Pređi na sadržaj

Kremaljski zid

S Vikipedije, slobodne enciklopedije

Kremaljski zid je odbrambeni zid koji okružuje Moskovski Kremlj. Poznat je po karakterističnim kulama moskovskog Kremlja. Originalne zidine su prvobitno bile od drveta i izgrađene 1156. Ovaj zid, kao i mnoge druge građevine u Moskvi, su izgradile italijanske arhitekte. Mnogi zidovi imaju stil koji potiče iz Verone.

Do XVI veka[uredi | uredi izvor]

Kremaljski zid datira još od dvanaestog veka, tačnije od 1147. Moskva je već postojala kao manja teritorija koja datira od 9. veka.[1]Tadašnji vladar je bio Jurij Dolgoruki, vladar kneževine Vladimir-Suzdalj. Bedemi su igrađeni 1156. na brdu za koje su smatrali da je idealna lokacija zbog guste šume u blizini i dobra strateška pozicija. Zid je uništen u Mongloskom osvajanju Rusije 1238, a Ivan I Danilovič Kalita je ponovo izgradio celokupnu građevinu. Između 1339. i 1340. je uzdignuto više bedema na strani prvobitne građevine. Iako se mislilo da je ovaj dodatak učinio tvrđavu neunišitvom, 1365. se dokazalo da je ovo bilo beskorisno jer je građevina izgorela. Knez Dmitrij Donski je 1367. počeo ponovnu izgradnju zidina. Cele zime su iz okolnih sela prikupljali krečnjak, kako bi izgradnja počela u proleće. Konstrukcija je izdržala dva napada tokom 1368, i okupaciju Tatara 1382. Dmitrijeva građevina je opstala ceo vek, ali u periodu Velike moskovske kneževine su odlučili da treba doraditi ovu konstrukciju. Po naređenju Ivana Velikog, od 1485. do 1495, je otpočeo ovaj plan. Brojne italijanske arhitekte su doprinele u izgradnji novog odbrambenog oboda. U ovom procesu su mnoge okolne kuće bile razorene, zbog visine i debljine ovog odbrambenog bedema.

Kremaljski zid

XVI vek[uredi | uredi izvor]

Godine 1508. je prokopan rov kako bi voda okružila zidine[1], a takođe i snabdevala ovu građevinu i procedura se završila 1516. Kitaj-gorod je 1536. postao povezan sa zidinama i napravljeno je bezbroj prolaza koji variraju u veličini. Mnogi prolazi su bili poznati samo masonima.

XVII vek[uredi | uredi izvor]

ulazak vosjke u Kremalj 1605.

U narednom periodu se Moskva raširila izvan granica Kremaljskog zida, što je obezvredilo odbrambenu ulogu zida. Topovi unutar zidina su uklonjeni, kao i jedan deo oboda. Kristofer Galovej je doprineo razvoju satnih mehanizama i na Spasiteljskoj kuli je ugrađen jedan sat. Od 10 spratova, mehanizam je zauzeo 3. Navodi se da je sat bio opšte poznat i da se njegovo zvono čulo duže od 10 milja[2]. Posle toga je svaka kula ukrašena, i dobila vetrokaz.

XVIII vek[uredi | uredi izvor]

1707. je Petar Veliki naredio da se rov napuni vodom ponovo kako bi se Rusi odbranili od Šveđana. Na kraju to nije bilo potrebno ali su uvideli potrebu za modernizacijom. Na kulama su ugrađena mesta za puške i druga oružja. Petar Veliki je 1722. poslao zahtev da se zidina uredi. Senat je 1731. zahtevao da se proveri stanje zidina. Celokupna cena restauracije je koštala 531 011 rubalja. 1740. su popravljeni samo najbitniji delovi i kule, a ostatak je ostao urušen, zato što vlada nije imala dovoljno novca. Tek pod vlašću Katarine Velike su počeli popravku celokupne građe, ali obustavili 1774. zato što je izgubila interes.

XIX vek[uredi | uredi izvor]

Napoleon posmatra požar zidina Kremlja

1812. je Napoleon zauzeo Moskvu. U septembru je pobegao iz Kremlja da bi pobegao od požara, ali je naredio vojsci da detoniraju Kremlj. To je nanelo mnogo štete zidinama. Restauracija je počela 1817. po prvobitnim nacrtima Bovea. Prvo su obnovili Kremlj, onda kule, zatim zidine, palate pa katedrale. Ovaj proces je trajao više od 20 godina, ali nisu uspeli da postignu originalan izgled.

