Pređi na sadržaj

Međunarodna godina svemira

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Međunarodna godina svemira
Zvaničan nazivMeđunarodna godina svemira
Datum1992. godina
Povezan saOrganizacija Ujedinjenih nacija

Međunarodna godina svemira (engl. International Space Year) je 1992, po odluci Generalne skupštine Ujedinjenih nacija.

Istorijat[uredi | uredi izvor]

Međunarodne godine Ujedinjenih nacija, počevši od Svetske godine izbeglica 1959—1960, određuju se kako bi se svetska pažnja usmerila na važna pitanja. Za Međunarodnu godinu svemira je proglašena 1992. povodom petstogodišnjice putovanja Kristofora Kolumba u Ameriku 1492. godine, na predlog američkog senatora Spark Macunaga.[1]

Proglašenje 1992. za Međunarodnu godinu svemira je podržalo osamnaest nacionalnih i međunarodnih svemirskih agencija koje su za temu godine predložile „Misiju na planeti Zemlji”.[2] Dvadeset devet nacionalnih svemirskih agencija i deset međunarodnih organizacija je učestvovalo u koordinisanim aktivnostima na promovisanju istraživanja svemira i upotrebe održive tehnologije na Zemlji.[2]

Komitet Ujedinjenih nacija o mirovnom korišćenju svemira je priznao Međunarodnu godinu svemira kako bi promovisao mirovnu saradnju među nacijama tokom svog zasedanja 1990. godine.[3] Generalni sekretar Ujedinjenih nacija Butros Butros Gali, obraćajući se na Svetskom kongresu o svemiru u Vašingtonu 28. avgusta 1992, je rekao „Jedan od centralnih ciljeva Međunarodne svemirske godine je da istakne važnost razumevanja Zemlje kao jedinstvenog, složenog i međuzavisnog sistema i da naglasi jedinstvenu ulogu koju svemirska nauka i tehnologija mogu da imaju u promovisanju tog razumevanja”.[2] Iste godine je obeležena petstota godišnjica genocida širom sveta, pa je Radna grupa Ujedinjenih nacija za starosedelačko stanovništvo zatražila od Ujedinjenih nacija da priznaju 1992. kao Međunarodnu godinu svetskih starosedelaca.[4] Međutim, kolonijalne nacije Amerike i Španije su blokirale zahtev jer su planirale da proslave petstogodišnjicu Kolumbovog putovanja.[4] Sjedinjene Američke Države su predstavile poster na kojem priznaju 1992. kao Međunarodnu godinu svemira.[5]

Globalne aktivnosti[uredi | uredi izvor]

Međunarodnu godinu svemira je obeležilo dvadeset devet svemirskih agencija u različitim zemljama u cilju uspostavljanja mirovnih međunarodnih odnosa u svemirskim programima.[2][3] Međunarodne konferencije sa ovom temom su se redovno održavale u mnogim zemljama.

Australija[uredi | uredi izvor]

U Australiji su mnogi javni događaji organizovani kako bi se povećala svest javnosti o svemiru. CSIRO je vodio projekat promene zemljišnog pokrivača „Misija na planeti Zemlji” koristeći satelite za proučavanje biljnog života na Zemlji u odnosu na klimu i civilizaciju. Različiti australijski univerziteti su proučavali okean koristeći evropske i japanske satelite. Australijska pošta je, takođe, izdala seriju prigodnih maraka za Međunarodnu godinu svemira.[6]

Japan[uredi | uredi izvor]

U Tokiju, u Japanu, je održana Azijsko–pacifička Međunarodna konferencija godine svemira na kojoj se razgovaralo o „Misiji na planeti Zemlji” i međunarodnoj saradnji.[7]

Rusija[uredi | uredi izvor]

U Rusiji, Fondacija za društvene pronalaske je pokrenula svemirski let Evropa–Amerika 500 u pokušaju da promoviše mirne društvene i ekonomske odnose između bivših sovjetskih država i Sjedinjenih Američkih Država. Svemirski let Evropa–Amerika 500 se sastojao od rakete Proton koja je nosila razne predmete koji simbolizuju mir, a koja je kružila oko Zemlje nekoliko dana[8] sa planom da sleti u blizini Vašingtona krajem novembra. Njegovu cenu su ruske vlasti procenile na preko dvesta miliona dolara.[9]

