Abdulah Odželan
Abdulah Odželan | |
|---|---|
 Odželan 1997. godine | |
| Datum rođenja | 4. april 1947. |
| Mesto rođenja | Omerli, Halfeti, Turska |
| Državljanstvo | Tursko |
| Narodnost | Kurdsko |
| Zanimanje | Jedan od osnivača militantne organizacije Radnička partija Kurdistana (PKK), politički aktivista, pisac[1] |
| Organizacija | Radnička partija Kurdistana (PKK) |
| Veb-sajt | www |
Abdulah Odželan (kurd. عەبدوڵڵا ئۆجەلان,[2] Abdullah Ocalan; rođen 4. april 1948), takođe poznat i kao Apo[2][3] (skraćenica za Abdulaha i strica na kurdskom),[4][5][6] je jedan od osnivača militantne organizacije Radnička partija Kurdistana (PKK)[7][8] 1978. godine u Turskoj koja se bori za ljudska prava i samoopredjeljenje Kurda u Turskoj. Odželan je predvodio oružani sukob sa Turskom od 1986. do 2013. godine.
Uhapšen je 1999. godine od strane CIA-e i turskih bezbjednosnih snaga u Najrobiju i zatim prebačen u Tursku, gdje je bio osuđen na smrt.[9][10][11][12][13] Kazna je preinačena u doživotnu robiju kada je Turska ukinula smrtnu kaznu u prilog svojoj nameri da bude primljena u članstvo Evropske unije. Od 1999. do 2009. godine bio je jedini zatvorenik na ostrvu Imrali u Mramornom moru.[14][15][16] Odželan je priznao nasilnu prirodu PKK, ali kaže da je period oružanog sukoba prestao i je potrebno naći političko rješenje za kurdsko pitanje.[17] U sukobu između Turske i PKK stradalo je oko 40.000 ljudi, uključujući pripadnike PKK, Turske vojske i civile, kako turske tako i kurdske.[18]
Iz zatvora, Odželan je objavio nekoliko knjiga, većinom objavljene 2012. godine.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Abdulah Odželan je rođen u Omerliju, selu u Halfeti, vilajet Šanlijurfa na istoku Turske.[19] Po nekim izvorima datum rođenja 4. april 1948. nije tačan, a on je sam rekao da ne zna tačan datum svog rođenja, a po procjeni može biti od 1946. do 1947.[20] On je najstariji od sedmoro djece.[21] Po nekim izvorima njegova baka je bila etnička Turkinja, kao i njegova majka (što je on jednom sam priznao).[22][23] Prema jednom predavaču sa Univerziteta Bar-Ilan u Izraelu, Odželan nije znao kurdski kada ga je upoznao 1991. godine: „On (Odželan) mi je rekao da govori na tursko, daje naređenja na turskom i misli na turskom“.[24]
Abdulahov brat Osman je bio komandir PKK, sve dok nije prebjegao i osnovao Patriotsku i demokratsku partija Kurdistana.[25] Njegov drugi brat, Mehmet, je član prokurdske Partije mira i demokratije.[26]
Poslije diplomiranja u srednjoj stručnoj školi u Ankari, Odželan je počeo da radi u Dijarbakiru. Prebačen je mjesec dana kasnije u Bakirkej, Istanbul. Kasnije je krenuo na pravne studije na Istanbulskom univezitetu, ali se godinu kasnije prebacio na političke nauke na Ankarskom univerzitetu. [traži se izvor]Njegov povratak u Ankaru bio je olakšan od strane države sa ciljam izazivanja pobune u militantnoj organizaciji Turska revolucionarna omladinska federacija. Predsjednik Sulejman Demirel je kasnije povukao svoju odluku jer je PKK postala mnogo veća prijetnja od TROF-a.[27]
Usred sukoba između krajnje ljevice i krajnje desnice koji je kulminirao državnim udarom, Abdulah Odželan je osnovao PKK. On je pokrenuo rat protiv Turske, kako bi se uspostavila nezavisnu kurdsku državu.[28]
Tursko-kurdski sukob[uredi | uredi izvor]
PKK je, 1984. godine, započeo oružanu borbu protiv Turske sa ciljem nezavisnosti dijela Kurdistana[29][30] u Turskoj (Turski Kurdistan), a ubrzo je dobila ugled efikasne sile. Njene nasilne akcije su dovele do toga da je neke države i međunarodne organzacije stvastaju na listu terorističkih organizacija, kao što su SAD, EU, NATA, Sirija, Australije i mnoge druge (pored Turske).[31][32][33]
Hapšenje i suđenje[uredi | uredi izvor]
Do 1998. Odželan je bazu za svoja djelovanja imao u Siriji. Kako se situacija pogoršavala turska vlada je otvoreno zaprijetila Siriji zbog njene podrške PKK.[34] Kao ishod toga sirijska vlada je primorala Odželana da napusti zemlju, ali ga nije predala turskim vlastima. Odželan je prvo otišao u Rusiju i odatle se selio u razne zemlje uključujući Italiju i Grčku.[35] Iste godine turske vlasti su zatražile Odželanovo izručenje. U to doba pravno ga je zastupala njemački advokat Brita Bohler, koja je tvrdila kako on vodi legitivnu borbu protiv turske represije nad Kurdima.