HH vek[uredi | uredi izvor]

Tridesetih godina, posle posledica Oktobarske revolucije, je počela nova faza popravljanja. 1935. su umesto orlova postavljene na vrh svih kula petokrake zvezde, sa srpovima i čekićima.

Pri početku Drugog svetskog rata, Hitler je planirao isto što i Napoleon: narušavanje Kremlja. Izložena je strategija da se zidine ofarbaju, kako bi se građevina zamaskirala. Na belim zidovima je iscrtano mnoštvo kuća. Na Crvenom trgu su nacrtane lažne ulice. Kremlj je "nestao" i Nemci nisu naneli mnogo štete svojim vazdušnim napadima. Prvi put posle 500 godina su detanjno popravili zid: svaka cigla je morala biti posebno proverena.

Moderno doba[uredi | uredi izvor]

Restauracije se redovno dešavaju i vodi se računa o izgledu. 2015. je otpočela najveća restauracija, i po prvi put u poslednjih 150 godina se restaurirala Trojicka kula. 2016. se restauracija vršila na 500 metara zida[3]. Sada se dovršavaju radovi na zidu poput vodootpornog sloja na zidu[4].

Takođe su pokrenuta mnoga istraživanja povodom celokupne istorije ove građevine.

Predsednički orkestar Ruske Federacije redovno vežba u prostorijama Trojicke kule.

Specifikacije[uredi | uredi izvor]

Sa unutrašnjim prečnikom od 2235 metara, Kremaljski zid liči na trougao. Sve strane zida su prave, sem južne strane koja prati liniju prvobitnog brda na kome je i izgrađen Kremaljski zid. Visina zida nije ujednačena, jer je negde do 5 metara, a negde doseže i 19 metara. I debljina zida varira, od 3,5 do 6,5 metara.

U unutrašnjosti zidina, neki koridori nisu osvetljeni, jer su u tim mestima držali kriminalce u zatočeništvu.

Dvadeset kula je i dan danas opstalo, najstarija datira od 1485. a namlađa od 1680. Sa prizemlja se može ući u 6 kula, dok se ostalima pristupa samo preko zidina.

Kremaljski zid ima 4 kapije i svaka je ukrašena cvećem. Ranije se moglo ući kroz dve kapije, ali je sada samo jedna za turiste. Jedna kapija je za službenike, druga za turiste a jedna je za one koje žele da pristupe Palati oružja.

Ranije je bilo moguće platiti dvosatni obilazak Kremlja i hodati po zidinama počevši od jedne kule.

Južni deo zida je okrenut ka reci Moskvi, istočni deo zidina je okrenut ka Crvenom trgu a zapadni deo koji je bio okrenut ka reci Neglinaji je sada deo Aleksandrove bašte. Most te reke još uvek postoji, i izgrađen je na isti način kao i zidine.

Kule Moskovskog kremlja[uredi | uredi izvor]