Sjedinjene Američke Države[uredi | uredi izvor]

U Sjedinjenim Američkim Državama, Nasa koja je vodila američke svemirske agencije[10] je odgovorila na ISI dovršavanjem ili stvaranjem mnogih svemirskih programa, uključujući brojne saradnje sa drugim domaćim i međunarodnim svemirskim agencijama. Pokrenuto je ukupno dvanaest programa, najviše u godini do tada. Posebno su se fokusirali na projekte kao što je Mars obzerver koji je proučavao atmosferu i klimu Marsa, kao i na projekte kojim su ispitivali mogućnost održavanja ljudskog života van Zemlje i probleme koji su postojali na Zemlji u to vreme.[11] ISI je odlikovan i otvaranjem nove izložbe „Gde dalje, Kolumbo?” u Nacionalnom muzeju avijacije i astronautike.[12]

Alternativni rok bend They Might Be Giants je Nasa označila kao muzičkog ambasadora Međunarodne svemirske godine. Album je nazvan po programu Apolo čija je poslednja misija bila Apolo 17.[13]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ "PRESIDENT BUSH LAUNCHES INTERNATIONAL SPACE YEAR", a NASA ISY press release. January 24, 1992. Accessed here. Retrieved 2012-09-17.
  2. ^ a b v g "Mission to Planet Earth". United Nations Chronicle, 29 no. 4. (December, 1992): 49. Academic Search Premier, EBSCOhost. Retrieved 2012-09-17.
  3. ^ a b "Agreement reached on guidelines for nuclear power sources." United Nations Chronicle 27, no. 3 (September 1990): 35. Academic Search Premier, EBSCOhost. Retrieved 2012-09-17.
  4. ^ a b Stamatopoulou, Elsa (1994). „Indigenous Peoples and the United Nations: Human Rights as a Developing Dynamic”. Human Rights Quarterly. 16 (1): 58—81. ISSN 0275-0392. doi:10.2307/762411. 
  5. ^ „International Space year 1992 Love Your Planet | National Air and Space Museum”. airandspace.si.edu (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-06-16. 
  6. ^ Statistics, c=AU; o=Commonwealth of Australia; ou=Australian Bureau of (1992-01-01). „Feature Article - International Space Year (Feature Article)”. www.abs.gov.au (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-06-16. 
  7. ^ „Asia-Pacific International Space Year (ISY) Conference, Tokyo, Japan, Nov. 16-20, 1992, Proceedings. Vols. 1 & 2”. NASA STI/Recon Technical Report A. 1: 43761. 1992-01-01. 
  8. ^ Archives, L. A. Times (1992-11-16). „From Russia, With Love: 'Peace Rocket' Heads to U.S. : Space: Craft is slated to splash down off Washington state with cargo of goodwill items.”. Los Angeles Times (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-06-16. 
  9. ^ Dietrich, Bill. "Space -- Rocketing Toward Peace". Seattle Times, November 22, 1992. Accessed here. Retrieved 2012-09-17.
  10. ^ "PRESIDENT BUSH LAUNCHES INTERNATIONAL SPACE YEAR", a NASA ISY press release. January 24, 1992. Accessed here. Retrieved 2012-09-17.
  11. ^ Fisk, Lennard A. "Space science." National Forum 72, no. 3 (Summer92 1992): 20. Academic Search Premier, EBSCOhost. Retrieved 2012-09-17.
  12. ^ "Where next, Columbus?" Futurist 24, no. 4 (July 1990): 47. Academic Search Premier, EBSCOhost. Retrieved 2012-09-17.
  13. ^ Bresnick, Adam. "They Might Be Giants". Creem, May 1992.

Literatura[uredi | uredi izvor]

  • Mission to Planet Earth. United Nations Chronicle, 29 no. 4. (December, 1992): 49
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Међународна_година_свемира&oldid=27875070”