Manastir Miloševac
| Manastir Miloševac | |
|---|---|
| Osnovni podaci | |
| Jurisdikcija | Srpska pravoslavna crkva |
| Eparhija | Eparhija banjalučka |
| Osnivanje | 14. vijek |
| Osnivač | Stefan Dragutin |
| Upravnik | vikarni episkop marčanski Sava Bundalo |
| Posvećen | Pokrovu presvete Bogorodice |
| Lokacija | |
| Mesto | Naselje Miloševo u Prijedoru |
| Država |  Republika Srpska |
| Koordinate | 44° 58′ 18.84″ N 16° 44′ 12.84″ E / 44.9719000° S; 16.7369000° I |
  Manastir Miloševac Manastir Miloševac na karti Bosne i Hercegovine | |
Svetopokrovski Manastir Miloševac je srpski srednjovjekovni manastir koji je otkriven arheološkim istraživanjem. Pripada Eparhiji banjalučkoj Srpske pravoslavne crkve, nalazi se u Prijedoru, pokraj rijeke Miloševice, na razmeđi naselja Čirkin Polje i sela Orlovaca.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Utvrđeno je, da je ova manastirska crkva korištena u kasnom srednjem vijeku.[1] Prema navodima u staroj crkvenoj dokumentaciji, manastir Miloševac nalazio se u blizini rječice Miloševice u naselju Čirkin Polje (u narodu poznato kao i kaluđersko polje), na mjestu pod nazivom Crkvina.[2] Manastir je stradao, kao i ostali na ovom području, tokom austrijsko-turskog rata 1683-1699. godine. Postoji istorijski podatak vezan za 1690. kada se pominju proiguman Aksentije Miloševac i jeromonah Timotije Miloševac koji su najvjerovatnije bili monasi iz manastira Miloševac. Prema narodnom vjerovanju u ovom kraju, Crkva Rođenja Presvete Bogorodice na Pašincu izgrađena je 1890. od kamena porušenog manastira Miloševac.[3] Na mjestu porušenog manastira razvilo se groblje. U Šematizmu Mitropolije Dabrobosanske za 1884, 1885 i 1886 se kaže: da pored Prijedora postoji jedan manastir na ravnici obrasloj šumom, dok šematizam Mitropolije banjalučko-bihaćke iz 1901 navodi: da pored Prijedora postoji jedan manastir gdje se razvilo groblje. Na ovom mjestu se i danas vrše sahrane. Često se prilikom iskopavanja grobnica nailazilo na opeku, kamen pa čak i na ostatke temelja.[4]
Obnova[uredi | uredi izvor]
Avgusta 2018. započeta je obnova manastira na inicijativu Episkopa banjalučkog Jefrema, a 18. novembra iste godine su osvećeni temelji.[5] Novi manastir se nalazi u neposrednoj blizini starog. Manastir je posvećen Pokrovu presvete Bogorodice. Objekat je dimenzija 28h18metara i rađen je u vizantijskom stilu.[6] Kumovi manastira su Marko Pavić iz Prijedora i Vinko Vujasin iz Banja Luke. Njegova svetost patrijarh srpski g. Irinej posjetio je temelje hrama 5. maja 2019.[7] Tokom 2020. izgrađena je manastirska crkva bez kupole sa zvonicima.[8] Osveštana su četiri zvona i jedanaest krstova, kao i temelji manastirskog konaka.[9] Njegova svetost patrijarh srpski g. Porfirije posjetio je manastir Miloševac 23. oktobra 2021. gdje je zajedno sa Episkopom Jefremom služio liturgiju. Posjeta je upriličena povodom završetka građevinskih radova na manastiru, kao i pokrivanju manastirskog konaka.[10] Dana 14. oktobra 2023. godine manastir je proslavio svoju krsnu slavu, te je isti nastanjen sa monasima iz manastira Osovice iz Srpca, dok je vladika banjalučki kao nastojatelja manastira imenovao svog vikarnog vladiku Savu Bundala, episkopa marčanskog. Manastir Miloševac je trenutno najveći manastir u eparhiji banjalučkoj i jedan od najljepših i najvećih u Srpskoj pravoslavnoj crkvi.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Manastiri u Republici Srpskoj i Bosni i Hercegovini
- ^ „Dodik i episkop Jefrem započeli posjetu manastiru Miloševac kod Prijedora”. Srpskainfo. 13. 3. 2021. Pristupljeno 25. 2. 2022.
- ^ „Patrijarh Irinej posjetio manastir Miloševac”. Glas Srpske. 5. 5. 2019. Pristupljeno 18. 7. 2019.
- ^ „Čirkin polje gradi se manastir posvećen Pokrovu Presvete Bogorodice (video)”. Kozarski vijesnik. 19. 10. 2018. Pristupljeno 18. 7. 2019.
- ^ Majstorović, Bojana (3. 9. 2020). „KAMEN IZ AFRIKE ZA SRPSKU SVETINJU Kako teče obnova manastira Miloševac u Prijedoru”. Srpska info. Pristupljeno 25. 2. 2022.
- ^ „Pod Kozarom niče veleljepno zdanje - manastir Miloševac”. 1. 1. 2020. Arhivirano iz originala 25. 02. 2022. g. Pristupljeno 25. 2. 2020.
- ^ „Patrijarh Irinej posjetio manastir Miloševac”. RTRS. 5. 5. 2019. Pristupljeno 18. 7. 2019.
- ^ Sovilj, Z. (09. 05. 2021). „MANASTIR MILOŠEVAC DUHOVNI CENTAR PRIJEDORA I POTKOZARSKOG KRAJA”. Kozarski vjesnik. Pristupljeno 25. 2. 2022.
- ^ „Manastir Miloševac Prijedor: Osveštana četiri manastirska zvona i temelji manastirske kapele i konaka – FOTO”. PrijedorDanas. 1. 8. 2020. Pristupljeno 25. 2. 2022.
- ^ „DOČEKALI GA BROJNI VJERNICI Patrijarh Porfirije stigao u manastir Miloševac kod Prijedora”. Srpska info. 23. 10. 2021.
