Pređi na sadržaj

Mulatu Astatke

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Mulatu Astatke
Mulatu Astatke
Puno imeሙላቱ አስታጥቄ
Datum rođenja(1943-12-19)19. decembar 1943. (80 god.)
Mesto rođenjaDžima, Etiopija

Mulatu Astatke (Džima, 19. decembar 1943) etiopski je muzičar i aranžer poznat kao otac Etio-džeza.

Rođen u zapadnom delu Etiopije, u gradu Džima, Mulatu se muzički obrazovao u Londonu, Njujorku i Bostonu, gde je kombinovao svoje interesovanje za džez i latino muziku sa tradicionalnom muzikom Etiopije. Astatke je vodio svoju grupu svirajući vibrafon i kongo bubnjeve - instrumente koje je uveo u etiopsku popularnu muziku, kao i druge udaraljke i klavijature. Njegovi albumi su orijentisani pre svega na instrumentalnu muziku, i Astatke se pojavljuje na sva tri poznata albuma instrumentala koje su objavljena za vreme etiopskih zlatnih '70-ih.[1]

Karijera[uredi | uredi izvor]

Mladost[uredi | uredi izvor]

Astatke 2005.

Astatkeova porodica poslala je mladog Mulatea na studije inženjeringa u Vejls 1950. godine. Umesto toga, on je započeo svoje obrazovanje na Lindisfarn koledžu blizu Vreksama pre nego što je stekao muzičku diplomu na studijama na Triniti koledžu muzike u Londonu. Sarađivao je sa džez perkusionistom Frenkom Holderom. Godine 1960. Astatke se preselio u Sjedinjene Američke Države i postao prvi student iz Afrike koji je uspeo da upiše muzički koledž Berkli u Bostonu. Studirao je vibrafon i udaraljke.

Živeći u SAD, Astatke se zainteresovao za latino džez i snimio svoja prva dva albuma, Afro-latino soul, Delovi 1 i 2, u Njujorku 1966. Istaknuta karaakteristika albuma je bila Astatkeov vibrafon, praćen klavirom i kongo bubnjevima, svirajući latino ritmove. Albumi su bili u celini instrumentalni, sa izuzetkom pesme I Faram Gami I Faram, koja je otpevana na španskom jeziku. Iako se ovi albumi skoro ne mogu razlikovati od drugih latino-džez albuma iz ovog perioda, neke numere su sadržale elemente Astatkeovog budućeg rada, a on je ustanovljen kao muzičar koji je zaslužan za uvođenje kongo i bongo bubnjeva kao standardnih elemenata u etiopskoj popularnoj muzici.

Ranih '70-ih, Astatke je oformio svoj novi zvuk, koji je nazvao Etio-džez, vrativši se u svoju domovinu, dok je nastavio da radi u SAD. Sarađivao je sa mnogim istaknutim umetnicima u obe zemlje, aranžirajući i svirajući na albumima Mahmuda Ahmeda, i pojavljivajući se kao specijalni gost sa Djukom Elingtonom i njegovim bendom tokom turneje u Etiopiji 1973.[2]

Astatke je snimio album Mulatu od Etiopije (1972) u Njujorku, ali je većinu muzike objavio pod etiketom Amha Rekords u Adis Abebi, u Etiopiji, uključujući nekoliko singlova, album Jekatit etio džez (1974), kao i šest od deset numera na kompilacijama Etiopski moderni instrumentalni hitovi. Album Jekatit etio džez kombinuje tradicionalnu etiopsku muziku sa američkim džezom, fankom i soulom.[3]

Do 1975, Amha rekords je stala sa radom, nakon Derg vojne hunte koja je primorala vlasnike ove etikete da napuste zemlju. Astatke je nastavio da stvara i svira muziku za album Tche Belew Hailu Mergia i Valias benda 1977, pre nego što je i Valias napustio Etiopiju zbog međunarodnih turneja.[1] Do '80-ih Astatkeova muzika je bila uglavnom zaboravljena izvan njegove domovine.

Skoriji radovi[uredi | uredi izvor]

Mulatu Astatke sa bendom The Heliocentrics u Rimu, Italija, 2009

U ranim '90-im, mnogi kolekcionari ploča ponovo su otkrili muziku Mulatu Astatkea i pretraživali su zalihe ploča tražeći kopije njegovih izdanja iz '70-ih. Godine 1988. pariska izdavačka etiketa Buda mjuzik počela je da reizdaje mnoge Amha i Etio-džez albume na kompakt diskovima kao deo serijala Éthiopiques. Prvo od ovih izdanja posvećeno jednom muzičaru bilo je Éthiopiques Volume 4: Ethio Jazz & Musique Instrumentale, 1969–1974, Mulatu Astatkea. Album je doneo Astatkeovu muziku internacionalnoj publici.[4]

Astatkeova muzika imala je uticaj na druge muzičare iz regiona Horn, kao što je Kejnan. Njegova publika sa zapada je uvećana kada je film Slomljeno cveće (2005), Džima Džarmuša muzički obojen sa sedam njegovih pesama, uključujući i onu izvedenu sa kambodžijsko-američkim rok bendom Dengue Fever. Nacionalni radio koristio je njegove instrumentale kao podlogu voditeljskom govoru ili između delova programa, naročito program Ovaj američki život. Delove njegovih radova koristili su Nas, Demijan Marli, Kanje Vest, Kat Kemist, Kvantik, Madlib i Odisi.

