Sava Konvalinka
| Sava Konvalinka | |
|---|---|
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 5. decembar 1916. |
| Mesto rođenja | Dolenjske Toplice, Austrougarska |
| Datum smrti | 11. januar 2005. (88 god.) |
| Mesto smrti | Beograd, Srbija, Srbija i Crna Gora |
| Profesija | vojno lice |
| Vojna karijera | |
| Služba | Jugoslovenska vojska NOV i PO Jugoslavije Jugoslovenska narodna armija 1936 — 1969. |
| Čin | pukovnik |
| Učešće u ratovima | Narodnooslobodilačka borba |
Sava Konvalinka (Dolenjske Toplice, 5. decembar 1916 — Beograd, 11. januar 2005) bio je učesnik Narodnooslobodilačke borbe i pukovnik JNA.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Rojen je 5. decembra 1916. u Dolenjskim Toplicama. Nakon završene niže gimnazije u Novom Mestu, oktobra 1931. upisao je Vojnu akademiju u Beogradu. Bio je u 61. klasi koja je diplomirala 1936. godine. Zajedno sa njim školovali su se budući generali JNA Rade Hamović i Rudi Petovar, a tokom školovanja posebno se sprijateljio sa Zvonkom Vučkovićem i Momčilom Smiljanićem.[1] Nakon diplomiranja dobio je čin poručnika i raspoređen u Kraljevu gardu, najelitniju jedinicu Jugoslovenske vojske.[2]
Početkom marta 1941, nakon što su preko Momčilovog brata, Miloja Smiljanića, koji je bio pomoćnik ministra inostranih dela Aleksandra Cincar-Markovića, saznali da Kraljevina Jugoslavija namerava da pristupi Trojnom paktu i da nema druge alternative, klasni drugovi oficiri Smiljanić, Vučković i Konvalinka odlučili su prebegnu u Kraljevinu Grčku sa ciljem da se tamo prijave u vojsku kao dobrovoljci i bore protiv fašističke Italije. Kako je ubrzo došlo do vojnog puča u Beogradu i napada Sila osovine na Jugoslaviju, vratili su se u zemlju. Odmah su se uključili u svoje jedinice i učestvovali u Aprilskom ratu.[2][3][4][5]
Jedinica u kojoj su bili Smiljanić i Konvalinka povlačila se od Sremčice preko Stepojevca, Ljiga i Rudnika do Gornjeg Milanovca, gde ih je zatekla vest o kapitulaciji. Izbegavši zarobljavanje od strane Nemaca, otišli su na Zlatibor, odakle su se zaputili ka Crnoj Gori, smatrajući da se tamo još uvek vode borbe sa Italijanima. Na ovom putu sreli su Momčilovog brata Milutina, koji se vraćao iz Crne Gore, gde se njegova jedinica raspala. Nakon toga su se ponovo vratili na Zlatibor, gde su boravili neko vreme. Ovde su se povezali sa grupom užičkih komunista, među kojima su bili Krcun Penezić, Dobrilo Petrović i Ljubodrag Đurić, koji su bili prijatelji Momčilovog sinovca Manojla. Zajedno sa poručnikom Slobodanom Sekulićem, uključili su se u rad na formiranju Zlatiborske partizanske čete Užičkog partizanskog odreda.[2][6][7]
Avgusta 1941. Smiljanić i Konvalinka su ilegalno otišli do Beograda, gde je Konavlinka sreo jednog druga koji mu je predložio da sa njim pođe u Sloveniju. Krajem avgusta su došli u Ljubljanu, gde je uspostavio vezu sa Oslobodilačkim frontom (OF).[8] Marta 1942. Italijani su ga uhapsili kao člana pokreta otpora i internirali u logor Gonars, u blizini Udina u Italiji. Juna 1942. zajedno sa šestoricom bivših oficira učestvovao je pokušaja bekstva iz logora, ali su bili otkriveni. Nakon kapitulacije Italije septembra 1943. vratio se u Sloveniju i priključio se Zapadnodolenjskom partizanskom odredu. Kao profesionalni oficir brzo je napredovao u Narodnooslobodilačkoj vojsci (NOVJ). Obavljao je dužnosti načelnika Štaba 15. slovenačke divizije, načelnika Štaba artiljerijske brigade i potom načelnika Štaba Sedmog slovenačkog korpusa. Decembra 1944. prešao je u Beograd, gde je u Vrhovnom štabu NOV i POJ radio u Operativnom odeljenju.[2]
Nakon oslobođenja Jugoslavije nastavio je vojnu karijeru u Jugoslovenskoj armiji. Radio je u Generalštabu JNA do penzionisanja 1969. u činu pukovnika. Završio je Višu vojnu akademiju, na kojoj je kasnije radio kao profesor, kao i na Ratnoj školi JNA. Napisao je udžbenik Taktika i strategija, a 1961. je izdao brošuru Kočevski Rog. Bio je član redakcije drugog izdanja Vojne enciklopedije, kao i autor nekoliko tekstova o Sloveniji.[2]
Umro je 11. januara 2005. u Beogradu.[9]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Timotijević 2015, str. 176.
- ^ a b v g d „KONVALINKA, Sava”. obrazislovenskihpokrajin.si. n.d.
- ^ „Tri ratna druga u Srbiji 1941. godine”. srbin.info. 10. 2. 2014.
- ^ Matić 1985, str. 93—103.
- ^ Timotijević 2015, str. 178.
- ^ Matić 1985, str. 103—114.
- ^ Timotijević 2015, str. 179.
- ^ Matić 1985, str. 14.
- ^ „Preminuo poslednji prebegli oficir”. arhiva.glas-javnosti.rs. 18. 1. 2005.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Matić, Boško (1985). Prota — krst i petokraka prote Milana Smiljanića. Beograd: Turistička štampa. COBISS.SR 25914375
- Timotijević, Miloš (2015). „Zvonimir Zvonko Vučković (1916—2004): Biografija, dokumenta, sećanja” (PDF). Zbornik radova Narodnog muzeja. XLV: 186—187.
