Crkva Sabor svetih apostola u Turekovcu
| Crkva Sabor svetih apostola | |
|---|---|
 Crkva Sabor svetih apostola | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Turekovac |
| Opština | Leskovac |
| Država |  Srbija |
| Koordinate | 42° 59′ 40.4″ N 21° 53′ 02.3″ E / 42.994556° S; 21.883972° I |
.svg)  Crkva Sabor svetih apostola u Turekovcu Crkva Sabor svetih apostola u Turekovcu na karti Srbije | |
| Vrsta spomenika | Spomenik kulture od velikog značaja |
| Vlasnik | Republika Srbija |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Zavod za zaštitu spomenika kulture |
| www | |
Crkva Sabor svetih apostola nalazi se u Turekovcu, nedaleko od Leskovca. Zbog istorijskih i ambijentalnih vrednosti celine ubraja se u spomenike kulture u kategoriji nepokretnih kulturnih dobara.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Crkva Sabor svetih apostola sagrađena je 1845. godine, a sagradio ju je neimar Andreja Damjanović. On je bio neimar rodom iz Papradišta,[1] a meštani Turekovca su ga verovatno upoznali kada je gradio crkvu Svetog Ilije u Pečenjevcu (1844).[2] Crkva je sagrađena na temeljima starijeg hrama, ali o tom starijem zdanju ne postoje nikakvi podaci, a ne zna se ni da li je praznik koji predstavlja slavu nove crkve preuzet od starije ili ne. O gradnji današnje crkve postoji nekoliko zapisa u bogoslužbenim knjigama starog učitelja Stojana Popovića. U mineju za jul-avgust je zapisano: „Znamo kako se napravi Crkva: 1845. god. I potom kad se zagradi i napravi konak - nastojnik i pop Ilija i pop Đorđe Stanković”.[3]
Arhitektura i unutrašnjost[uredi | uredi izvor]
Crkva je podignuta u obliku lađe sa nešto suženim visokim svodom, vešto izgrađenim od dasaka, koji je kao takav izgrađen kasnije. Na centralnom delu svoda nalazi se freska Savaot.[4]
Crkva je izgrađena od kamenih zidova šinire 1 metar, dugačka je 25 metara, široka 12, a visoka oko 15 metara. Ikonostas crkve veoma je dragocen i predstavlja delo značajne umetničke vrednosti. Ne zna se ko ga je sagradio, ali je poznato da je ikone naslikala crkveno-umetnička škola iz Samokova. Nije pozntao koliko je koštao ikonostas, ali s obzirom na veliku umetničku vrednost, veruje se da je cena vrlo visoka, pa se lako može zaključiti da određen broj ikona predstavlja poklon leskovačkih esnafa, odnosno da su oni platili izradu jednog dela ikonostasa.[4]
Izgradnja novog konaka crkve otpočeta je 1. maja 1987. godine, kada je počelo iskopavanje temelja, i to u prisustvu Njegovog Preosveštenstva, episkopa niškog Irineja, sadašnjeg patrijarha srpskog. Gradnja je završena 13. jula 1991. godine, kada ga je eposkop niški Irinej osvetio.[4]
Datuma 17. maja 1994. godine doneta je odluka, blagoslovljena od strane Njegovog Preosveštenstva, episkopa niškog Irineja, da se tadašnja crkva delimično sruši i izgradi nova. Radovi sz završeni 1997. godine. Crkva je dobila nove kupole i galeriju, temelj je postavljen na dubini od 2,4 metara, a noseći stubovi ukopani 2 metra u zemlju.[5]
Galerija[uredi | uredi izvor]
-
Crkva Sv. Apostola -
Crkva Sv. Apostola -
Crkva Sv. Apostola -
Crkva Sv. Apostola
-
Ulaz u crkvu -
Unutrašnjost crkve -
Ikonostas -
Ikonostas -
Freska unutar crkve -
Freska unutar crkve
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ N. Makuljević. Andreja Damjanov: arhitekta poznoosmanskog Balkana. Zbornik Matice srpske za likovne umetnosti 2010;(38):142-143
- ^ B. Panić-Tasić, Crkva Svetog Ilije u Pečenjevcu, Leskovački zbornik 1998;(38):165-176.
- ^ Đorđević, Dragutin M. (1985). Život i običaji narodni u Leskovačkom kraju. Narodni Muzej.
- ^ a b v „Eparhija niška, turekovačka parohija”. Arhivirano iz originala 04. 10. 2015. g. Pristupljeno 17. 09. 2018.
- ^ Obnovljena turekovačka crkva Sv. Apostola
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Đorđević, Dragutin M. (1985). Život i običaji narodni u Leskovačkom kraju. Narodni Muzej.
