Aden

Koordinate: 12° 47′ 04″ S; 45° 02′ 00″ I / 12.78453° S; 45.03333° I / 12.78453; 45.03333
S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Aden
arap. عدن
Administrativni podaci
Država Jemen
Stanovništvo
Stanovništvo‍
 — 2019.550.602
 — gustina724,48 st./km2
Geografske karakteristike
Koordinate12° 47′ 04″ S; 45° 02′ 00″ I / 12.78453° S; 45.03333° I / 12.78453; 45.03333
Vremenska zonaUTC+3
Aps. visina6 m
Površina760 km2
Aden na karti Jemena
Aden
Aden
Aden na karti Jemena
Pozivni broj967

Aden (arap. عدن, znači: raj) je grad i luka u Jemenu [1]sa 550.602 stanovnika (2019).[2] U periodu 1967—1990, Aden je bio glavni grad Demokratske Narodne Republike Jemen.

Geografija[uredi | uredi izvor]

Aden je lučki grad u istoimenom zalivu.[3] Manje od 200 kilometara zapadno nalazi se Bab el Mandeb, moreuz koji spaja Adenski zaliv sa Crvenim morem. Stari grad leži na vulkanskom krateru, čiji vrh visok 517 m natkriljuje gradsku luku.

Istorija[uredi | uredi izvor]

Scena sa ulica Adena, 1999

Aden je već u 8. veku pre nove ere bio važan trgovački centar dervnih kraljevina Ausan i Saba. Grad je bio od manjeg značaja u periodu od 3. do 12. veka, a onda je pod vlašću Ajubida i Rasulida doživeo privredni procvat. Bio je čvorište trgovačkih veza između Indije i Egipta. Marko Polo je tvrdio da je u Adenu živelo 80.000 ljudi.

U 16. veku je grad ponovo opao u značaju otkrićem alternativnih trgovačkih puteva. Dana 26. februara 1548, Piri Rajs, Portugalac u službi Osmanskog carstva, zauzeo je grad. Do 1838. broj stanovnika je spao na 600.

Vojska Velike Britanije je 16. januara 1839. zauzela grad Aden i njegovo poluostrvo. Ovo mesto je postalo centar za snabdevanje brodova ugljem i drugim potrepštinama. Otvaranjem Sueckog kanala 1869. porastao je značaj Adena. Odavde je bilo moguće blokirati ulaz brodova u Crveno more. Aden je postao treća najveća luka sveta. Prvog aprila 1937. Aden je zvanično postao Kolonija Aden, dok je do tada smatran delom poseda u Indiji.[1]

Aden je sa južnim Jemenom stekao nezavisnost 1967. i postao glavni grad nove države. Iste godine Suecka kriza je zatvorila Suecki kanal čime je Aden nepovratno izgubio nekadašnji značaj.

Tokom građanskog rata u Jemenu, grad Aden i njegova okolina su postali poprište žestokih borbi između snaga odanih međunarodno priznatom predsedniku Hadiju i šiitskih snaga Huta koji su opsadali grad i pokušavali da ga zauzmu.

Stanovništvo[uredi | uredi izvor]

Populacija (ist.): Aden
Godina
Stanovništvo

Partnerski gradovi[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ a b Mišić, Milan, ur. (2005). Enciklopedija Britanika. A-B. Beograd: Narodna knjiga : Politika. str. 17. ISBN 86-331-2075-5. 
  2. ^ „Population of Cities in Yemen (2019)”. worldpopulationreview.com. Pristupljeno 29. 7. 2019. 
  3. ^ „Aden | Yemen”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 29. 7. 2019. 

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Аден&oldid=26054080”