Grejs Hoper
| Grejs Hoper | |
|---|---|
 | |
| Lični podaci | |
| Nadimak | Zadivljujuća Grejs |
| Datum rođenja | 9. decembar 1906. |
| Mesto rođenja | Njujork, SAD |
| Datum smrti | 1. januar 1992. (85 god.) |
| Mesto smrti | Arlington, SAD |
| Obrazovanje | Vassar College, Univerzitet Jejl, Wardlaw-Hartridge School |
Kontraadmiral Grejs Mari Hoper (engl. Grace Murray Hopper; Njujork, 9. decembar 1906 — Arlington, 1. januar 1992) bila je američki matematičar i informatičar.[1] Otkrila prvu grešku (engl. bug) na računaru Mark I dok je bila dobrovoljno u Američkoj ratnoj mornarici. Radila je na projektovanju prvih asemblerskih jezika. Zaslužna je za ideju da se kod piše jezikom koji počiva na prirodnom jeziku, tj. engleskom. Programski jezik FLOW-MATIC je bio prvi takav jezik. Učestvovala je u komitetu za stvaranje prvog poslovnog programskog jezika COBOL (Common Business Oriented Language) na koji su njene ideje iz Flowmatic jezika snažno uticale. Radila je u Američkoj mornarici, gde je penzionisana u činu kontraadmirala.
Dok je radila za Mark II računarom na univerzitetu Harvard, otkrila je noćnog moljca u releju koji je ometao rad računara. Ona je izvadila moljca i kada su je pitali šta radi, ona je odgovorila da debaguje (engl. debug) sistem. Doduše frazu računarski bag debug nije ona izmislila nego je doprinela njenoj popularnosti.
Opravdano je nosila nadimak „zadivljujuća” Grejs, a 1996. godine, vojni razarač Američke mornarice, USS Hopper (DDG-70), po njoj je dobio ime.
Tri puta je dobijala rešenje o penzionisanju, ali svaki put bi odbijala da napusti vojsku. Kada je uz najviša priznanja i počasti, kao najstariji oficir američke vojske, konačno penzionisana, Grejs Mari Hoper je nastavila da radi kao viši savetnik u Didžital Ekvipment korporaciji.
Ova posvećena naučnica, u razvoju svog patenta, pošla je od teze da je moguće stvoriti programski jezik koji će biti zasnovan na engleskom jeziku. Pre toga programiranje se vršilo mašinskim kodovima, a COBOL je prvi programski jezik baziran na engleskom jeziku. Sedamdesetih godina, COBOL je našao primenu u čitavim Oružanim snagama Sjedinjenih Država.
Danas, najveći broj najpopularnijih kompjuterskih programa, uključujući i Windows, bazirani su na pronalasku „zadivljujuće” Grejs. U njenu čast, kao izraz zahvalnosti, kompanija Majkrosoft osnovala je fond iz koga je do sada stipendirala više od 3.000 nadarenih studenata.
Među kolegama ostala je upamćena po rečenici: „Brod je najsigurniji u luci, ali brod nije napravljen da bi bio u luci”.
