Luk oko rožnjače
| Luk oko rožnjače | |
|---|---|
| Sinonim | arcus adiposus, arcus juvenilis, arcus lipoides corneae, arcus cornealis |
 | |
| Naslage kod staračkog luka oko rožnjače obično počinju na 6 i 12 sati i napreduju dok ne postanu potpuno obodne. Tanak čisti deo koji odvaja luk od limbusa poznat je kao Vogtov čisti interval. | |
| Specijalnosti | oftalmologija |
| Simptomi | Neproziran prsten na periferiji rožnjače |
| Uzroci | Normalan proces starenje, hiperlipidemija |
| Slična oboljenja | Limbusni znak, limbalni prsten |
| Lečenje | nepotrebna |
| Prognoza | Benigno stanje kod starijih osoba, povezano sa kardiovaskularnim oboljenjima kod osoba mlažih od 50 godina |
Luk oko rožnjače ili kornealni luk (lat. arcus senilis) neprozirnost je rožljače nalik prstenu na rožnjačom limbusu koji se formira kao posledica taloženja lipida. Može biti uzrokovan hiperlipidemijom i nekim drugim faktorima rizika. Bolest ima dobru prognozu sa malo ili nimalo uticaja na oštrinu vida i zdravlje oka.
Epidemiologija[uredi | uredi izvor]
Kod muškaraca, luk oko rožnjače se češće javlja počevši od 40. godine, a prisutan je kod skoro 100% muškaraca starijih od 80 godina. Kod žena, luk oko rožnjače počinje u 50. godini i prisutan je kod skoro svih žena do 90. godine starosti.[1]
Etiologija[uredi | uredi izvor]
Iako uzrok luka oko rožnjače nije u potpunosti poznato, smatra se da je povezan sa hiperlipidemijom i dislipidemijom ( koja je verovatno uzrok taloženjem lipida u perifernoj stromi rožnjače. Najčećče se javlja kod starijih osoba sa hiperlipidemijom, mada može biti povezana i sa dislipidemijom kod mlađih pacijenata, i tada nosi naziv mladalački luk oko rožnjače (lat. arcus juvenilis cornea).[2]
Faktori rizika[uredi | uredi izvor]
Luk oko rožnjače je povezan sa starijim godinama, muškim polom, pušenjem, sistolnom hipertenzijom afroameričkim nasleđem i povećanim serumskim trigliceridima natašte . Zbog povezanosti sa hiperlipidemijom, luk oko rožnjače je posebno čest kod ljudi sa porodičnom hiperholesterolemijom i ksantelazmom .
Uprkos faktorima rizika od hiperlipidemije i dislipidemije, postojale su suprotstavljene studije u pogledu povezanosti luka oko rožnjače sa kardiovaskularnim oboljenjima (KVB).[3]
U studiji poprečnog preseka iz 2011. godine, zasnovanoj na populaciji od 3.397 etničkih Indijanaca starosti od 40 do 80 godina u Singapuru, prisustvo luka oko rožnjače bilo je povezano sa kardiovaskularnim oboljenjima (OR, 1,31; 95% CI, 1,02 do 1,7; P = 0,0038) nezavisno od napred navedenih faktora rizika.
Međutim, prospektivna kohortna studija sprovedan sa 12.745 Danaca, koji su praćeni u proseku od 22 godine pokazala je da luk oko rožnjače nema kliničku vrednost kao prediktor kardiovaskularnim oboljenjima.
U trećoj studiji sprovedenoj sa belim muškarcima (n = 3.930) i ženama koje ne koriste hormone (n = 2.139), starosti 30-69 godina, nakon praćenja u proseku od 8,4 godine luka oko rožnjače bio je povezan sa CHD (RR, 3,7; 95% CI, 0,9 do 14,7) i mortalitetom od kardiovaskularnim oboljenjima (RR, 4,0; 95% CI, 1,2 do 12,9) samo kod muškaraca sa hiperlipidemijom starosti 30-49 godina.[4]
Patofiziologija[uredi | uredi izvor]
Luk oko rožnjače je posledica taloženja lipida u perifernom delu rožnjači i generalno se smatra normalnim procesom starenja. Veruje se da povećana permeabilnost limbalnih krvnih sudova sa godinama omogućava da lipoproteini male gustine prolaze kroz rožnjaču, što može objasniti zašto se bolest nalazi kod > 70% pacijenata starijih od 60 godina.[5] Luk oko rožnjače generalno se u početku javlja u gornjim i donjim regionima rožnjače, koji imaju veću perfuziju od centralnog dela rožnjače. Nekroza i atrofija tkiva nisu prisutne sa ovom anomalijom . Nema povećanja celularnosti, fragmentacije lamina, fagocitoze, neobične vaskularnosti, niti bilo kakve razlike u lipogenezi na histološkom pregledu .
Jednostrani starački luk oko rožnjače je povezan sa očnom hipotonijom, stenozom karotidne arterije ili asimetričnim kranijalnim vaskularnim snabdevanjem .
