Jovan Efeski

Jovan Efeski (Amida, oko 507 — Halkedon, nakon 585), Jovan od Efesa ili Jovan od Azije, bio je episkop Sirijske orijentalno-pravoslavne crkve i istoričar, jedan od najvažnijih koji su pisali na sirijskom jeziku.

Rodio se u gradu Amida (današnji Dijarbakir u južnoj Turskoj). Tamo ga je oko 529. Jovan od Tele zamonašio u svešenika. Služio je kao đakon sve do 534. kada je putovao po Palestini i prvi put posetio Konstantinopolj. Kao miafizit bio je svedok progona od strane halkedonske(pravoverne) crkve koja je uživala podršku vizantijskog cara Justinijana. Oko 540. Trajno se preselio u Konstantinopolj gde je, uprkos svojim nehalkedonskim stavovima, stekao naklonost cara. Justinijan mu je poverio pokrštavanje preostalih pagana u Vizantijskom carstvu, uključujući Malu Aziju gde je pokštavao pagane oko 546. Jovan je takođe organizovao misije koje će dovesti do pokrštavanja Nubije. Oko 546. je organizovao veliki progon „idolopoklonika” u samoj prestonici gde je, prema sopstvenim rečima, koristio torturu kako bi iznudio priznanja.

Oko 550. godine, uz podršku cara Justinijana, Jovan Efeski je predvodio ekspediciju u Pepuzu radi uništenja montanističkog svetilišta, podignutog pored grobova njihovih proroka Montanu, Priskile i Maksimilija. On je naredio naredio spaljivanje moštiju začetnika montanizma, kao i njihove crkve.

558. Jakov Baradej ga je zamonašio u episkopa. Nakon Justinijanove smrti došao je u nemilost njegovog nasljednika Justina II, pa je od 571. proganjan od strane patrijarha Jovana Sholastika. Napisao je dve knjige — Crkvenu istoriju, koja pokriva period od doba Julija Cezara do 580-ih, kao i biografije istočnih svetaca koje je napisao oko 569. godine.