Tip 99 Arisaka
| 九九式短小銃 | |
|---|---|
 Kratka puška Arisaka Tip 99 | |
| Vrsta | Puška repetirka |
| Poreklo |  Japansko carstvo |
| Upotreba | |
| Upotreba u | Japan i drugi |
| Bojno delovanje | Drugi kinesko-japanski rat Drugi svetski rat Indonezijski rat za nezavisnost Hukbalahapski ustanak Malajski ustanak Korejski rat Prvi indokineski rat Vijetnamski rat |
| Proizvodnja | |
| Proizvođač | Tokyo Arsenal, Kokura Arsenal, Mazda |
| Proizvedeno | ~3,500.000 komada |
| Specifikacije | |
| Masa | 3,8 kg |
| Dužina | 1119 mm |
| Dužina cevi | 657 mm |
| Kalibar | 7.7x58 mm |
| Vrsta operacije | Repetirka |
| Način dejstva | Manuelni, pomoću obrtnočepnog zatvarača |
| Brzina paljbe | 15-20 met/min |
| Brzina zrna | 730 m/s |
| Magacin | 5 metaka |
| Nišan | mehanički |
Arisaka Tip 99 (jap. 九九式短小銃 Kyū-kyū-shiki tan-shōjū) je japanska puška repetirka kalibra 7.7x58mm, uvedena u naoružanje Japanske carske vojske neposredno pred početak Drugog svetskog rata.[1] Nakon zahteva vojske za novom puškom u jačem kalibru 7.7mm, japanski konstruktori su je razvili poboljšanjem i kraćenjem starije puške Tip 38 koju je trebalo da zameni u jedinicama vojske i žandarmerije, međutim Japanci nisu uspeli da proizvedu do kraja rata dovoljan broj novih pušaka, tako da je starija Tip 38 ostala u pojedinim jedinicama sve do kapitulacije Japana 1945.[2]
Puška Tip 99 Arisaka je bila najčešće i najbrojnije oružje Japanske carske vojske tokom Rata na Pacifiku. Mnoge oružane formacije su i nakon rata koristile zarobljene japanske puške u sukobima na Dalekom istoku.[3]
Razvoj[uredi | uredi izvor]
Japanska carska vojska je od 1906 koristila dokazanu pušku Tip 38 Arisaka kalibra 6.5x50mm, koju je konstruisao Kidžiro Nambu, na bazi sistema generala Narijakire Arisake. Ova puška je decenijama služila u jedinicama japanske vojske i bila je cenjena kao odlično oružje, a japanski vojnici su između ostalog cenili njen lagani trzaj i čist pucanj kojim se ne otkriva položaj jer je manje zvučna i nema vatrenog odbljeska.
Međutim tokom kinesko-japanskog rata koji je počeo 1937, iako su Japanci odlučno pobeđivali, ipak je otkriveno da metak 6.5x50mm ne poseduje dovoljno snage i da bi bilo poželjno uvesti novu pušku u jačem kalibru, ovoj odluci je doprinelo i to što su Kinezi koristili metak 7.92x57mm koji je boljih balističkix performansi od 6.5mm. Japanski konstruktori su 1932 dizajnirali teški mitraljez Tip 92 u novom kalibru- 7.7x58mm, po svemu sudeći baziran na britanskom metku .303 British. Testiranjem na živim zarobljenicima je ustanovljeno da novi metak ispaljen iz mitraljeza ima mnogo jaču probojnu i zaustavnu moć od starog 6.5mm, tako da je odlučeno konstruisati novu pušku upravo u tom kalibru. Izmene na novoj pušci su sledeće: kraća ukupna dužina puške, kraća cev, izmenjeni nišani, produžena gornja obloga koja štiti cev i naravno novi metak, u početku su nove puške imale čak i preklopne šipkice pored zadnjeg nišana, koje bi se koristile kao protivavionski nišan. Ovako konstruisana nova puška je ušla u naoružanje i serijsku proizvodnju 1939. godine i dobila je oznaku Tip 99.
Pušku Tip 99 je za Japansku vojsku proizvodilo 9 preduzeća, od toga sedam u Japanu, i 2 na okupiranim teritorijama, u korejskom Inčonu i u kineskom Mukdenu. Tip 99 je prva puška na svetu sa hromiranom cevi radi lakšeg čišćenja. Prvobitne Tip 99 su bile visokog kvaliteta izrade, međutim kako se Rat na Pacifiku intenzivirao, kvalitet proizvedenih japanskih pušaka je opadao u korist kvantiteta, hromiranje je odbačeno, a pri kraju rata su pojednostavljeni čak i nišani. Puške Tip 99 proizvedene pri kraju rata su vrlo loše završne obrade, u očajničkom otporu saveznicima.
Zarobljene japanske puške su nakon rata korišćene od strane brojnih oružanih formacija sa Dalekog istoka. Kinezi su veliki broj ovih pušaka prepravili u svoj službeni metak 7.92x57mm. Tajlanđani su stečene Tip 99 prepravili na američki .30-06 (7.62x63mm). Takođe, oko 130.000 Tip 99 su pod američkim nadzorom prepravljene u Tokijskom arsenalu početkom 1950-ih, na američki .30-06 i predate su snagama Republike Koreje tokom Korejskog rata.
Korisnici[uredi | uredi izvor]
Japansko carstvo— najbrojnija puška u naoružanju Japanske vojske tokom Drugog svetskog rata
Republika Kina— zarobljene japanske puške Tip 99 su nakon rata prepravljene u službeni kalibar 7.92x57mm i korišćene su od strane nacionalističkih snaga tokom Kineskog građanskog rata
Republika Koreja— određeni broj japanskih Tip 99 su nakon rata prepravljene u američki kalibar 7.62x63mm i korišćene su tokom Korejskog rata
Indonezija— japanske puške su korišćene tokom Indonezijskog rata za nezavisnost
Malezija— zarobljene japanske puške su nakon rata korišćene od strane komunističkih pobunjenika tokom Malajskog ustanka
Filipini— japanske puške su korišćene tokom Drugog svetskog rata od strane kolaboracionističkih snaga, a kasnije i od strane komunističkih bandi tokom Hukbalahapskog ustanka
Severna Koreja— neki broj korišćen tokom Korejskog rata
Tajland— korišćene nakon 1945. Određen broj tajlandskih pušaka su kasnije prepravljene da koriste američki metak 7.62x63mm
NR Kina— japanske puške Tip 99 su korišćene od strane komunističkih snaga tokom Kineskog građanskog rata, a kasnije i tokom Korejskog rata
Severni Vijetnam— zarobljene puške Tip 99 korišćene od strane Vijetmina tokom Prvog indokineskog rata, a kasnije i od strane Vijetkonga tokom Vijetnamskog rata
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Honeycutt & Anthony, str. 84.
- ^ Military Factory - Arisaka Type 99 Rifle
- ^ Walter 2006, str. 34
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Walter, John (2006). Rifles of the World (3rd izd.). Iola, WI: Krause Publications. str. 34. ISBN 978-0-89689-241-5.[mrtva veza]
- Hatcher, General Julian S. (1966). Hatcher's Notebook. Harrisburg, PA: Stackpole Company.
- Honeycutt, Fred L.; Anthony, F. Patt. Military Rifles of Japan. Fifth edition, 2006. Julin Books, U.S.A. ISBN 978-0-9623208-7-3.
- Voigt, Don (2012) [2010]. The Japanese Type 99 Arisaka Rifle. Lodestone Publications, USA. ISBN 978-0-9801826-8-2.