Uhapšen je, 15. februara 1999. godine, u Keniji kada je bio prebačen iz grčkog diplomatskog predstavništava na aerodrom u Najrobiju, u operaciji koju je izvela turska Nacionalna obavještajna organizacija uz pomoć američke CIA.[36]
Publikacije[uredi | uredi izvor]
Odželan je autor više od 40 knjiga, od kojih je četiri knjige pisao u zatvoru.
- Interviews and Speeches. London: Kurdistan Solidarity Committee; Kurdistan Information Centre, 1991. 46 p.
- „Translation of his 1999 defense in court”. Arhivirano iz originala 20. 10. 2007. g. Pristupljeno 18. 4. 2017.
- Prison Writings: The Roots of Civilisation. London; Ann Arbor. Prison Writings: Thee Roots of Civilization. MI: Pluto. 2007. ISBN 978-0-7453-2616-0.
- : Prison Writings Volume II: The PKK and the Kurdish Question in the 21st Century. London: Transmedia. 2011. ISBN 978-0-9567514-0-9.
- : Democratic Confederalism. London: Transmedia. 2011. ISBN 978-3-941012-47-9.[37]
- : Prison Writings III: The Road Map to Negotiations. Cologne: International Initiative. 2012. ISBN 978-3-941012-43-1.
- Liberating life: Women’s Revolution.. Cologne. Liberating Life: Woman's Revolution. Germany: International Initiative Edition. 2013. ISBN 978-3-941012-82-0. A PDF of the book is available here at the International Initiative website
- Manifesto for a Democratic Civilization, Volume 1.. Porsgrunn. Civilization: The Age of Masked Gods and Disguised Kings. Norway: New Compass. 2015. ISBN 978-82-93064-42-8.
- Defending a Civilisation.
- Sumer rahip devletlerinden demokratik uygarliga Volumes 1 and 2.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ White 2000
- ^ a b Political Violence against Americans 1999. Bureau of Diplomatic Security. 2000. str. 123. ISBN 9781428965621.
- ^ „Kurdistan Workers' Party (PKK)”. Encyclopædia Britannica. 24. 5. 2023. Pristupljeno 25. 7. 2013.
- ^ Mango 2005, str. 32
- ^ Mango 2005, str. 32.
- ^ Jongerden, Joost (2007). The Settlement Issue in Turkey and the Kurds: An Analysis of Spatical Policies, Modernity and War. Leiden, the Netherlands: Brill. str. 57. ISBN 9789004155572. „In 1975 the group settled on a name, the Kurdistan Revolutionaries (Kurdistan Devrimcileri), but others knew them as Apocu, followers of Apo, the nickname of Abdullah Öcalan (apo is also Kurdish for uncle).”
- ^ „Chapter 6—Terrorist Groups”. Country Reports on Terrorism. United States Department of State. 2005. Arhivirano iz originala 26. 5. 2005. g. Pristupljeno 23. 7. 2008.
- ^ Powell, Colin (2001). „2001 Report on Foreign Terrorist Organizations”. Foreign Terrorist Organizations. Washington, DC: Bureau of Public Affairs, U.S. State Department. Arhivirano iz originala 28. 11. 2010. g. Pristupljeno 18. 4. 2017.
- ^ „Fiasco in Nairobi”. Arhivirano iz originala 06. 05. 2009. g. Pristupljeno 24. 5. 2016.
- ^ „Abdullah Ocalan: Is The Famed Kurdish Leader A Double Agent Working For Turkish Intelligence Against His Own Party, The PKK?”. International Business Times. 22. 2. 2013. Pristupljeno 24. 5. 2016.
- ^ „Abdullah Öcalan'ı kim yakaladı?”. 10. 7. 2008. Arhivirano iz originala 25. 06. 2016. g. Pristupljeno 24. 5. 2016.
- ^ Varouhakis, Miron. „Greek Intelligence and the Capture of PKK Leader Abdullah Ocalan in 1999” (PDF). Arhivirano iz originala (PDF) 04. 03. 2016. g.
- ^ Belgenet Öcalan Davası Gerekçeli Karar
- ^ „Prison island trial for Ocalan”. BBC News. 24. 3. 1999.
- ^ Casier & Jongerden 2010, str. 146
- ^ Council of Europe (1999). Parliamentary Assembly Documents 1999 Ordinary Session (Fourth part, September 1999), Volume VII. Council of Europe. str. 18. ISBN 9789287141392.
- ^ Kirchmayer, Katharina (jun 2010). The Case of the Isolation Regime of Abdullah Öcalan. GRIN Verlag. str. 37. ISBN 9783640636945.
- ^ „Bir dönemin acı bilançosu”. Hürriyet (na jeziku: Turkish). 16. 9. 2008. Pristupljeno 17. 9. 2008.
- ^ „A Short Biography”. Partiya Karkerên Kurdistan / Kurdistan Workers Party. Arhivirano iz originala 24. 9. 2015. g. Pristupljeno 2. 2. 2015.
