Episkop žički Vićentije
Vićentije Krasojević | |
|---|---|
 episkop Vićentije | |
| Datum rođenja | oktobar 1824 |
| Mesto rođenja | Gornja Crnuća |
| Datum smrti | 15. mart 1882. |
| Mesto smrti | Beograd |
Vićentije Krasojević (Gornja Crnuća, oktobar 1824 – Beograd, 15. mart 1882)[1] bio je užički episkop i narodni dobrotvor.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Roditelji su mu se zvali Đoka i Petrija.
Bio je učenik škole u Vraćevšnici oko 1830. godine, a posle toga je izučio dve godine bogoslovije u Beogradu.[2] Godine 1844. postao je đakon, 1846. jeromonah, 1859. iguman (nakon smene dinastija posle Svetoandrejske skupštine)[3], 1870. arhimandrit u Vraćevšnici i, na kraju, 1873. užički vladika (nakon smrti vladike Joanikija Neškovića).[3][4]
Knez Miloš ga je 25. decembra 1859. godine odlikovao zlatnim krstom Svetoandrejske skupštine. U povelji o odlikovanju pisalo je: „Odlikujem ga ovim znakom moga knjaževskog blagovoljenja s tim da ga večno njegov starešina gospodin Vićentije a po smrti ovog njegovi zastupnici nose.”[3]
Radio je na prikupljanju i prepisivanju narodnih starina i arhivskih dokumenata, a biblioteku manastira Vraćevšnice umnožio je i uredio pa je s vremenom postala jedna od najcenjenijih u Srbiji. U manastiru je osnovao i galeriju slika u kojoj je bilo i nekoliko ikona i slika s kraja XVIII i početka XIX veka. Veći deo galerije činila su dela slikara i pesnika Đure Jakšića, koji je na njegov poziv boravio u manastiru i naslikao portrete svih srpskih vladara i istorijske kompozicije iz Prvog i Drugog srpskog ustanka. Od ovih slika sačuvan je samo portret kneza Miloša. I biblioteka i galerija izgorele su u požaru koji je zahvatio manastir 1920. godine. Sa južne strane manastirske crkve 1868. godine počeo je da gradi konak danas poznat kao Vićentijev konak, koji je izveden kao velika dvospratna zgrada sa zvonikom slična palatama mađarskih velikaša.[2][3]
Kao episkopu rezidencija mu je bila najpre u Karanovcu (današnje Kraljevo), a kasnije u Čačku. Titula mu je bila episkop užički i episkop užičko-kruševački. Na samom kraju njegovog upravljanja eparhijom titula mu je bila episkop žički.
Kao episkop bio je više godina predsednik Apelatorijske konzistorije Srpske mitropolije. Bio je pomažući član Društva za poljsku privredu.
Smrt[uredi | uredi izvor]
Umro je 15. marta 1882. godine u Beogradu. Na opelu održanom u Sabornoj crkvi činodejstvovao je episkop Mojsej u prisustvu kralja Milana, kraljice Natalije i skoro cele vlade. Sahranjen je u priprati manastirske crkve u Vraćevšnici kao jedan od ktitora.[5]
Svu svoju imovinu zaveštao je za stipendije, prosvetne i druge dobrotvorne ciljeve. Po njegovoj želji osnovana je zadužbina za školovanje njegove familije i đaka iz Gornje Crnuće sa sedištem i njegovoj kući u Beogradu. Od novca koji je ostavio u Upravi fondova podignute su nove Zadužbinske zgrade. Zgrade zadužbine su davane pod zakup od koga su davane stipendije pitomcima zadužbine. U zgradama su bile smeštene: Beogradska bogoslovija, Kraljevska srpska državna štamparija, biblioteka Pravnog fakulteta i Akademija likovnih umetnosti. Zgrade zadužbine su nacionalizovane 1958. godine.[3]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Vićentije Krasojević”. Srpska akademija nauka i umetnosti. Pristupljeno 30. 6. 2021.
- ^ a b Trnavac, Nedeljko D. (2015). Obrenovići: detinjstvo i obrazovanje: Prosveta i školstvo u rudničko-takovskom kraju (1815-1903-2015). Gornji Milanovac: Opština Gornji Milanovac / Muzej rudničko-takovskog kraja. str. 31. ISBN 978-86-82877-58-5.
- ^ a b v g d „Molitveno sećanje na episkopa Vićentija Krasojevića”. Srpska pravoslavna crkva. 6. 11. 2014. Arhivirano iz originala 09. 07. 2021. g. Pristupljeno 30. 6. 2021.
- ^ „Vikentije Krasojević”. Srpska enciklopedija. Pristupljeno 30. 6. 2021.
- ^ Marković, Marko S. (27. 10. 2020). „Selo Gornja Crnuća u nestvarnoj lepoti Šumadije!”. U Centar portal. Pristupljeno 30. 6. 2021.
