Danilo Latas
| danilo latas | ||
|---|---|---|
 | ||
| Lični podaci | ||
| Datum rođenja | 6. maj 1900. | |
| Mesto rođenja | Janja Gora, kod Plaškog,  Austrougarska | |
| Datum smrti | 19. april 1980. (79 god.) | |
| Mesto smrti | Ljubljana, SR Slovenija,  SFRJ | |
| Profesija | vojno lice | |
| Delovanje | ||
| Učešće u ratovima | Aprilski rat Narodnooslobodilačka borba | |
| Služba | Vojska Kraljevine Jugoslavije NOV i PO Jugoslavije Jugoslovenska narodna armija 1918 — ? | |
| Čin | kapetan JV pukovnik NOVJ pukovnik JA | |
| U toku NOB | komandant Prve partizanske oficirske škole | |
| Odlikovanja |
| |
Danilo Latas (6. maj 1900, Janja Gora, Plaški — 19. april 1980, Ljubljana) bio je učesnik Narodnooslobodilačke borbe, komandant Prve partizanske oficirske škole i pukovnik Jugoslovenske narodne armije.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Danilo Latas rođen je 6. maja 1900. godine u Janjoj Gori kod Plaškog u tadašnjoj Austrougarskoj. Osnovnu školu je završio u rodnom kraju, zatim podoficirsku školu austrougarske vojske pre završetka Prvog svetskog rata. Posle rata preuzet je u vojsku Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca u kojoj je položio ispit za potporučnika i napredovao do čina kapetana prve klase.
Drugi svetski rat[uredi | uredi izvor]
Kapitulacija Kraljevine Jugoslavije zatekla ga je na dužnosti komandanta Vojnog okruga Karlovac. Izbegao je zarobljeništvo i vratio se u rodni kraj i odmah na početku ustanka preko studenta Dušana Kosanovića Mudraka, jednog od organizatora ustanka u tom kraju, uspostavio je vezu sa Glavnim štabom Hrvatske koji se nalazio u selu Zbjeg na teritoriji susedne opština Slunj.
Po zadatku Glavnog štaba sa suprugom Danicom, organizovao je ilegalni relejni centar u Plaškom za održavanje veze sa Centralnim komitetom Komunističke partije Hrvatske koji se tada nalazio u Zagrebu. Poštu je prenosila Vera Jurić, kojoj je pretila opasnost da bude uhapšena kada je bila otkrivena pa ju je Danilo prebacio u Glavni štab Hrvatske. Uspešno je branio Veru kada je ustaška propaganda pustila vest da je ubačena u partizanske redove kao ustaški špijun pod imenom „Geša“. Posle Verinog prelaska na slobodnu teritoriju održavanje veze sa Zagrebom bila je zadužena Danilova supruga Danica. Preko te veze iz Zagreba su prelašli na slobodnu teritoriju Korduna Vladimir Bakarić i Anka Berus, kao i desetine komunista i drugih ilegalaca iz Zagreba i Karlovca. Veza je bila tako dobro organizovana da nije bila otkrivena, iako je u Plaškom bila jaka italijanska posada i ustaško redarstvo. Prestala je da radi od aprila 1942. godine kada su se u Plaškom locirale četničke skupine posle izvršnog puča u Ličkoj Jesenici.
Kao obrazovan i iskusan oficir bio je rado primljen u patrizanske redove. Glavni štab je prihvatio njegov predlog da se organizuje oficirska škola, kao prva škola na prostoru okupirane Jugoslavije. Sa nekoliko iskusnih ratnika Internacionalnih brigada iz Španije razradio je plan i program za tu školu i bio postavljen za komandanta škole. Kada je ta škola prešla u nadležnost Vrhovnog štaba partizanskih i dobrovoljačkih odreda, Danilo Latas je postavljen za zamenika komandanta. Efikasno je savladao partizansko ratovanje i sa saradnicima vešto prenosio na brojne partizanske starešine i tako dao značajan doprinos borbenoj sposobnosti partizanskih jedinica.
Kasnije je bio komandant Škole za vezu pri glavnom štabu Hrvatske, a u završnim operacijama bio je šef operativnog odseka korpusa. Rat je završio u činu pukovnika.
Posleratna karijera[uredi | uredi izvor]
Posle rata bio je preuzet u miliciju, gde je bio Komandant milicijske škole, odakle je preveden i rezervu i penzionisan u činu pukovnika.
Odlikovan je sa nekoliko ratnih i mirnodopskih odlikovanja.
Umro je 19. aprila 1980. godine u Ljubljani.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Stanisavljević, Đuro i dr. Plaščanska dolina i okolica u Narodnoslobodilačkom ratu 1941-1945 (zbornik), Historijski arhiv u Karlovcu, Karlovac, 1976.