Karijera[uredi | uredi izvor]
Drugi svetski rat[uredi | uredi izvor]
Tokom Drugog svetskog rata, 1943. godine, Hoperova je dobila odsustvo sa Vasar koledža i položila je zakletvu za rezervni sastav mornarice Sjedinjenih Američkih Država, jedna od mnogih žena koje su dobrovoljno služile u dobrovoljačkoj hitnoj pomoći WAVES (engl. Woman Accepted for Volunteer Emergency Service). Morali su da naprave izuzetak da bi se prijavila, zato što je njena telesna težina bila 6,8 kilograma ispod minimalne težine mornarice, koja je bila 54 kilograma. Prijavila se u decembru i obučavala se u mornaričkoj školi rezervnog sastava na Smit Koledžu u Northamptonu, Masačusets. Diplomirala je prva u svojoj klasi 1944. godine, a potom je dodeljena projektu Biroa brodova za kompjutersko izračunavanje na Harvard univerzitetu kao mlađi poručnik. Služila je timu programskog osoblja na računaru Mark I na čelu sa Hovardom H. Ajkenom. Hoper i Ajken su sarađivali na 3 rada na Mark I, takođe poznatom kao Automatski sekvencijalni kontrolisani računar. Zahtev Hoperove da pređe u regularnu mornaricu na kraju rata je bio odbijen zbog njene starosti (38 godina). Nastavila je da služi u rezervnom sastavu mornarice. Hoperova je ostala u Laboratoriji za kompjutersko računanje do 1949. godine, odbijajući punu profesuru na Vasar koledžu da bi radila kao istraživač pod ugovorom mornarice na Harvardu.[2]
UNIVAC[uredi | uredi izvor]
Godine 1949, Hoperova se zaposlila u Ekert-Mohli računarskoj korporaciji kao viši matematičar i priključila se timu koji je radio na razvoju UNIVAC I (Univerzalni automatski računar).[3] U ranim 1950-im, kompanija je bila preuzeta od strane korporacije Remigton Rand, i dok je radila za njih, Hoperova je završila svoj originalni kompajler. Kompajler je bio poznat kao A kompajler i njegova prva verzija je bila A-0.[4]:11
Godine 1952, imala je operativni kompajler. „Niko nije mogao da poveruje”, kaže ona. „Imala sam aktivni kompajler i niko ga nije dirao. Rekli su mi da računari mogu da urade samo aritmetiku”.[5]
Godine 1954, Hoperova je imenovana za prvog direktora automatskog programiranja, a njeno odeljenje je objavilo neke od prvih programskih jezika zasnovanih na kompajlerima, uključujuči MATH-MATIC i FLOW-MATIC.[3]
COBOL[uredi | uredi izvor]
U proleće 1959. godine, dvodnevna konferencija, poznata i kao CODASYL (engl. Conference on Data System Languages) okupila je kompjuterske eksperte iz industrije i vlade. Hoperova je služila kao tehnički konsultant u odboru, a mnogi od njenih bivših zaposlenih su bili kratkotrajni članovi komisije koja je definisala novi jezik COBOL (akronim za engl. COmmon Business-Oriented Language). Novi jezik je proširio FLOW-MATIC, jedan od jezika Hoperove, sa nekim idejama iz njegovog IBM ekvivalenta, COMTRAN-a (engl. Commercial Translator). Njeno verovanje da bi programi trebalo da budu napisani na jeziku koji je blizak engleskom jeziku (a ne u mašinskom kodu ili na jezicima sličnim mašinskom kodu, kao što je programski jezik) bilo je predstavljeno u novom poslovnom jeziku, a COBOL je nastavio da bude najzastupljeniji poslovni jezik do danas.[6]
U periodu od 1966 do 1976, Hoperova je služila kao direktor mornaričke grupe programskih jezika u kancelariji mornaričkih informacionih sistema planiranja i bila je unapređena u čin kapetana 1973. godine.[2] Razvila je softver validacije za COBOL i njegov kompajler kao deo standardizacije COBOL programa za celu Mornaricu.[2]
Standardi[uredi | uredi izvor]
Tokom 1970-ih, Hoperova se zalagala u Ministarstvu odbrane da velike, centralizovane sisteme zamene mrežom malih razdeljenih kompjutera. Svaki korisnik na bilo kom računarskom čvoru može da pristupi zajedničkoj bazi podataka koje se nalaze na mreži.[4]:119 Razvila je primenu standarda za testiranje kompjuterskih sistema i komponenata, što je najznačajnije za rane programske jezike, poput FORTRAN-a i COBOL-a. Mornarički testovi za usklađivanje sa ovim standardima došli do značajnog približavanja između dijalekata programskih jezika glavnih računarskih prodavaca. Tokom 1980-ih, ovi testovi (kao i njihova zvanična administracija) bili su preuzeti od strane Nacionalnog biroa za Standarde (engl. National Bureau of Standards; NBS), koji je danas poznat kao Nacionalni institut za standarde i tehnologiju (engl. National Institute of Standards and Technology; NIST).
