OŠ „Milivoje Borović” Mačkat

OŠ „Milivoje Borović” Mačkat
OŠ „Milivoje Borović” Mačkat
Osnovana	1859.
Lokacija	Mačkat, bb Mačkat, Čajetina
Država	Srbija
Veb-sajt	http://www.osmackat.org.rs/

OŠ „Milivoje Borović” Mačkat, naseljenom mestu na teritoriji opštine Čajetina, osnovana je 1859. godine.

Istorija škole

Pošto na teritoriji zlatiborskog sreza, sredinom 19. veka, tadašnja Vlada Kneževine Srbije je dala nalog inženjeru Erazmu Klominki, da ode u Užice i da u selu Mačkatu pronađe odgovarajuće mesto za buduću školu. Zbog promene tadašnjih vlasti i dinastičkih borbi, knez Aleksandar Karađorđević odobrio je gradnju škole i u oktobru 1858. godine ona je završena. Godinu dana kasnije počinje sa radom kao šestogodišnja škola, da bi tek 1957. godine prerasla u osmogodišnju. Prvi učitelj bio je Ilija Atanasijević, rodom iz Arilja, koji je radio u ovoj školi do 1863. godine. Sresku školu u Mačkatu pohađali su učenici iz 37 sela sa teritorije tadašnjih 16 opština. S tim u vezi, na građevini je postojao toranj u kome je bilo smešteno školsko zvono da bi mogli da ga čuju učenici iz udaljenih sela i da bi na vreme pošli u školu.

O toj školi je Milan Đ. Milićević 1862. godine ostavio sledeći zapis: „Na brdu jednom od krečnog kamena, gde čovek ne može koračati, a da se ne spotakne, podignuta je krasna crkva i zdanje za školu, takvo kakvo bi s obrazom moglo u Beču služiti za tu celj”.

Škola je radila sa prekidima i tokom Prvog svetskog rata, kada je izgorela gotovo celokupna školska arhiva i uništena sva stolarija i podovi, i tokom Drugog svetskog rata. Nakon oslobođenja škola je radila kao četvorogodišnja sve do 1953. godine, kada prerasta u petogodišnju, da bi već naredne godine postala šestogodišnja. Od 60-ih godina 20. veka do danas škola radi kao osmogodišnja.

Danas u okviru ove matične škole rade još tri izdvojena odeljenja i to osmogodišnje odeljenje u Šljivovici i četvorogodišnja odeljenja u Krivoj Reci i Gornjoj Šljivovici (osnovana 1896. godine). Škola je 2012. godine nagrađena Svetosavskom nagradom.

Zgrada škole

Školska zgrada u Mačkatu od podizanja do danas nije pretrpela neke veće izmene, u arhitektonskom smislu reči. Škola je na krovu, iznad glavnog ulaza, imala veliko kube, u kome je bilo smešteno školsko zvono. Između dva rata, prilikom jedne veće popravke, ono je uklonjeno, pa je zgrada dosta izgubila na arhitektonskoj vrednosti. Od 50-ih godina 20. veka školska zgrada se postepeno modernizovala: uvedeni su voda, struja, kanalizacija i telefon, izgrađeni su toaleti, asfaltiran je put do škole, izgrađena je stambena zgrada, sa šest stanova, za nastavnike. Škola danas ima digitalnu učionicu, kompjutere i internet i to ne samo u Mačkatu, već i u sva četiri izdvojena odeljenja.

Literatura

• Ljubiša R. Đenić, Sto deset godina škole u Mačkatu (Prilog građi za istoriju škole u Mačkatu) 1859-1969, Čajetina 1969.
• Milosav G. Radibratović, Od jegištera do kompjutera-90 godina rada osnovne škole u Rožanstvu, Čajetina 2013, 11.

Spoljašnje veze

• „Zvanična prezentacija”. Osnovna škola "Milivoje Borović" Mačkat. Pristupljeno 21. februar 2017.