- ^ Kutschera, Chris (1999). „Abdullah Ocalan's Last Interview”. Arhivirano iz originala 17. 10. 2013. g. Pristupljeno 15. 10. 2013.
- ^ Aliza Marcus, Blood and Belief, New York University Press. (pp. 16)
- ^ Blood & Belief: The Pkk and the Kurdish Fight for Independence, by Aliza Marcus. (2007). pp. 15., 2007
- ^ Perceptions: journal of international affairs – Volume 4, no.1, SAM. . Center. 1999. pp. 142.
- ^ Turkey (2003). Facing a New Millenniium: Coping With Intertwined Conflicts, Amikam Nachmani. str. 210.
- ^ Kutschera, Chris (jul 2005). „PKK dissidents accuse Abdullah Ocalan”. The Middle East Magazine. Arhivirano iz originala 7. 2. 2009. g. Pristupljeno 22. 12. 2008.
- ^ "BDP wants autonomy for Kurds in new Constitution" Arhivirano 2012-07-01 na sajtu Archive.today, Hürriyet Daily News, 4 September 2011
- ^ Cicek, Nevzat (31. 7. 2008). „'Pilot Necati' sivil istihbaratçıymış”. Taraf (na jeziku: Turkish). Arhivirano iz originala 9. 8. 2008. g. Pristupljeno 4. 1. 2009. „Abdullah Öcalan'ın İstanbul'dan Ankara'ya gelmesine keşke izin verilmeseydi. O zamanlar Dev-Genç'i bölmek için böyle bir yol izlendi... Kürt gençlerini Marksistler'in elinden kurtarmak ve Dev-Genç'in bölünmesi hedeflendi. Bunda başarılı olundu olunmasına ama Abdullah Öcalan yağdan kıl çeker gibi kaydı gitti. Keşke Tuzluçayır'da öldürülseydi!”
- ^ „Kurdish leader Ocalan apologizes during trial”. CNN. 31. 5. 1999. Arhivirano iz originala 9. 12. 2001. g. Pristupljeno 11. 1. 2008.
- ^ Ministry of Foreign Affairs, The Workers' Party of Kurdistan (PKK), Federation of American Scientists
- ^ Special Report: Terrorism in Turkey Arhivirano 2008-05-28 na sajtu Wayback Machine Ulkumen Rodophu, Jeffrey Arnold and Gurkan Ersoy, 6 February 2004
- ^ Foreign Terrorist Organizations U.S. Department of State, 28 September 2012
- ^ „MFA - A Report on the PKK and Terrorism”. Pristupljeno 23. 1. 2015.
- ^ „Turco-Syrian Treaty”. Arhivirano iz originala 9. 2. 2002. g. Pristupljeno 9. 2. 2002., 20 October 1998
- ^ Bacik, G.; Coskun, BB (2011). „The PKK problem: explaining Turkey's failure to develop a political solution”. Studies in Conflict & Terrorism. 34 (3): 248—265. S2CID 109645456. doi:10.1080/1057610X.2011.545938. Pristupljeno 13. 7. 2016.
- ^ Buonomo, Giampiero (2000). „Ocalan: la suggestiva strategia turca per legittimare la pena capitale”. Diritto&Giustizia Edizione Online. Arhivirano iz originala 01. 08. 2012. g. Pristupljeno 18. 04. 2017.
- ^ Weiner, Tim (20. 2. 1999). „U.S. Helped Turkey Find and Capture Kurd Rebel”. New York Times. Pristupljeno 15. 12. 2007.
- ^ Ocalan, Abdullah (2011). "Democratic Confederalism (PDF). Transmedia Publishing Ltd. str. 21.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Casier, Marlies; Jongerden, Joost (2010). Nationalisms and Politics in Turkey: Political Islam, Kemalism and the Kurdish Issue. Taylor & Francis. str. 146. ISBN 978-0-203-84706-0.
- Mango, Andrew (2005). Turkey and the War on Terror: 'For Forty Years We Fought Alone'. Routledge: London. str. 32. ISBN 9780203687185.
- Jongerden, Joost (2007). The Settlement Issue in Turkey and the Kurds: An Analysis of Spatical Policies, Modernity and War. Leiden, the Netherlands: Brill. ISBN 9789004155572.
- Political Violence against Americans 1999. Bureau of Diplomatic Security. 2000. str. 123. ISBN 9781428965621.
- White, Paul J. (2000). Primitive Rebels Or Revolutionary Modernizers?: The Kurdish National Movement in Turkey. Zed Books. ISBN 978-1-85649-822-7.
Dodatna literatura[uredi | uredi izvor]
- Kurd Locked in Solitary Cell Holds Key to Turkish Peace 15 March 2013 Wall Street Journal
- Özcan, Ali Kemal (2005). Turkey's Kurds: A Theoretical Analysis of the PKK and Abdullah Ocalan. London & New York: Routledge. ISBN 978-0-415-36687-8..
- Spiros Ch. Kaminaris (jun 1999). „Greece and the Middle East”. Middle East Review of International Affairs. 3 (2).
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Special report: The Ocalan file, BBC News, 26 November 1999. (jezik: engleski)
