Pređi na sadržaj

Sedmi kongres Komunističke internacionale

S Vikipedije, slobodne enciklopedije

Sedmi kongres Komunističke internacionale (rus. Седьмой конгресс Коммунистического интернационала) bila je višenacionalna konferencija koju su u Moskvi od 25. jula do 20. avgusta 1935. održali delegirani predstavnici vladajućih i nevladajućih komunističkih partija iz cijelog svijeta i pozvani gosti koji su predstavljali druge političke i organizovane radne organizacije. Skupu je prisustvovalo 513 delegata, od kojih je 317 imalo puno pravo glasa, koji su predstavljali 65 partija članova Kominterne, kao i 19 simpatizerskih partija.

Skup se najviše pamti po podržavanju Narodnog fronta komunističkih i nekomunističkih snaga protiv rastuće fašističke prijetnje u Evropi, otvarajući put zalaganju za kolektivnu bezbjednost između Sovjetskog Saveza i kapitalističkih država Evrope. Ovo je označilo dramatičan preokret prethodne orijentacije Kominterne ka klasnoj borbi koji je na 6. kongresu 1928. odobrila agresivna linija tzv. „Trećeg perioda”.

Istorija[uredi | uredi izvor]

Pozadina[uredi | uredi izvor]

Tokom početka 1930-ih Narodni komesarijat za spoljne poslove Sovjetskog Saveza, na čelu sa Maksimom Litvinovim, vodio je politiku pokušaja sticanja šireg međunarodnog sporazuma o vojnom razoružanju. Ova inicijativa je očigledno dospjela u krajnji ćorsokak nakon dolaska Adolfa Hitlera na vlast u Njemačkoj januara 1933, međutim sa novom političkom stvarnošću koja bila naglašena odlaskom Njemačke sa pregovora o razoružanju u Ženevi u oktobru 1933. godine.[1]

Ipak, među svjetskim komunističkim pokretom bilo je malo napretka ka izgradnji šireg sjedinjenog fronta sa socijalističkim pokretom i njima povezanim sindikatima, pri čemu je Kominterna nastavila da trenira svoje retoričko oružje na socijaldemokratskom pokretu, za koju se smatralo da sabotira napore Komunističke partije Njemačke da vodi borbu protiv fašizma, propagirajući ono što su komunisti okarakterisali kao „antimarksističku teoriju ’mirnog’, ’demokratskog’ puta ka socijalizmu” među njemačkim radničkom pokretom.[a]

Međutim, postojali su pojedinci unutar komunističkog pokreta koji su nagovještavali put ka novoj, više kolaborativnoj saradnji. Februarski ustanak socijalista protiv desničara u Austriji 1934. i pokret koji zalagao za saradnju između socijalista i komunista u Francuskoj u borbi protiv fašističkog pokreta ubijedili su bugarskog komunistu Georgija Dimitrova, vodeću ličnost Kominterne, da je neprijateljstvo Kominterne prema zajedničkom djelovanju između komunista i socijalista bilo nepromišljeno. Dimitrov se pobjednički vratio u Moskvu u aprilu 1934. nakon oslobađajuće presude na suđenju za paljenje Rajhstaga, odlučan da promijeni osnovnu strategiju Kominterne, iz strategije antagonističkog suprotstavljanja socijaldemokratiji u strategiju saradnje u zajedničkoj borbi.[3]

Pripreme za 7. kongres Kominterne počele su u Moskvi krajem 1934, kada je Izvršni komitet Komunističke internacionale (IKKI) osnovao komisiju za izradu programskih rezolucija za to tijelo. To tijelo je bilo podijeljeno između Dimitrova i drugih koji su se zalagali za kretanje ka „opštroj demokratskoj, antifašističkoj” orijentaciji i tvrdolinijaša koji su nastavili da tvrde da je borba protiv fašizma neodvojiva od zadataka svrgavanja buržoazije, što podrazumijeva istovremenu borbu protiv fašizma, desnice i reformističkih konstitucionalističkih i socijalističkih pokreta.[2] Bez brzog dogovora, otvaranje 7. kongresa zakazano za 8. mart 1935. pomjereno je za kraj jula.[b]

Upravo su potrebe sovjetske spoljne politike bile one koje su na kraju oblikovale orijentaciju Kominterne, kada su 2. maja 1935. dvije zemlje oje su bile najviše zabrinute zbog uplitanja rastućeg njemačkog militarizma — Francuska i Sovjetski Savez — zaključile Francusko-sovjetski pakt o uzajamnoj saradnji, kojim su zemlje obećale da će stati u odbranu druge zemlje u slučaju agresivnog kršenja Kovenanta Društva naroda.[5] Ubrzo nakon toga, dvodnevne konsultacije u Moskvi između francuskog ministra spoljnih poslova Pjera Lavala i sovjetskih vođa Josifa Staljina, Vjačeslava Molotova i Maksima Litvinova pomogle su da se sporazum svečano proglasi kroz zajedno saopštenje u kojem su se strane složile „da neće dopustiti da im sredstva narodne odbrane u bilo kom pogledu oslabe” i kojim je Francuskoj priznato pravo da „održi svoje oružane snage na nivou koji je u skladu sa njenom bezbjednošću.”[v]