  • Borovicka kula -izgrađena je 1490. godine po naredbi Vasilija III Moskovskog, a njen arhitekta bio je Pjetro Antonio Solari.
  • Blagoveštenjska kula -izgrađena je 1488. godine. Nalazi se između Vodosnabdevajuće i Tajne kule, na obalama reke Moskve. Ime je dobila po ikoni „Blagoveštenje“.
  • Vodosnabdevajuća kula -izgrađena je 1488. godine, a njen arhitekta je Antonio Frijazin. Od 1633. godine, kula je služila za odvod vode iz reke Moskve u Kremlj. Do tada se zvala Sviblovska kula, po boljarskoj porodici iz Moskve.
  • Tajna kula -(poznata i pod imenom Vodena kula) izgrađena je 1485. godine, a izgradio ju je Antonio Giljardi. Kula je imala tajni izvor vode i tunel koji je vodio do reke Moskve, pa je po tome i dobila ime.
  • Bekljemiševa kula -izgrađena 1487. godine, a njen arhitekta je Mark Frijazin. Godine 1917, vrh kule bio je oštećen tokom Oktobarske revolucije.
  • Prva bezimena kula -izgrađena je 1480-ih godina. Služila je u odbrambene svrhe. Godine 1547, bila je uništena od eksplozije u magazinu baruta. Obnovljena je u 17. veku. Godine 1770, kula je uklonjena zbog izgradnje Kremaljske palate.
  • Druga bezimena kula -izgrađena je tokom 1480-ih. Nalazi se na obali reke Moskve, pokraj Prve bezimene kule. Godine 1680, na njen vrh nadograđen je toranj sa kvadratnom bazom. Bila je zatvorena 1770-ih, tokom izgradnje Kremaljske palate.
  • Petrova kula -izgrađena je tokom 1480-ih. Bila je uništena tokom napada poljske vojske 1612. godine, ali je ubrzo obnovljena. Godine 1771, bila je uklonjena zbog izgradnje Kremaljske palate, ali je ponovo izgrađena 1783. godine.
  • Konstantino-elenska kula -izgrađena je 1490. godine, a njen graditelj bio je Pjetro Antonio Solari. Godine 1770, bila je uklonjena zbog izgradnje Kremaljske palate. Francuske trupe su ju u celosti srušile tokom povlačenja 1812. godine.
  • Nabatnijska kula -izgrađena 1495. godine, a nalazi se na jugoistočnom delu Kremaljskih zidina. Ime joj potiče od staroruske reči nabat, što u prevodu znači uzbuna.
  • Carska kula -najmanja i najnovija kula, izgrađena 1680. godine. U suštini, ovo zapravo nije kula nego četverougaona komora.
  • Spasiteljeva kula -najveća od svih kula Moskovskog Kremlja. Ima jedan ulaz i pet spratova. Izgrađena je 1491. godine, a njen graditelj bio je Pjetro Antonio Solari.
  • Senatorska kula -izgrađena je 1491. godine, a njen graditelj bio je Pjetro Antonio Solari. Dugo vremena nije imala ime, sve do 1787, kada je tamo izgrađen Senatski dvorac.
  • Nikolajeva kula -izgrađena je 1491. godine, a dobila je ime po Manastiru Svetog Nikolaja, kojeg više nema. Godine 1806, njen toranj je izgrađen u neogotičkom stilu.
  • Srednja arsenalska kula -izgrađena je 1495. godine, a njen graditelj bio je Pjetro Antonio Solari. Nalazi se na severozapadnom delu Kremaljskih zidina.
  • Ugaona arsenalska kula - izgrađena je 1492. godine, a njen graditelj bio je Pjetro Antonio Solari. Do početka 18. veka zvala se Sobakinova kula, po boljaru koji je živeo pokraj nje unutar Kremlja
  • Zapovednička kula -izgrađena je 1495. godine, a njen graditelj bio je Aleviz Frijazin. Nalazi se ispred Aleksandrove bašte. Današnje ime dobila je u 19. veku kada je pokraj nje bilo sedište vojnog zapovednika Moskve.
  • Trojicka kula -građena je od 1495. do 1499. godine, a njen graditelj bio je Aleviz Frijazin. Dobila je ime u čast Svete Trojice 1658, po nalogu cara Alekseja. Kula je tokom istorije služila kao zatvor.
  • Oružarnička kula -izgrađena je 1495. godine. Dobila je ime u 19. veku, nakon izgradnje Palate oružja. Pre toga je nosila ime Konjušnička kula.
  • Predmostna kula -izgrađena je 1516. godine, a nje graditelj bio je Aleviz Frijazin. Kula nije deo zidina, nego se nalazi pred mostom preko reke Neglinaje, koji vodi do Trojicke kule.

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ a b Zabi︠e︡linʺ, Ivanʺ, 1820-1909.; Zabѣlinъ, Ivanъ, 1820-1909. (1990). Istorii︠a︡ goroda Moskvy ([2. izd., ispr. i dop.] izd.). Moskva: "Stolit︠s︡a". ISBN 978-5-7055-0001-7. OCLC 24062317. 
  2. ^ Romani︠u︡k, Sergeĭ,; Romanюk, Sergeй,. Serdt︠s︡e Moskvy : ot Kremli︠a︡ do Belogo goroda. Moskva. ISBN 978-5-227-04778-6. OCLC 900164001. 
  3. ^ „Bolee 500 metrov stenы Moskovskogo Kremlя otrestavriruюt v 2016 godu”. RIA Novosti (na jeziku: ruski). 20151214T1114+0300. Pristupljeno 2019-12-27.  Proverite vrednost paramet(a)ra za datum: |date= (pomoć)
  4. ^ „Sergeй Hlebnikov: stenы i bašni Moskovskogo Kremlя otrestavriruюt k 2020 g”. RIA Novosti (na jeziku: ruski). 20170825T1400+0300. Pristupljeno 2019-12-27.  Proverite vrednost paramet(a)ra za datum: |date= (pomoć)

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Кремаљски_зид&oldid=27826160”