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Cantrell, Mark (1. 3. 2014). „Amazing Grace: Rear Adm. Grace Hopper, USN, was a pioneer in computer science”. Military Officer. 12 (3). Military Officers Association of America. str. 52—55, 106. Pristupljeno 1. 3. 2014.
- ^ a b v Williams, Kathleen Broome (2001). Improbable Warriors: Women Scientists and the U.S. Navy in World War II. Annapolis, Maryland: Naval Institute Press. ISBN 978-1-55750-961-1.
- ^ a b Ogilvie, Marilyn; Joy Harvey (2000). The biographical dictionary of women in science: pioneering lives from ancient times to the mid-20th century. New York: Routledge. ISBN 978-0-415-92040-7.Šablon:Check cite
- ^ a b McGee, Russell C. (2004). My Adventure with Dwarfs: A Personal History in Mainframe Computers (PDF). University of Minnesota: Charles Babbage Institute. Pristupljeno 7. 5. 2014.
- ^ „The Wit and Wisdom of Grace Hopper”.
- ^ Beyer, Kurt W. (2009). Grace Hopper and the Invention of the Information Age. Cambridge, Massachusetts: MIT Press. ISBN 978-0-262-01310-9.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Beyer, Kurt W. (30. 9. 2009). Grace Hopper and the Invention of the Information Age (1st izd.). Cambridge, Massachusetts: MIT Press. ISBN 978-0-262-01310-9.
- Marx, Christy (1. 8. 2003). Grace Hopper: the first woman to program the first computer in the United States. Women hall of famers in mathematics and science (1st izd.). New York City: Rosen Publishing Group. ISBN 978-0-8239-3877-3.
- Norman, Rebecca (1. 6. 1997). „Biographies of Women Mathematicians: Grace Murray Hopper”. Agnes Scott College. Pristupljeno 17. 11. 2014.
- Williams, Kathleen Broome (15. 11. 2004). Grace Hopper: Admiral of the Cyber Sea (1st izd.). Annapolis, Maryland: Naval Institute Press. ISBN 978-1-55750-952-9.
- Williams, Kathleen Broome (2001). Improbable Warriors: Women Scientists and the U.S. Navy in World War II. Annapolis, Maryland: Naval Institute Press. ISBN 978-1-55750-961-1. Williams' book focuses on the lives and contributions of four notable women scientists: Mary Sears (1905–1997); Florence van Straten (1913–1992); Grace Murray Hopper (1906–1992); Mina Spiegel Rees (1902–1997).
- Ignotofsky, Rachel (2017). Women in Science: 50 fearless pioneers who changed the world. London: Wren & Rook. ISBN 9781984856159.
- Vining, M. (2012). Technology and Culture, 53(2), 516–517. Retrieved from http://www.jstor.org/stable/41475535
- Williams, K. (1999). Scientists in Uniform: The Harvard Computation Laboratory in World War II. Naval War College Review, 52(3), 90-110. Retrieved from http://www.jstor.org/stable/44643011
- Billings, Charlene (1989). Grace Hopper : Navy admiral and computer pioneer
. Enslow Publishers. ISBN 0-89490-194-X.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- O'Connor, John J.; Robertson, Edmund F. „Grejs Hoper”. MacTutor History of Mathematics archive. University of St Andrews.
- Oral History of Captain Grace Hopper - Interviewed by: Angeline Pantages 1980, Naval Data Automation Command, Maryland.
- RADM Grace Hopper, USN Ret. na sajtu Wayback Machine (arhivirano februar 24, 2010) from Chips, the United States Navy information technology magazine.
- Grace Hopper: Navy to the Core, a Pirate at Heart Arhivirano na sajtu Wayback Machine (22. septembar 2017) (2014), To learn more about Hopper's story and Navy legacy navy.mil.
- The Queen of Code (2015), a documentary film about Grace Hopper produced by FiveThirtyEight.
- Norwood, Arlisha. "Grace Hopper". National Women's History Museum. 2017.
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Akademske | |
| Ljudi | |
| Ostale | |