Sporazum iz maja 1935. i formalno saopštenje Francuske i Sovjetskog Saveza odlučno su prevagnuli ka novoj politici Kominterne o komunističkim partijama širom svijeta, odbacivši staru liniju Trećeg perioda „klase protiv klasa” radi zbacivanja buržoazije u korist nove realpolitike, braneći Rusku revoluciju podržavanjem sporazuma o međusobnoj odbrani između Sovjetskog Saveza i raznih kapitalističkih država.[7] Dodatno obilježje ove promjene u međunarodnoj političkoj liniji Kominterne bilo je imenovanje pristalice Narodnog fronta Georgija Dimitrova za novog šefa Komunističke internacionale.[3] Stoga je stvorena pozornica za odloženi savez 7. kongresa Kominterne.

Saziv[uredi | uredi izvor]

Sedmi kongres Komunističke internacionale otvoren je 25. jula 1935. uveče u Dvorani stubova Doma Saveza u Moskvi. Skupu, koji je sazvan skoro tačno sedam godine poslije posljednjeg kongresa Kominterne, prisustvovalo je 513 delegata, od kojih je 371 imao puno pravo glasa, koji su predstavljali 65 partija članica Kominterne, kao i 19 simpatizerskih partija. U skladu sa njegovom ličnom tradicijom i relativnom nezainteresovanošću za poslove Kominterne, sjednici nije prisustovao generalni sekretar Svesavezne komunističke partije Josif Staljin, koji se u to vrijeme uzdigao na poziciju neosporne nadmoći.[8]

Uprkos njegovom odsustvu, Staljin je hvaljen u maniru kulta ličnosti, a svako pominjanje imena sovjetskog vođe naišlo je na „buran aplauz” okupljenih delegata.[9]

Pikov glavni izvještaj[uredi | uredi izvor]

Vilhelm Pik 1950. godine. U to vrijeme bio je na dužnosti predsjednika Istočne Njemačke.

Uvod za 7. kongres bio je glavni izvještaj o djelatnosti IKKI, koji je drugog dana podnio Vilhelm Pik iz Komunističke partije Njemačke.[10] Hvaleći taktiku „klasa protiv klase” iz 1928. koja je bila „usmjerena protiv bloka socijaldemokrata zajedno sa buržoazijom i imala je za cilj da uništi blok socijaldemokratskih vođa zajedno sa buržoazijom”, Pik je ipak priznao da je „počinjen određen broj sektaških grešaka”.[11] Ovaj pritisak na ideološki čisto vođstvo podijelio je radnički pokret tokom štrajkačkog pokreta krajem 1920-ih, dobivši podršku nekih radnika dok je drug otuđio i na kraju propao zbog „nespretnih i sektaških taktika”.[12]

Pik je tvrdio da je dolaskom Velike krize buržoazija nastojala da svoj problem propasti unutrašnjeg tržišta i opadanja profita riješi zaplijenom i pljačkom stranih teritorija pod zastavom fašizma, agresijom militarističkog Japana u Mandžuriji i usponom nacističke Njemačke, za koje je smatrao da su oličenje novog trenda. Još je izjavio da „ove pripreme su istovremeno i prvenstveno osmišljene za uništenje Sovjetskog Saveza, kuće, osnova i bedema proleterske revolucije.”[13]

Pik je identifikovao „poraz njemačkog proleterijata” i uspon nacizma kao „najveći događaj koji je obilježio prve godine krize u kapitalističkim zemljama”, navodeći da je od proljeća 1932. „već postalo očigledno da su fašisti imali znatnu prednost u odnosu na komuniste u pitanju mobilisanja masa.”[14] Komunisti su pokušali da promijene situaciju predlažući ujedinjeni front sa Socijaldemokratskom partijom Njemačke i njenim Opštim njemačkim savezom sindikata.[15] Ovaj napor je odbačen, prema Piku, neuspjehom socijaldemokratskog političkog i radničkog pokreta da se pridruži generalnim štrajkovima nakon izbacivanja ministara iz vlade Pruske u julu 1932. i dolaskom na vlast Hitlera u januaru 1933.[16]

Izostavljajući činjenicu da je Kominternina „klasa protiv klase” linija bila usmjerena neposredno na socijaldemokrate, koji su kažnjeni kao „socijalfašisti” ni na koji način bolje od fašističkog pokreta, Pik je izjavio da su komunisti učinili „sve što je bilo u njihovoj moći da mobilišu radne mase za revolucionarnu borbu da spriječe fašističku diktaturu”, jer socijaldemokrate „nisu napustile svoj neprijateljski stav prema ujedinjenom frontu i borbi”.[16] Tek sada je, prema Piku, nastala nova era sa „okretanjem socijalističkih radnika ka ujedinjenom frontu sa komunistima”.[17]