Utvrđeno je da je lipid u luku oko rožnjače koncentrisan uglavnom u dva sloja na periferiji rožnjače (Descemetovoj membrani i Bovmanovom sloju, sa više taloženja u prvom). Taloženje lipida može biti ne samo ograničeno na rožnjaču, već se može naći i u cilijarnom telu cilijarnim nastavcima i irisu.
Klinička slika[uredi | uredi izvor]
Kod pacijenta se mogu primetiti beličasta ili plavkasta zamućenost u obliku prstena u perifernoj rožnjači pored limbusa. Pacijent je obično bez simptoma pošto je sam prsten izvan vizuelne ose i stoga obično ne pravi tegobe.
Dijagnoza[uredi | uredi izvor]
Ne postoje laboratorijski testovi ili snimanje kojim bi moglo da se utvrdi dijagnoza. Međutim, lipidni panel može pomoći u identifikaciji gore navedenih faktora rizika.
Kako se stromalni lipidi u početku taloži u gornjoj i donjoj perilimbalnoj rožnjači, napredujući po obodu da bi formirao mat-belu ili žuto-belu traku širine oko 1 mm, to može poslužiti kao dijagnostički parametar. Traka je obično šira u vertikalnom pravcu od horizontalnog meridijana. Centralna granica je difuzna, a periferna ivica oštra i odvojena od limbusa jasnim intervalom koji može biti podložan blagom stanjivanju .
Retko, luk oko rožnjače može sadržati scintilirajuće kristale ili „kristaloidne“ ivice koje su karakteristične za mnoge lipidne keratopatije. Međutim, ovi opaciteti nisu redovno fluorescentni na pregledu .
Primećeno je da su prisutne i različite promene u biomehaničkim svojstvima rožnjače kada je luk oko rožnjače prisutan. Jedna studija je otkrila da su histereza rožnjače i vrednosti faktora otpornosti rožnjače očiju sa lukom oko rožnjače bile niže u poređenju sa kontrolama koje odgovaraju uzrastu, ali nije bilo razlika u drugim parametrima, kao što su očni pritisak, centralna debljina rožnjače, sferna ekvivalentna vrednost greške refrakcije, merenja aksijalne dužine i srednja keratometrija.
Diferencijalna dijagnoza[uredi | uredi izvor]
Pseudogerontokson se može razviti u rekurentnoj bolesti udova. Karakteriše ga peri-limbalna traka površinskih ožiljaka pored prethodno zapaljenog segmenta limbusa koji podseća na luk oko rožnjače. Primer za to je blagi superiorni panus koji se može videti kod dugotrajnog superiornog limbičkog keratokonjunktivitisa .
Fini žuto-beli refraktilni stromalni opaciteti Terrijenove marginalne degeneracije mogu ličiti na luku oko rožnjače .
Očne manifestacije osteogeneze imperfekta uključuju plavu skleru, megalokorneju iluk oko rožnjače.
Terapija[uredi | uredi izvor]
Pacijenti se mogu pratiti u godišnjim intervalima kao što bi se očekivalo za praćenje pacijenata sa normalnim pregledom očiju. Nije potrebno posebno lečenje. Izraženiji luk oko rožnjače često je povezan sa smanjenom jasnoćom vida, kao i drugi stromalni opaciteti.
Prognoza[uredi | uredi izvor]
Prognoza je generalno dobra u pogledu vida i zdravlja očiju.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ Rumelt, Shimon (2015-07-14). „Ophthalmology, 4th Edition, (in print and online) Yanoff M, Duker JS. (2013) ISBN 978-1455-7398-44, Elsevier”. Graefe's Archive for Clinical and Experimental Ophthalmology. 255 (2): 431—431. ISSN 0721-832X. doi:10.1007/s00417-015-3050-y.
- ^ Kanski, J. J. & Bowling, B. Clinical Ophthalmology: A Systematic Approach. (Elsevier Health Sciences, 2011).
- ^ Kumar, Anita A; Shantha, Ghanshyam Palamaner Subash; Srinivasan, Yadav; Senthil, N; Rajkumar, K; Paunikar, Neeta; Sudhakar, MK (2008-08-07). „Acute myocardial infarction in an 18 year old South Indian girl with familial hypercholesterolemia: a case report”. Cases Journal. 1 (1). ISSN 1757-1626. doi:10.1186/1757-1626-1-71.
- ^ Walton, K. W. & Dunkerley, D. J. Studies on the pathogenesis of corneal arcus formation II. Immunofluorescent studies on lipid deposition in the eye of the lipid-fed rabbit. J. Pathol. 114, 217–229 (1974).
- ^ Patterson, Larry (1982). „Arcus senilis”. The American Journal of Forensic Medicine and Pathology. 3 (2): 115—118. ISSN 0195-7910. doi:10.1097/00000433-198206000-00005.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
| Klasifikacija |
|---|
 | Molimo Vas, obratite pažnju na važno upozorenje u vezi sa temama iz oblasti medicine (zdravlja). |
