Dandi
| Dandi | |
|---|---|
.jpg) Kolažni prikaz gradskih znamenitosti | |
 Zastava
 Grb
| |
| Administrativni podaci | |
| Država |  Ujedinjeno Kraljevstvo |
| Konstitutivna zemlja |  Škotska |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo | |
| — 2007. | 150.935 (procena) |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 56° 27′ 50″ S; 2° 58′ 12″ Z / 56.464° S; 2.970° Z |
| Površina | 67,339,690±0 kvadratni metar km2 |
  Dandi Dandi na karti Ujedinjenog Kraljevstva | |
| Pozivni broj | 01382 |
Dandi (engl. Dundee, škotski Dùn Dè) je grad u Ujedinjenom Kraljevstvu u Škotskoj. Nalazi se na severnoj obali estuara reke Tej, pa je blizu istočne obale Severnog mora. Prema proceni iz 2007. u gradu je živelo 150.935 stanovnika i četvrti je grad po veličini u Škotskoj.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Dandi je bio naselje kada su se tu naselili Pikti pre 3.500 godina. To područje je bilo poznato po piktskom imenu Alektum. Ime Dandi je od gelskoga Dùn Dèagh, što je značilo "tvrđava na Teju". Grad Dandi je 1191. dobio povelju kao kraljevski grad. Kasnije je Edvard I poništio tu povelju, pa je Robert Brus zamenio novom 1327. Dandi je 1545. postao grad sa zidinama zbog perioda neprijateljstava. Veliki deo grada je razaran 1547. engleskim pomorskim bombardovanjem. Za vreme Škotskoga građanskoga rata grad je 1645. bio pod opsadom. Opsedao ga je rojalista markiz od Montroza. Komandant snaga Olivera Kromvela u Škotskoj general Monk je za vreme trećeg engleskoga građanskoga rata izvršio 1651. invaziju. Veliki deo grada je bio uništen, a mnogo stanovništva je tada stradalo.
Dandi se jako razvio tokom industrijske revolucije, najviše zbog industrije jute. Do kraja 19. veka većina gradskih radnika radila je u mnogim fabrikama jute i povezanim industrijama. Položaj Dandija na estuaru omogućavao je lak transport jute iz Indije. Isto tako bilo je lako dostupno kitovo ulje, koje je bilo potrebno u procesu proizvodnje jute. Industrija jute je opadala u 20. veku, kada je postalo jeftinije da se prerada jute odvija na indijskom potkontinentu. Zadnja fabrika jute zatvorena je sedamdesetih godina 20. veka. Osim po juti grad je bio poznat po džemu i po novinarstvu. Marmelada je izumljena u Dandiju 1797. Kejerova marmelada je postala svetska marka zbog masovne proizvodnje i izvoza po celom svetu. Ipak ta industrija nije nikad zapošljavala toliko radnika kao proizvodnja jute. U Dandiju se jako razvila brodograđevna industrija u 19. veku. Samo za 10 godina, između 1871. i 1881. izgrađeno je 2.000 brodova, uključujući brodove za istraživanje Antarktika RSS Diskaveri i Robert Folkon Skot. Dandi ostrvo na Antarktiku je dobilo ime po Dandijevskoj ekspediciji na kitove, koja je 1892. otkrila Dandi ostrvo. Sa lovom na kitove prestalo se 1912, a sa brodogradnjom 1981. Na estuariju reke Tej nalazio se prvi železnički most preko Teja, koji je 1879. kada je izgrađen bio najduži železnički most na svetu. Međutim srušio se pri jakoj oluji sa punim vozom putnika godinu dana nakon izgradnje.
Stanovništvo[uredi | uredi izvor]
Prema proceni, u gradu je 2008. živelo 150.935 stanovnika.
| 1981. | 1991. | 2001. |
|---|---|---|
| 174.345 | 157.808[1] | 154.674[1] |
Ekonomija[uredi | uredi izvor]
Oko 13,5% radne snage još radi u klasičnom industrijskom sektoru. Biomedicinska i softverska industrija imale su jak rast od 1980-ih i Dandi danas stvara 10% britanske digitalne industrije zabave.
Kultura[uredi | uredi izvor]
U gradu je sedište Škotskog plesnog pozorišta, a vrlo često gostuje kraljevski škotski nacionalni orkestar. Mekmanusova galerija je građevina u gotskom stilu, koja predstavlja muzej i umetničku galeriju.
Partnerski gradovi[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b World Gazetteer: Die wichtigsten Orte mit Statistiken zu ihrer Bevölkerung
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Dundee City Council
- Dundonian for beginners
- Dundee Dialect Arhivirano na sajtu Wayback Machine (17. maj 2019)
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Geografske | |
| Ostale | |
