Zastava Socijalističke Republike Crne Gore

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Za druge upotrebe pogledajte stranicu Zastava Crne Gore (višeznačna odrednica).
Zastava Socijalističke Republike Crne Gore
UpotrebaGrađanska i državna zastava Građanska i državna zastava 
Proporcije1:2
UsvojenaStvorena 1941. godine, ozvaničena 1946. godine
IzgledHorizontalna crveno-plavo-bijela trobojka, sa crvenom petokrakom zvijezdom u sredini zastave

Zastava Socijalističke Republike Crne Gore je državna zastava bivše Socijalističke Republike Crne Gore (1963—1991) i njene prethodnice, Narodne Republike Crne Gore (1946—1963). Upotrebljavana je u širem razdoblju od 1941. do 1994. godine. Osnovu zastave činila je tradicionalna crnogorska trobojka, koja je bila potpuno istovjetna sa opštenarodnom srpskom trobojkom, tako da je redosljed boja na zastavi bio: crvena (gornje polje), plava (srednje polje) i bijela (donje polje). Zastava je bila dvostruke dužine u odnosu na širinu, sa vodoravno položenim poljima jednake širine. U središtu zastave nalazila se crvena petokraka zvijezda, koja je pridodata narodnoj trobojci već na početku Drugog svjetskog rata (1941), kada je zastava sa petokrakom postala simbol Narodnooslobodilačkog pokreta u Crnoj Gori. Nakon oslobođenja (1944) ova zastava je de facto služila kao opšteprihvaćena zastava novostvorene jugoslovenske federalne jedinice Crne Gore, a ozvaničena je Ustavom Narodne Republike Crne Gore iz 1946. godine. Bila je potpuno istovjetna sa zastavom susjedne federalne jedinice Srbije. Kao državna zastava Crne Gore zvanično je upotrebljavana sve do početka 1994. godine, kada je zamjenjena novom državnom zastavom.[1][2][3]

Ustavne odredbe[uredi | uredi izvor]

Prvobitni izgled zastave, iz vremena Narodnooslobodilačke borbe u Crnoj Gori (1941-1945)
Simbolična predstava jugoslovenske federalne jedinice Crne Gore, sa motivom zastave

Već na početku NOB u Crnoj Gori (1941), donete su prve odluke o izgledu partizanske zastave. Tako je Glavni štab NOPO za Crnu Goru i Boku u odluci od 25. oktobra 1941. godine propisao: "Sve jedinice od bataljona i više moraju imati svoju vojničku zastavu: crnogorska trobojka - crveno-plavo-bijelo", uz napomenu: "Na sredini srednjeg, plavog polja zastave nalazi se crvena petokraka zvijezda".[4]

Ustavom Narodne Republike Crne Gore, koji je proglašen 31. decembra 1946. godine, ozvaničena je državna zastava sa crvenom petokrakom zvijezdom, a izgled zastave je detaljno propisan u 5. članu, koji je glasio: "Državna zastava Narodne Republike Crne Gore sastoji se iz tri boje: crvene, plave i bijele, sa crvenom petokrakom zvijezdom u sredini. Odnos širine i dužine zastave je jedan prema dva. Boje zastave su položene vodoravno i to ovim redom odozgo: crveno, plavo, bijelo. Svaka boja zauzima jednu trećinu širine zastave. Zvijezda ima pravilan petokraki oblik i zlatnu (žutu) ivicu. Središna tačka zvijezde poklapa se sa tačkom u kojoj se sijeku dijagonale zastave. Gornji krak zvijezde ulazi do polovine crvene boje zastave, tako da donji kraci zvijezde dobijaju odgovarajuće mjesto u bijeloj boji zastave".[5]

Ustavom Socijalističke Republike Crne Gore od 10. aprila 1963. godine, izgled državne zastave je detaljno propisan u 8. članu, koji je glasio: "Zastava Socijalističke Republike Crne Gore sastoji se iz tri boje: crvene, plave i bijele, s petokrakom crvenom zvijezdom u sredini. Odnos širine i dužine zastave je jedan prema dva. Boje zastave su položene vodoravno i to ovim redom odozgo: crvena, plava, bijela. Svaka boja zauzima jednu trećinu širine zastave. Zvijezda ima pravilan oblik i zlatnu (žutu) ivicu. Središna tačka zvijezde poklapa se s tačkom u kojoj se sijeku dijagonale zastave. Gornji krak zvijezde ulazi do polovine crvene boje zastave, a donji kraci zvijezde dobijaju odgovarajuće mjesto u bijelom polju zastave".[6]

Novim Ustavom Socijalističke Republike Crne Gore od 25. februara 1974. godine, zastava je na istovjetan način propisana u 7. članu koji je glasio: "Zastava Socijalističke Republike Crne Gore sastoji se iz tri boje: crvene, plave i bijele, sa crvenom petokrakom zvijezdom u sredini. Odnos širine i dužine zastave je jedan prema dva. Boje zastave su položene vodoravno, i to ovim redom odozgo: crvena, plava, bijela. Svaka boja zauzima jednu trećinu širine zastave. Zvijezda ima pravilan oblik i zlatnu (žutu) ivicu. Središna tačka zvijezde poklapa se s tačkom u kojoj se sijeku dijagonale zastave. Gornji krak zvijezde ulazi do polovine crvene boje zastave, tako da donji kraci zvijezde dobijaju odgovarajuće mjesto u bijeloj boji zastave".[7]

Narednim Ustavom Republike Crne Gore od 12. oktobra 1992. godine, ukinut je ustavni opis državnih simbola, uključujući i opis zastave, a ustavna norma je svedena na uopšteni pomen simbola u 6. članu, koji je glasio: "Crna Gora ima grb, zastavu i himnu".[8] Nakon toga, zastava sa petokrakom je ostala u službenoj upotrebi do 6. januara 1994. godine, kada je na snagu stupio Zakon grbu i zastavi Republike Crne Gore, koji je propisao novu državnu zastavu.[9]

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Zastava Socijalističke Republike Crne Gore na Vikimedijinoj ostavi.

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ „AIM Press (1993): Simboli koje države?”. Arhivirano iz originala 25. 08. 2019. g. Pristupljeno 28. 09. 2019. 
  2. ^ Stamatović 2002.
  3. ^ Markuš 2007.
  4. ^ Ivović 1948, str. 358.
  5. ^ Službeni list Socijalističke Republike Crne Gore, god. 3, br. 2, od 15. januara 1947. godine.[mrtva veza]
  6. ^ Službeni list Socijalističke Republike Crne Gore, god. 19, br. 14, od 11. aprila 1963. godine.[mrtva veza]
  7. ^ Službeni list Socijalističke Republike Crne Gore, god. 30, br. 5, od 26. februara 1974. godine.[mrtva veza]
  8. ^ „Službeni list Republike Crne Gore, god. 48, br. 48, od 13. oktobra 1992. godine.”. Arhivirano iz originala 26. 11. 2020. g. Pristupljeno 28. 09. 2019. 
  9. ^ „Službeni list Republike Crne Gore, god. 59, br. 56, od 29. decembra 1993. godine”. Arhivirano iz originala 04. 12. 2020. g. Pristupljeno 28. 09. 2019. 

Literatura[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Застава_Социјалистичке_Републике_Црне_Горе&oldid=27675909”