Različiti faktori su doprinijeli novom stavu socijalista prema komunistima, a prema Piku, uključujući „konačnu i neopozivu pobjedu socijalizma u Sovjetskom Savezu” s jedne strane i brutalnu stvarnost nacističke diktature u Njemačkoj s druge strane. Odbrana komunizma koju je Dimitrov izveo na Lajpciškom procesu, generalni štrajk u Francuskoj u februaru 1934. i oružani sukobi sa fašistima u Austriji u februaru 1934. i u Španiji u oktobru 1934. dodatno su učvrstile ovaj trend ka međupartijskoj saradnji, izjavio je Pik.[17] Shodno tome, primjetio je Pik, „postignuti su sporazumu Ujedinjenog fronta između komunista i socijalista u Austriji, Španiji i Italiji” uz dodatno masovno djelovanje koje se odvijalo između članova partija bez odobrenja socijalističkih vođa u Ujedinjenom Kraljevstvu, Sjedinjenim Državama, Poljskoj i Čehoslovačkoj.[18]

Izvještaj Dimitrova o jedinstvu protiv fašizma[uredi | uredi izvor]

Poslije glavnog izvještaja Pika i opširne rasprave koja je uslijedila, 2. avgusta došao je drugi prelomni izvještaj, izvještaj Georgija Dimitrova o zadatku izgradnje jedinstva radničke klase kao suprotnosti fašizmu. Dimitrova pojava na platformi, velikog junaka komunističkog pokreta od pobjede na Lajpciškom procesu, dočekana je burnim ovacijama okupljenih delegata i glasnim pjevanjem „Internacionale”.[19]

Dimitrov je počeo sa analizom fašizma, koji je okarakterisao kao „otvorenu terorističku diktaturu najreakcionarnijih, najšovinističkijih i najimperijalističkijih elemenata finansijskog kapitala”, s namjerom da izazove organizovanu „terorističku osvetu protiv radničke klase i revolucionarnog dijela seljaštva i inteligencije”. U pogledu njegove spoljne politike, Dimitrov je osudio fašizam kao „džingoizam u njegovom najbrutalnijem obliku, koji raspiruje zvjersku mržnju prema drugim nacijama”.[20]

U izrazitoj suprotnosti sa prethodnom međunarodnom komunističkom linijom, koja je namjerno blatila razliku između „fašizma” i „socijalfašizma” u nastojanju da se obični radnici odvoje od njihovog socijaldemokratskog političkog i sindikalnog vođstva, Dimitrov je opisao uspostavljanje fašizma kao definitivan prekid fundamentalnog oblika vladavine od „jednog državnog oblika klasne dominacije buržoazije — buržoarske demokratije — od drugog oblika — otvorene terorističke diktature”. Pobjeda fašizma bi ugušila „demokratske slobode radnog naroda”, umanjila „prava parlamenta” i pojačala represiju nad revolucionarnim pokretom, upozorio je Dimitrov.[21]

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Napomene[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Navedene riječi su riječi nepotpisanog urednička u zvaničnom časopisu Komunističke internacionale (br. 9 iz 1935).[2]
  2. ^ Вопросы истории КПСС br. 8 iz 1975. godine.[4]
  3. ^ Saopštenje je objavljeno u svjetskoj štampi 16. maja 1935. godine.[6]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Carr 1982, str. 147.
  2. ^ a b Carr 1982, str. 148.
  3. ^ a b Haslam 1984, str. 54.
  4. ^ Carr 1982, str. 149.
  5. ^ Carr 1982, str. 150.
  6. ^ Carr 1982, str. 150-151.
  7. ^ Carr 1982, str. 151.
  8. ^ Carr 1982, str. 403.
  9. ^ Carr 1982, str. 404.
  10. ^ Pieck 1939.
  11. ^ Pieck 1939, str. 20-21.
  12. ^ Pieck 1939, str. 23-24.
  13. ^ Pieck 1939, str. 26.
  14. ^ Pieck 1939, str. 38.
  15. ^ Pieck 1939, str. 38-39.
  16. ^ a b Pieck 1939, str. 39.
  17. ^ a b Pieck 1939, str. 41.
  18. ^ Pieck 1939, str. 47.
  19. ^ Carr 1982, str. 405.
  20. ^ Dimitrov 1939, str. 126.
  21. ^ Dimitrov 1939, str. 127.

Literatura[uredi | uredi izvor]

Dodatna literatura[uredi | uredi izvor]

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Седми_конгрес_Комунистичке_интернационале&oldid=26950529”