Hotel „Astoria”
| Hotel Astoria | |
.jpg) | |
Informacije
| |
|---|---|
| Lokacija |  Beograd, Srbija
|
| Koordinate | 44° 48′ 33″ S; 20° 27′ 19″ I / 44.809121° S; 20.4552983° I |
| Status | završen |
| Otvaranje | 1937. godine |
| Broj spratova | 5 |
Kompanije
| |
| Arhitekta | Ivan Savković |
Hotel Astoria, zvaničan naziv Queen's Astoria Design Hotel je hotel sa četiri zvezdice stacioniran u ulici Milovana Milovanovića 1, opštini Savski venac u Beogradu. Otvoren je 1937. godine.
Istorijat[uredi | uredi izvor]
Izgradnju hotela finansirao je srpski biznismen i hotelijer Đurđe S. Ninković, koji je već imao hotele u Beogradu, uključujući hotel „Pošta”, otvoren 1930. godine.[1][2] Ideja je bila da Astoria bude jedan od većih hotela u gradu, a Ninković je projekat zgrade poverio svom zetu, arhitekti Ivanu Savkoviću, koji je radio i na projektovanju zgrada nakon Drugog svetskog rata.[3] Novoizgrađeni hotel otvoren je 1937. godine i postao je jedan od prvih modernističkih objekata u Beogradu, sa elementima strimlajn moderne, primenjujući minimalistički dizajn fasade i oslanjajući se na jednostavne geometrijske linije, a ne dekoraciju. Zgrada je tada dobila status značajne arhitektonske građevine u srpskoj arhitekturi. U tom periodu hotel je imao oko 80 soba, restoran, bar. Prostire se na 3600 m2 i nalazi se u centru Beograda, u neposrednoj blizini zgrade nekadašnje Železničke stanice Beograd-glavne.
Đurđe S. Ninković umro je u novembru 1940. godine, a njegova supruga Jelena, sin Milorad Ninković i ćerka Nina Savković nasledili su hotel i nastavili sa poslovanjem.
Tokom Aprilskog rata, 6. aprila 1941. godine hotel je konfiskovan i korišćen u vojne svrhe Vermahta. Nakon rata hotel je ponovo bio u vlasništvu porodice Ninković-Savković, ali na kratko vreme.[4] Na kraju Drugog svetskog rata hotel je nacionalizovan u novoosnovanoj FNRJ. Država je vodila hotel narednih šezdeset godina, a nakon nacionalizovanja, članovi porodice Ninković-Savković nisu mogli u njemu ni da žive.[5]
U martu 2009. godine, sa objavom Agencije za privatizaciju tenderske aukcije radi ponovne privatizacije Hotela Astoria, prvobitni vlasnici, članovi porodice Ninković, organizovali su protest tako što su ušli u hotel.[6] Protest je predvodio Đurđe Ninković, sin vlasnika hotela, Milorada Ninkovića, a oni su od 3. do 30. marta okupirali hotel nezadovoljni kako se tretira njihova imovina koja je prodata. Okupacija hotela dobila je značajnu medijsku pažnju, doprinoseći javnoj raspravi u vezi sa neuspehom Vlade Srbije da nadoknadi vlasnicima imovinu koju su im komunisti prisilno oduzeli.[5][7][8][9][10][11] Bez obzira na to, aukcija je nastavljena prema planu, a hotel je ponovo privatizovan preko Agencije za privatizaciju i prodat za 230 miliona dinara mladenovačkoj kompaniji Progres a.d i podgoričkom preduzeću Montenegro primeri.[12][13] Prema ugovoru o kupovini, novi vlasnik je preuzeo obavezu investiranja 61,6 miliona dinara u nekretninu.[12]
Dnevni list Politika je 9. marta 2009. godine objavio je tekst Đurđa Ninkovića koji je osporio pravni osnov Vlade Srbije da upravlja hotelom, pozivajući se na Zakon o nacionalizaciji zakupljenih zgrada i građevinskog zemljišta radi komercijalne eksplotacije, koji je stupio na snagu 1. januara 1959. godine. Ninković je takođe izjavio da je hotel bio nezakonito nacionalizovan i da država nikada nije imala pravni osnov za donošenje odluka o hotelu.[14][4]
Novi vlasnik zatvorio je hotel u julu 2009. godine i renovirao ga. Krajem novembra 2010. godine hotel je otvoren pod imenom Queen's Astoria Design Hotel. Hotel je još uvek predmet brojnih nerešenih sudskih procesa koji osporavaju vlasništvo.[15][16][17][18]
Istorijski značaj[uredi | uredi izvor]
Hotel „Astoria” imao je ulogu u razvoju demokratije u Srbiji, jer su se upravo u njemu održavali sastanci Osnivačkog odobra Demokratske stranke u advokastskoj kancelariji Ninkovića (koju je porodica nakon nacionalizacije zadržala na korišćenje, a nalazi se u zgradi hotela). U okviru hotela je takođe objavljen prvi politički program Demokratske stranke, u januaru 1990. godine i mesto je priprema za osnivačku konferenciju stranke koja je održana u februaru iste godine. Nakon osnivačke konferencije stranke, Demokratska stranka je imala centralnu kancelariju u hotelu u periodu od februara do oktobra 1990. godine.[19]
Ninkovićeva kancelarija u hotelu takođe je bila mesto prve centralne kancelarije Demokratske stranke Srbije nekoliko meseci, do jula 1992. godine, nakon što se koalcija Demokratski pokret Srbije odvojila od Demokratske stranke, radi formiranja Demokratske stranke Srbije.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ of Hotel Astoria from Nasledje No 13 pp 103-109, 2012) historical magazine
- ^ Article in Journal of Architectural history Nasledje 2006, No. 7, pages 219-224
- ^ History of Hotel Astoria from Nasledje (Heritage) (No 13 pp 103-109, 2012) historical magazine
- ^ a b Denacionalizacija u senci komunizma;Politika, 4. 3. 2009
- ^ a b Protest vlasnika hotela "Astorija";B92, 3. 3. 2009
- ^ Bivši vlasnici u hotelu "Astoria";RTS, 4. 3. 2009
- ^ Bivši vlasnici traže hotel Astoriju;B92, 3. 3. 2009
- ^ Bivši vlasnici zaposeli hotel "Astorija";mondo.rs, 3 . 3. 2009
- ^ Žele samo ono što im pripada;Glas javnosti, 4. 3. 2009
- ^ Protest zbog najavljene privatizacijeBlic, 4. 3. 2009
- ^ Ne damo naš hotel;Alo!, Mart 2009
- ^ a b „Astorija” prodata jeftino;Politika, 7. 3. 2009
- ^ Article on Hotel Astoria - legal case study in Vox Iuris, Journal of legal theory and practice, 2009, No. 3-4
- ^ Borba za „Astoriju” se nastavlja;Politika, 9. 3. 2009
- ^ Ročište u slučaju „Astorija”;Politika, 12. 8. 2009
- ^ Obnova „Astorije” u senci imovinskih preganjanja;Politika, 24. 8. 2009
- ^ Gubi bitku sa državom;Glas javnosti, 17. 8. 2009
- ^ Ponižavanje Arhivirano na sajtu Wayback Machine (22. februar 2014);Kurir, 17. 8. 2009
- ^ „British Library Catalogue Article "Remembering the beginnings of the (re-established) Democratic Party", SOUTH SLAV JOURNAL, 2006, VOL 27; NUMB 3/4, pages 62-71”. Arhivirano iz originala 17. 03. 2012. g. Pristupljeno 14. 01. 2020.
