Кроз васиону и векове
| Kroz vasionu i vekove | |
|---|---|
 Kroz vasionu i vekove | |
| Nastanak i sadržaj | |
| Autor | Milutin Milanković |
| Zemlja | Kraljevina SHS |
| Jezik | srpski |
| Žanr / vrsta dela | naučna fantastika |
| Izdavanje | |
| Izdavač | Matica srpska |
| Datum | 1928. |
| Broj stranica | 212 |
| Tip medija | karton |
Kroz vasionu i vekove je naučnofantastični roman srpskog naučnika Milutina Milankovića, nastao u periodu 1925—1928. godine[1]. Kao zasebno delo prvi put je objavljeno 1928. godine u Letopisu Matice srpske,[2], posle čega je doživelo još 6 srpskih i 2 nemačka izdanja[3]. Roman opisuje drevne civilizacije, antičke, renesansne i savremene mislioce, Sunčev sistem, dostignuća iz oblasti nebeske mehanike, [1] autobiografske detalje[4], kao i viđenje budućnosti[5], o putovanju na udaljena nebeska tela mnogo pre nego što je do njih zaista i došlo.[6] Prema rečima samog autora Kroz vasionu i vekove po broju štampanih i prodatih primeraka je njegovo najčitanije delo[7].
Istorija[uredi | uredi izvor]
Milutin Milanković je za vreme boravka na Semerinškim planinama u Austriji, još 1925. godine došao na ideju da opiše razvitak astronomije, naučnike iz ove oblasti, kao i velika otkrića u vidu ličnih doživljaja. Tokom naredne tri godine napisao je oko tridesetak pisama, koja je upućivao nepoznatoj prijateljici i objavljivao ih jednom mesečno[7] u Letopisu Matice srpske. Ova pisma, zajedno sa još njih nekoliko, ukupno tridesetšest, pod nazivom „Kroz vasionu i vekove. Pisma jednog astronoma“ su objavljena kao zasebno delo 1928. godina.[8]. Autor ga je zatim proširio, preveo na nemački jezik i 1936. godine objavio u izdanju knjižara „Keler“ i „Amelang“. Za kratko vreme izdato je i drugo nemačko izdanje. U Nemačkoj je delo godinama bilo lektira za srednje škole[9] u tamošnjim školama[10] Proširivanjem i boljim međusobnim povezivanjem drugog nemačkog izdanja, 1943. godine nastalo je i drugo srpsko izdanje, sa tridesetsedam pisama, pod nazivom „Kroz vasionu i vekove. Jedna astronomija za svakoga.“, koje je objavilo izdavačko preduzeće Jugoistok.[11][2]
Školska lektira[uredi | uredi izvor]
Predsednik Srpske akademije nauka i umetnosti je 2005. godine pokrenuo inicijativu da Ministarstvo prosvete Milankovićevo naučno – popularno delo Kroz vasionu i vekove uvrsti u školsku lektiru, ali od Ministarstva nije dobio čak ni odgovor.[12] Sada se nalazi u lektiri za gimnazije.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b Virtualna biblioteka - matematički fakultet: „Milutin Milanković putnik kroz vasionu i vekove“, Spasova, Danica, Radinović, Đuro, Milićević, Vlado, Maksimović, Slavko. 2008. ISBN 978-86-910617-0-8.., pristup 22.6.2013 (jezik: srpski)(jezik: engleski)
- ^ a b Virtualna biblioteka - matematički fakultet: „Kroz vasionu i vekove“ Milutin Milanković, drugo izdanje, Jugoistok, Beograd (1943), pristup 22.6.2013
- ^ Matica srpska: „Milutin Milanković o Matica srpska“ Arhivirano na sajtu Wayback Machine (16. maj 2013), pristup 22.6.2013
- ^ Srpsko narodno vijeće: „Znameniti Srbi u Hrvatskoj“ Arhivirano na sajtu Wayback Machine (17. oktobar 2013), Filip Škiljan, Zagreb. 2009. ISBN 978-953-7442-06-4.., pp. 23-25, pristup 22.6.2013
- ^ Armika: „Milutin Milanković: Još 16 sunčevih godina i život na Veneri“, pristup 22.6.2013
- ^ Eduka priručnik za 4. razred: „Priručnik za učitelje“ Arhivirano na sajtu Wayback Machine (7. septembar 2012), Nada Todorov, Milovan B. Cvetković, Borislav Prvulović, Beograd, pristup 22.6.2013
- ^ a b Globus br. 34: [1], Jelena Stojanović-Makivić, (2009), pristup 22.6.2013
- ^ Digitalna Narodna biblioteka Srbije - Zbirka knjiga Milutina Milankovića „Kroz vasionu i vekove : pisma jednog astronoma“[mrtva veza], Milutin Milanković, Novi Sad (1928), Matica srpska, pristup 23.6.2013
- ^ Pravda: „Svet se odužio velikom naučniku“, 29.3.2011, pristup 22.6.2013
- ^ Politika: „Portret naučnika u mladosti“, Stefan Vukašin, 7.2.2009pristup 22.6.2013
- ^ Politika: „Kupac Prosvete da nastavi izdavačku delatnost“, Beta, 22.11.2008, pristup 22.6.2013
- ^ Univerzitetska biblioteka Svetozar Marković - Katalog izložbe: „Milutin Milanković - velikan svetske nauke sa Beogradskog univerziteta“ Arhivirano na sajtu Wayback Machine (14. oktobar 2013), dr Aleksandar Petrović. ISBN 978-86-7301-025-0. str. 6,., Beograd (2006), pristup 22.6.2013
