaje prvi bilten dnevnih vesti iz zemlje i inostranstva. U ovom biltenu redovno su objavljivani izveštaji Vrhovn og štaba o ratnim operacijama, zatim vesti iz zemlje dobijene od vojnih jedinica i organa narodnih vlasti, vesti iz inostranstva uhvaćene u prislušno-stenografskoj službi i članci o domaćim i inostranim događajima.[7]

Imenu Tanjug, prethodilo je nekoliko predloga skraćenica, među kojima:

  • Tasjug (Telegrafska agencija slobodna Jugoslavija),
  • Notasjug ili Notanjug (Novinska telegrafska agencija slobodne Jugoslavije), pa i
  • Tenanoj (Telegrafska novinska agencija nova Jugoslavija).[8]

Tanjug je počeo svoj rad sa zaplenjenim predajnikom, rasklimatanom mašinom za umnožavanje (geštetnerom) i jednom pisaćom mašinom. U prvim godinama uzor im je bio sovjetski TASS, da bi, kasnije, po objavljivanju rezolucije Informbiroa 1948. godine, oslobodili uticaja SSSR-a i oslonili samo na sopstvene snage.[8]

Novinska agencija[uredi | uredi izvor]

U Tanjugu su uvedeni teleprinteri 1947. godine, koji su zamenili telegraf, a prvi moderan radio-printer uveden je 1957. godine.[9] Tanjug je pored centrale u Beogradu nakon Drugog svetskog rata, imao i prijemni centar najpre u Batajnici, a potom u Ovči i otpremni centar u Makišu, oba sa moćnim antenskim poljima. Oba centra su napuštena, zbog pojave novih tehnologija. Krajem 1985. godine Tanjug je kompjuterizovan nabavkom velikog centralnog računara Honeywell i terminala Megadata. Danas novinari i čitava agencija rade na savremenim kompjuterima. Najznačajniji novinarski proizvod Tanjuga je Generalni servis, koji obaveštava domaću javnost o najznačajnijim zbivanjima u zemlji i svetu, a svetsku javnost o događajima u Srbiji. Tanjug je nacionalna, ali i komercijalna agencija, jer veći deo prihoda ostvaruje na tržištu, od novinskih i RTV kuća. Ranije je Savezno izvršno veće SFRJ, Savezna vlada SRJ, Savet ministara SCG, a sada Vlada Srbije, subvencionira Emisiju za inostranstvo i emitovanje raznih saopštenja, što čini nešto manje od trećine Tanjugovih prihoda. Klijenti Tanjuga su, pored medija i državnih ustanova, privredne i bankarske institucije.[10]

Zgrada Tanjuga na Obilićevom vencu[uredi | uredi izvor]

Glavni članak: Zgrada PRIZAD-a (Tanjug)

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ „NA DANAŠNJI DAN OSNOVAN JE TANJUG, A ZNATE LI ŠTA ZNAČI OVA SKRAĆENICA?”. 
  2. ^ „Firma „Tačno” registrovala šest Tanjugovih servisa”. 
  3. ^ a b „78 godina TANJUGA”. 
  4. ^ Paragraf Lex Demo
  5. ^ „Odluka o pravnim posledicama prestanka Javnog preduzeća Novinska agencija Tanjug: 91/2015-21, 102/2015-3”. 
  6. ^ Bjelica, Mihailo (1968). 200 godina jugoslovenske štampe: pregled istorije novinarstva. Beograd: Jugoslovenski institut za novinarstvo i književno izdavačka zadruga Sloboda. 
  7. ^ a b Bjelica, Mihailo (1968). 200 godina jugoslovenske štampe: pregled istorije novinarstva. Beograd: Jugoslovenski institut za novinarstvo i književno izdavačka zadruga Sloboda. 
  8. ^ a b „Na današnji dan osnovan Tanjug”. 
  9. ^ Bilbija, B. „Tanjugovih 70 godina”. 
  10. ^ „Tanjugovih 70 godina”. 

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Танјуг&oldid=27700127”