Buće
 | Ovaj članak sadrži spisak literature, srodne pisane izvore ili spoljašnje veze, ali njegovi izvori ostaju nejasni, jer nisu uneti u sam tekst. |
Buća (ital. Bucchia) je poznata i bogata trgovačka i vlastelinska porodica iz srednjovjekovnog Kotora, protovestijari kod srpskih vladara, a koja je od cara Dušana primljena u vlastelu, dok su u gradu Dubrovniku bili vijećnici. Od brata francuskog kralja, Karla de Valoa (preko Trifuna Buće) su dobili dozvolu da na porodični grb postave ljiljanov cvijet (znak francuskih kraljeva). Kako su Buće bile tijesno povezane sa trgovačkim porodicama u Dubrovniku (kao i sa samim gradom) protovestijarska tradicija ove porodice se nastavila i kasnije, na dvoru Tvrtka I Kotromanića (koji je i srebrni novac Kraljevine Bosne kovao u kotorskoj kovnici). Ova porodica spada u određen broj kasnijih, viševjekovnih patricijskih porodica, kao što su: Bisanti, Bolice, Drago, Gimani, Glavati, Bugon itd.
Uspon Buća[uredi | uredi izvor]
U Kraljevini Srbiji i Dušanovom Carstvu, Zeta je imala ulogu, nesrazmjerno veću od njenog prostranstva, zahvaljujući primorskim gradovima (kakav je bio i Kotor) i njihovoj privredi, kao i građanima sa njihovim znanjem i sposobnostima. Po prirodi svog posla porodica Buća je bila upućena na udruživanje i saradnju sa trgovcima iz raznih gradova, a među njima su postojala mješovita trgovačka društva i uzajamna kreditiranja. U razvijenoj poslovnoj saradnji između Dubrovčana i Kotorana (koji su bili povezani i brojnim ženidbenim i srodničkim vezama) značajni Kotorani su postajali dubrovački građani i vlastela. Takav je slučaj bio i sa porodicom Buća (Drago, Katena i dr). Buće su imali interese o oba grada (imanja, ali i dvostruke obaveze). Teškoće bi se pojavile samo u slučajevima kada bi između ta dva grada dolazilo do neprijateljstava.
Politički uticaj porodice[uredi | uredi izvor]
Ova bogata trgovačka porodica, bila je najuticajniji politički elemenat u gradu Kotoru, a mogla je uticati i na politiku Dubrovnika i drugih trgovačkih centara. Interesi porodice Buća izdizani su na visinu političkih interesa grada, tako da su uticali na donošenje odluka i ugovora sa stranim gradovima (vjerovatno su najznačajnije porodice u gradu tako imale uticaja i na dva ugovora sa Dubrovnikom, koje je Kotor sklopio u XIII vijeku: 1257. i 1279. godine, a samim tim i na odnos države Srbije prema dubrovačkim trgovcima). Treba napomenuti i to da je u 14 vijeku položaj Venecijanaca u srpskoj državi, rješavan baš kroz ugovore između Kotora i Venecije. Pojedinci iz porodice Buća su tako dobili značajnu ulogu na dvoru Nemanjića (rukovodioci finansija, sa titulom protovestijara, na dvoru su obično bili značajni i uticajni trgovci iz Dubrovnika i Kotora).
Trifun Buća[uredi | uredi izvor]
Trifun Buća (Tripe Mihov) trgovac, zakupac carina i uticajna ličnost na dvoru, bio je i poslanik srpskog kralja Milutina (na dvoru pape u Avinjonu i kod brata francuskog kralja Karla de Valoa). Kasnije, preko njega, od Stefana Dečanskog Dubrovčani pokušavaju da dobiju priznanje Stona i Pelješca.
Nikola Buća[uredi | uredi izvor]
Nikola Buća je bio zapovjednik kotorskih oklopnika „mladog kralja“ (princa) Dušana, u bici kod Velbužda, 1330. godine. Potom je dobio i zvanje protovestijara (ministra finansija) na dvoru kralja i cara Dušana. Kod istog gospodara je obavljao poslove poslanika u Veneciji.
Mihailo Buća[uredi | uredi izvor]
Mihailo Buća (Miho Buća, brat Nikole Buće) obavljao je dužnost poslanika kralja Milutina, u Dubrovniku i cara Dušana, u Veneciji. Jedan je od najbogatijih ljudi u Kotoru svoga doba i vlasnik mnogih kuća i imanja u gradu i okolini.
Tripe Mihović Bućić[uredi | uredi izvor]
Naveden je kao dvorjanin cara Uroša.
Palate porodice Buća[uredi | uredi izvor]
Palata Buća[uredi | uredi izvor]
Palata ove porodice se nalazila na zapadnoj strani Trga od brašna u Kotoru. Najvjerovatnije je sagrađena početkom XIV vijeka, ali su kasnije prepravke i zemljotres iz 1667. godine uticale na njenu autentičnu monumentalnost (podijeljena je najprije na tri dijela i opravljana od strane novih vlasnika po njihovim mogućnostima i željama). Poslije obnove od zemljotresa iz 1979. godine, na palati su otkriveni su tragovi prezidanih romano-gotičkih prozora i vrata.
Palata Tre sorele[uredi | uredi izvor]
Palata Tre sorele nalazi se u Prčanju. Bila je letnjikovac porodice Buća i veruje se da je sagrađena u 15. veku. Na pročelju palate, iznad prozora na prvom spratu, mogu se videti grbovi porodice. Prema rečima heraldičara Leonida Kampea,[a] može se pretpostaviti da je ovaj letnjikovac pripadao naslednicima Trifuna Buće i da su na grbovima krinovi koje je Trifunu dodelio francuski kralj Karl od Valoa.[2]
-
Grb sa portala Palate Buća (Pomorski muzej Crne Gore, Kotor) -
Grbovi na Palati Tre sorele u Prčanju
Napomene[uredi | uredi izvor]
- ^ Leonid Kampe je diplomirani inženjer računskih mašina (informatičar), nekada oficir, danas predsednik Nacionalnog saveta ruske nacionalne manjine u Srbiji. Iz hobija se bavi heraldikom i istorijom, uglavnom ruske „bele” emigracije. Radovi su mu objavljivani u više domaćih i inostranih publikacija.[1]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Dragana, Kostić; Ljubomir, Kostić (avgust 2019). „BGLeonid Kampe,predsednik Nacionalnog saveta ruske nacionalne manjine u Srbiji:Rusi u Srbiji su nacionalna manjina, a ne dijaspora”. Novosti dana. Pristupljeno 3. 10. 2021.
- ^ Kampe, Leonid. „Heraldička forenzika – Prvi grb Nikole Petrova Buća”. "Miloš Obilić" Društvo srpskih grbonosaca. Pristupljeno 3. 10. 2021.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Grupa autora, Istorija crne Gore, knjiga 2-tom1, Titograd,1970.