Krstaški rat 1197.

Krstaški rat 1197. godine
	Deo Krstaški ratovi
	; Osvajanje Bejruta 1197. godine
Vreme	1197. godine
Mesto	Sveta zemlja
Ishod	krstaška pobeda
Sukobljene strane
Kraljevina Jerusalim; Sveto rimsko carstvo	Saraceni: ; Ajubidi
Komandanti i vođe
Henri VI ; Henri II od Šampanje ; Amalrik II Jerusalimski	Malik el Adil
Jačina
60.000	nepoznato

Krstaški rat 1197, takođe poznat i kao nemački krstaški rat ili krstaški rat Henrija VI naziv je za krstaški rat koga je poveo nemački car Henri VI ubrzo nakon završetka Trećeg krstaškog rata. Završen je krstaškom pobedom i osvajanjem pojedinih gradova na istočnoj obali Sredozemlja.

Uvod[uredi | uredi izvor]

Pad Jerusalima 1187. godine izazvao je pokretanje Trećeg krstaškog rata. Na njegovo čelo stali su najmoćniji monarsi Evrope: francuski kralj Filip II Avgust, engleski kralj Ričard I Lavlje Srce i svetorimski car Fridrih I Barbarosa. Od hrišćanskih armija je najbrojnija i tehnički najopremljenija bila nemačka armija. Ajubidsku državu je od propasti spasla nesrećna smrt nemačkog kralja koji se udavio u rečici Selef. Nemačka vojska je bez vođe ubrzo postala lak plen Saladinovih vojnika. Ostaci nemačkih snaga pridružili su se engleskim i francuskim krstašima u opsadi Akre. Predvodio ih je Fridrih V Švapski. Rat je završen mirom u Jafi. Na osnovu sporazuma krstaši su dobili pojedine primorske gradove uključujući Jafu i Akru. Saladin je umro iste godine, a ubrzo zatim i jerusalimski kralj Konrad od Monferata. Saladina je nasledio brat Malik el Adil, a Konrada Henri II, grof Šampanje.

Dok je Barbarosa boravio u Svetoj zemlji, u nemačkoj je vladao njegov sin Henri VI koji ga je na prestolu i nasledio nakon pogibije. Papa je Henrija krunisao za cara 1191. godine. Četiri godine kasnije Henri je preuzeo i sicilijansku krunu.

Rat[uredi | uredi izvor]

Franci u Svetoj zemlji su nakon sklapanja mira u Jafi živeli u dobrim odnosima sa Saladinovim naslednicima. Kralj Henri je sklopio mir i sa asasinskim vladarom koji je naredio ubistvo Konrada od Monferata. Anri ga je posetio u njegovoj prestonici gde je imao čast da prisustvuje samoubistvu dvojice asasina. Njihov vladar im je naredio da se ubiju kako bi pred jerusalimskim kraljem dokazao odanost svojih slugu.

Period mira prekinuo je nemački car Henri koji je najavio svoju nameru da želi nastaviti krstaški rat svoga oca. Pre nego što je lično došao u Siriju, Henri je poslao prethodnicu u krstašku prestonicu Akru. Prethodnica je raspolagala suviše malim brojem vojnika kako bi mogla delovati efikasno. Njen dolazak je, međutim, doveo do ozbiljnih posledica. Malik el Adil je prekinuo primirje sa krstašima, napao je, osvojio i opljačkao Jafu. Nemački krstaši su se u Akri ponašali kao osvajači. Uselili su se u kuće stanovnika Akre, a njihove vlasnike izbacili na ulicu. Henri od Šampanje je morao zapretiti napadom kako bi ih primorao da napuste Akru.

Upravo tada je hrišćane u Svetoj zemlji zadesio još jedan težak gubitak. Posmatrajući sa balkona svoga dvorca u Akri defile ratnika koji su kao pojačanje odlazili u Jafu, Henri je načinio nehotičan korak unazad kako bi primio jednu delegaciju. Pao je sa prozora bez ograde i razbio lobanju. Prilikom pada je sa sobom povukao i svoga slugu Ekarlata koji je takođe poginuo. Zbog pretnje Adilovih muslimana bilo je potrebno odmah pronaći novog kralja. Izbor je pao na Amalrika od Kipra, brata bivšeg kralja Gaja Lizinjanskog koji je nakon poraza kod Hitina izgubio Jerusalim. Amalrik je, međutim, za razliku od brata bio sposoban vladar, diplomata i vojskovođa. Nakon što je preuzeo jerusalimsku krunu (oženivši se Henrijevom udovicom Izabelom), Amalrik je odneo veliku pobedu nad muslimanima. Uspeo je da 24. oktobra zauzme Bejrut. Time je ponovo uspostavio vezu između Akre i grofovije Tripoli.

Mir[uredi | uredi izvor]

Koristeći se pobedom kod Bejruta, podstaknut krahom nemačkih krstaša pred Tibninom, Amalrik je sa sultanom Malik el Adilom zaključio mir. Mir je bio veoma povoljan po hrišćane. Kraljevini Jerusalim pripala su poslednje osvojena mesta: Bejrut i Džebel. Amalrik je gospodstvo Bejrut dodelio vojskovođi Džonu Ibelinu, a gospodstvo Sidon Reneu od Sidona.

Posledice[uredi | uredi izvor]

Iznenadna Henrijeva smrt (28. septembra 1197. godine) sprečila je da krstaški rat iz 1197. godine ima trajnije posledice. Dve godine nakon završetka rata, moćni papa Inoćentije III započeo je sa propovedanjem novog krstaškog rata. Međutim, zahvaljujući mletačkom duždu Enriku Dandolu, rat je skrenuo sa svog puta i završio se krstaškim osvajanjem Carigrada 1204. godine. Uništivši moć Vizantije, pobednici iz 1204. godine nisu je zamenili nikakvom drugom moćnom tvorevinom. Mnoštvo veštačkih krstaških država stvorenih na teritoriji Vizantije nisu predstavljali nikakvu silu. Njihovo stvaranje franačku Siriju lišilo je imigracije na koju je normalno računala. Mir u Svetoj zemlji je, međutim, potrajao još dugi niz godina. Prekinuće ga 1217. godine Leopold VI, vojvoda Austrije i Andrija II, kralj Ugarske, koji će pokrenuti Peti krstaški rat. Rat je završen porazom hrišćanske vojske.

Henrijev krstaški rat nastavio je njegov sin, car Fridrih II koji će, u Šestom krstaškom ratu, nakratko povratiti hrišćansku vlast nad Jerusalimom.

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Literatura[uredi | uredi izvor]

Fajfrić, Željko (2006). Istorija krstaških ratova. Sremska Mitrovica: Tabernakl. ISBN 978-86-85269-05-9.
Krstaška epopeja - Rene Gruse, IK Zorana Jovanovića, 2004. godina