Grb Skoplja
| Skoplje | |
|---|---|
 | |
| Detalji | |
| Nosilac | Grad Skoplje |
| Usvojen | 2006. |
| Ranije verzije |  |
| Upotreba | 1933./34.-1941. |
Grb Grada Skoplja zvanični je simbol ovog grada još od njegovog usvajanja sredinom 30-ih godina 20. veka. Od tada, grb je doživeo određene izmene, ali svi simboli grba uglavnom ostali su na mestu.
Izgled[uredi | uredi izvor]
Statut Grada Skoplja grb opisuje na sledeći način:[1]
| „ | Grb Grada Skoplja ima formu štita, čija gornja strana ima izgled polukruga okrenutog ka unutra; levi i desni gornji uglovi formiraju dve kose linije, dok su donje strane lukovi zaobljeni ka spolja, koji se završavaju na sredini u donjoj osi.
Na štitu se nalaze Kameni most na reci Vardar, tvrđava Kale i snežni vrhovi Šar Planine. |
” |
Ovaj opis grba veoma je neheraldički.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Skoplje je sve do kraja Balkanskih ratova bilo u sastavu Osmanskog carstva, muslimanske države koja nije poznavala heraldiku. Stoga, sam grad nije ni imao grb. Nakon Balkanskih ratova, Skoplje postaje deo Kraljevine Srbije, a kasnije i Kraljevine Jugoslavije.
Prvi poznati predlog za grb Skoplja nastao je 1928. godine od strane izvesnog Đ. Butulića.[2] To će ujedno i postati osnova za današnji grb Skoplja, jer se većina elemanata sa današnjeg grba već nalazi na ovom predlogu. Međutim, ovaj predlog nikako nije bio u duhu heraldike.
Ne zna se tačno kada je usvojen grb Skoplja, međutim, veruje se da je to urađeno nakon usvajanja grba Beograda, 10. decembra 1931. godine. Beograd je dobio „prvi grb ispod Save i Dunava“, te se zbog toga smatra da je Skoplje grb dobilo nakon prestonice.[3] Dana 20. oktobra 1933. na jednoj sednici, utvrđeno je da Skoplje i dalje nema svoj grb.[4]
Ovaj grb je otkriven tek 2007. godine, i to u privatnoj kolekciji kralja Aleksandra Ujedinitelja, na koricama jednog albuma. Tu je grb prikazan zajedno s grbom Jugoslavije. Grb je gotovo istovetan današnjem grbu, a jedina izmena je ta što danas most na grbu ima samo dva svoda, a na originalnom grbu bilo ih je četiri. Štit je bio španski i krunisan krunom cara Dušana.
S obzirom na to da je kralj Aleksandar ubijen 9. oktobra 1934. godine, smatra se da je grb usvojen u periodu između 1933. godine i atentata na kralja.
Tvrdnju da je ovo zaista bio grb Skoplja učvrstila je činjenica da je 2013. godine pronađena jedna diploma Protivpožarnog društva Vardarske Banovine, na kojoj je prikazan veliki grb Skoplja – beli dvoglavi orao koji na grudima nosi gore opisani štit!
Za vreme bugarske okupacije Skoplja u 2. Svetskom ratu, okupaciona administracija grada usvojila je svoj grb koji je koristila kao grb Skoplja i čiji elemnti su bili:
| „ | Tvrđava Kale, lav koji vijori bugarsku zastavu, klas žita, planina Šar i most na reci Vardar. Deviza pod štitom bila je „Blesti i Blagodenstvuva“ (sjaji i napreduje). | ” |
Izgled grba nije sačuvan i nije poznato da li je ikad bio u upotrebi.[3]
Nakon Drugog svetskog rata, Jugoslavijom je zagospodarila komunistička vlast koja nije pratila heraldička pravila. Stoga, grb Skoplja bio je prikazivan na razne načine – nekad pravilno, nekad pogrešno, nekad bez određenih elemenata u štitu, a nekad s previše elemenata na njemu.
Godine 1969. u Jugoslaviji izdate su poštanske marke sa grbovima glavnih gradova jugoslovenskih socijalističkih republika. Markica s grbom Skoplja prvi put nam pokazuje most sa 2 svoda umesto četiri. Sem toga, svi ostali elementi na štitu ostali su isti.
Od 2006. godine, Grad Skoplje koristi verziju grba sa svetlijim bojama bez crne tinkture.[3]
