Misa
Misa je obred slavljenja euharistije u nekim zapadnim crkvama,[1][2] na primer zapadnom obredu Katoličke crkve, Starokatoličkoj crkvi, anglokatoličkoj tradiciji Anglikanskih crkava[3] i nekim Luteranskim crkvama.[4] Naziv potiče od latinskog missa iz fraze „Ite, missa est” („Idite, otpust je”). Isti obred slavljenja evharistije postoji u istočnim crkvama (Pravoslavne crkve, Orijentalne pravoslavne crkve i Istočne katoličke crkve), ali se tamo ne zove misa.
Teologija mise[uredi | uredi izvor]
Prema hrišćanskoj teologiji, misu, odnosno euharistiju ustanovio je Isus Hrist na Poslednjoj večeri. Na misi se hleb i vino pretvaraju u telo i krv hristovu koji se daju za ljude, što simbolizuje hristovu žrtvu. Štaviše, prema teologiji to jest uprisutnjenje same žrtve. Misa je takođe i gozba na kojoj božja deca pristupaju istom stolu, jedu i piju. Ona je najsavršenija molitva.
Misa, kao žrtva, svoje korene vuče još iz starih religija gde su se bogovima prinosile životinjske žrtve. To je bio centralni obred tih religija kojima se nešto davalo moćnome bogu da se udobrovolji i da on uzvrati svome narodu. Apstrahirajući smisao žrtve, hrišćanstvo je preuzelo te obrede. Žrtva je esencijalno potrebna, ali ne u obliku klanja životinja da se Bogu udobrovolji, nego kao bitna posledica greha koji možemo pobediti samo ljubavlju koja u datim okolnostima zahteva žrtvovanje sebe, i to u celokupnom ljudskom životu. Hristova žrtva je u tom kontekstu najsavršenija i najmoćnija te kao takva spašava celo čovečanstvo od greha. Misa, tj. sam obred žrtvovanja u hrišćanstvu uprisutnjuje tu hristovu žrtvu u danom trenutku. Ne radi se o novom žrtvovanju, nego o jednoj istoj žrtvi koja je svaki puta prisutna u potpunosti.
Žrtva se prirodno shvata kao nešto negativno što treba prihvatati samo u nuždi, za više dobro. No žrtva je izraz potpune nesebične ljubavi i kao takva izvor radosti. Hrišćani se žrtvi raduju jer ih ona uvodi u zajedništvo s Bogom i ljudima. Ona već i jeste to zajedništvo. Isus je u jevanđeljima to zajedništvo često prispodobio gozbom, slavljem gde ljudi radosno uživaju u zajedništvu i blagodetima svega stvorenja. Stoga je misa i gozba na kojoj se jede božanska hrana.
Službenik koji vrši obred žtvovanja uopšteno se naziva sveštenik, pa je taj naziv preuzelo i hrišćanstvo. Obred se izvodi na oltaru (oltaru). S obzirom na simboliku gozbe, oltar je ovde gozbeni stol. Žrtvuju se telo i krv Krista koji su istovremeno hrana i piće.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „II. What is This Sacrament Called?”. Catechism of the Catholic Church. Pristupljeno 19. 11. 2011.
- ^ John Trigilio, Kenneth Brighenti (2. 3. 2007). The Catholicism Answer Book. Sourcebooks, Inc. „The term “Mass,” used for the weekly Sunday service in Catholic churches as well as services on Holy Days of Obligation, derives its meaning from the Latin term Missa.”
- ^ Seddon, Philip (1996). „Word and Sacrament”. Ur.: Bunting, Ian. Celebrating the Anglican Way. London: Hodder & Stoughton. str. 100.
- ^ Joseph Augustus Seiss (1871). Ecclesia Lutherana: a brief survey of the Evangelical Lutheran Church. Lutheran Book Store.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- The General Instruction of the Roman Missal (PDF). Canadian Conference of Catholic Bishops Publication Service. ISBN 978-0-88997-655-9. Архивирано из оригинала (PDF) 25. 04. 2012. г. Приступљено 19. 11. 2011.
- Baldovin,SJ, John F., (2008). Reforming the Liturgy: A Response to the Critics. The Liturgical Press.
- Bugnini, Annibale (Archbishop), (1990). The Reform of the Liturgy 1948-1975. The Liturgical Press.
- Donghi, Antonio, (2009). Words and Gestures in the Liturgy. The Liturgical Press.
- Foley, Edward. From Age to Age: How Christians Have Celebrated the Eucharist, Revised and Expanded Edition. The Liturgical Press.
- Fr. Nikolaus Gihr (1902). The Holy Sacrifice of the Mass: Dogmatically, Liturgically, and Ascetically Explained. St. Louis: Freiburg im Breisgau. OCLC 262469879. Приступљено 20. 4. 2011.
- Johnson, Lawrence J., (2009). Worship in the Early Church: An Anthology of Historical Sources. The Liturgical Press.
- Marini, Piero (Archbishop), (2007). A Challenging Reform: Realizing the Vision of the Liturgical Renewal. The Liturgical Press.
- Martimort, A.G. (editor). The Church At Prayer. The Liturgical Press.
* John Trigilio, Kenneth Brighenti (2007). The Catholicism Answer Book. Sourcebooks, Inc.
- Joseph Augustus Seiss (1871). Ecclesia Lutherana: a brief survey of the Evangelical Lutheran Church. Lutheran Book Store.