Nakon upoznavanja sa bendom Ider/Orkestra iz Masečustesa, u Adis Abebi 2004, Astatke je započeo saradnju sa ovim bendom, počevši sa nastupima u Skandinaviji u leto 2006, kao i u Londonu, Njujorku, Nemačkoj, Glastonberiju (VB), Dablinu i Torontu 2008. U jesen 2008. sarađivao je sa londonskim sastavom The Heliocentrics na albumu Inspiration Information Vol. 3, koji je uključivao obrade njegovog Etio-džez klasika sa novim materijalima benda Heliocentriks i svojim.

Astatke u nastupu sa članovima benda Black Jesus Experience u Adis Abebi 2015.

Godine 2008. završio je, kao stipendista, Redklifov Institut na Harvard Univerzitetu, gde je radio na modernizaciji tradicionalnih etiopskih instrumenata i premijerno predstavio deo nove opere The Yared Opera. Bio je umetnik u rezidenciji na Masačusetskom tehnološkom institutu, predajući i održavajući radionice, a bio je i savetnik u MIT Media Lab na projektu kreiranja moderne verzije tradicionalnog etiopskog instrumenta krar.[5]

Prvog februara 2009, Astatke je nastupio u Lukman dvorani u Los Anđelesu sa bendom koje su činili i Beni Mopin, Azar Lorens i Fil Ranbelin. Objavio je dupli CD, kompilacijski album namenjen za prodaju isključivo putnicima Etiopien Erjlansa, sa prvim diskom koji je sadržao kompilaciju stilova iz različitih regiona u Etiopiji, dok se drugi disk sastojao od origalnene studijske muzike.

U maju 2012. Berkli muzički koledž nagradio je ovog muzičara počasnom diplomom doktora muzike.[6]

Godine 2015. Astatke počinje snimanje albuma Cradle of Humanity sa bendom Black Jesus Experience, koji je premijerno izveden na Melburnskom džez festivalu 2016, sa pratećom turnejom po Australiji i Novom Zelandu.[7][8]

Diskografija[uredi | uredi izvor]

Kao vođa benda[uredi | uredi izvor]

  • Maskaram Setaba 7" (1966)
  • Afro-Latin Soul, Volume (1966)
  • Afro-Latin Soul, Volume 2 (1966)
  • Mulatu of Ethiopia (1972)
  • Yekatit Ethio-Jazz (1974)
  • Plays Ethio Jazz (1989)
  • Mulatu Astatke
  • Assiyo Bellema
  • Éthiopiques, Vol. 4: Ethio Jazz & Musique Instrumentale, 1969–1974 (1998)
  • Mulatu Steps Ahead sa Either/Orchestra (2010)
  • Sketches of Ethiopia (2013)

Kao muzičar i saradnik[uredi | uredi izvor]

Učešće u kompilacijama[uredi | uredi izvor]

  • Ethiopian Modern Instrumentals Hits (1974)
  • New York–Addis–London: The Story of Ethio Jazz 1965–1975
  • The Rough Guide to the Music of Ethiopia (2004 album)|The Rough Guide to the Music of Ethiopia (2004)
  • Broken Flowers (2005)

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ a b „Lost Funk Masterpieces of Ethiopia”. Npr.org. Pristupljeno 21. 07. 2018. 
  2. ^ Ethio-Jazz: Mulatu Astatke, referenced September 2010. Arhivirano 2013-08-29 na sajtu Wayback Machine
  3. ^ Frangou, Chris. „Hybrid Music: Mulatu Astatke's Yekatit Ethio Jazz (2016 - honours thesis)”. Academia.edu. Pristupljeno 21. 07. 2018. 
  4. ^ Mulatu Astatke: the Man and His Influence, referenced September 2010.Arhivirano 2010-04-21 na sajtu Wayback Machine
  5. ^ „Ethiopian Musician Mulatu Astatke to visit MIT: Public talk 23 October, referenced September 2010.”. Web.mit.edu. Pristupljeno 21. 07. 2018. 
  6. ^ „Eagles, Alison Krauss, Mulatu Astatke Receive Honorary Degrees at Commencement - Berklee College of Music”. Berklee.edu. Pristupljeno 21. 07. 2018. 
  7. ^ „History”. Melbournejazz.com. Pristupljeno 07. 4. 2017. 
  8. ^ „Mulatu Astatke & The Black Jesus Experience: Cradle of Humanity”. Abc.net.au (na jeziku: engleski). 15. 06. 2016. Pristupljeno 07. 4. 2017. 

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Мулату_Астатке&oldid=27490246”