Komunistička partija Slobodne Teritorije Trsta
Komunistička partija Slobodne Teritorije Trsta (ital. Partito Comunista del Territorio Libero di Trieste; sloven. Komunistična partija Svobodnega tržaškega ozemlja) bila je politička partija koja je delovala na Slobodnoj Teritoriji Trsta. Osnovana je 1945, a raspuštena 1954. godine. Glasilo partije zvalo se Il Lavoratore (Radnik).
Prve godine delovanja[uredi | uredi izvor]
Komunistička partija STT osnovana je nakon oslobođenja 1945. godine, na Kongresu ujedinjenja lokalnih komiteta Komunističke partije Italije i Komunističke partije Slovenije. Bila je osnovana pod imenom Komunistička partija Julijske krajine (ital. Partito Comunista della Regione Giuliana; sloven. Komunistična partija Julijske krajine).
Cilj partije je u početku bio da se STT spoji s Jugoslavijom.[1] Protiv ovoga su bili italijanski komunisti na čelu s Palmirom Toljatijem, koji nisu hteli veću jugoslovensku prisutnost u tom regionu.
Najznačajniji vođe partije bili su Rudi Uršič i bivši komandant u NOVJ, Branko Babič.
Nakon vaspostavljanja STT-a 1947. godine, partije je promenila ime u Komunistička partija STT-a.[2]
Razlaz Tito-Staljin[uredi | uredi izvor]
Partija se raspala na dve frakcije nakon donošenja Rezolucije Informbiroa 28. juna 1948. godine, odnosno isključenjem KPJ iz Istočnog bloka. Vođa projugoslovenske frakcije bio je Branko Babič, a prosovjetske bivši agent Kominterne, Vitorio Vidali. Vidalijeva frakcija osvojila je većinu glasova u Centralnom komitetu (6 naprama 4), nakon čega je Vidali postao novi sekretar partije. Pod Vidalijem, partija je usvojila liniju protivljenja priključenju FNR Jugoslaviji.
Projugoslovensku manjinu pod vođstvom Babiča činili su većinom Slovenci. Oni su se ubrzo organizovali u novu partiju pod imenom Italijansko-slovenački narodni front.[3]
Iako prvobitno prisutna u obe zone, Vitalijeva frakcija je nakon raskida Tito-Staljin izgubila uticaj u Zoni B. Italijansko-slovenački narodni front nastavio je svoje delovanje i nakon integrisanja Zone A u Italiju.
Izbori 1949.[uredi | uredi izvor]
KPSTT učestvovala je, 12. juna 1949, na izborima održanim na području STT-a. Partija je osvojila 35 568 glasova (oko 20%) i 13 poslaničkih mesta. Projugoslovenski komunisti osvojili su jedno mesto.[4]
Omladinske organizacije[uredi | uredi izvor]
Omladinsko krilo partije delovalo je pod imenom Federacija komunističke omladine Slobodne Teritorije Trsta (ital. Federazione Giovanile Comunista del Territorio Libero di Trieste). Organ Federacije bio je Gioventu (Omladina).[5] S partijom je blisko sarađivao i Savez antifašističke omladine Slobodne Teritorije Trsta.[6]
Priključenje KPI[uredi | uredi izvor]
Nakon priključenja Zone A Italiji 1954, KPSTT postala je deo Komunističke partije Italije tek 1957. godine.[2]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
- Federacija komunističke omladine Slobodne Teritorije Trsta
- Savez antifašističke omladine Slobodne Teritorije Trsta
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ „Arhivirana kopija”. Arhivirano iz originala 16. 07. 2011. g. Pristupljeno 05. 07. 2012.
- ^ a b [1] Arhivirano na sajtu Wayback Machine (6. februar 2006), Pristupljeno 9. 4. 2013.
- ^ PBM Storia Arhivirano na sajtu Wayback Machine (26. septembar 2007), Pristupljeno 9. 4. 2013.
- ^ [2], Pristupljeno 9. 4. 2013.
- ^ Fondo WEISS - DOCUMENTO Arhivirano na sajtu Wayback Machine (22. јул 2011), Приступљено 9. 4. 2013.
- ^ Archives of the Republic of Slovenia. SI AS 1575 Zveza antifašistične mladine Svobodnega tržaškega ozemlja, 1945-1950 Архивирано на сајту Wayback Machine (7. oktobar 2011)