Уснула Венера

Usnula Venera
Umetnik	Đorđone (Đorđo di Kastelfranko); Ticijan Večeli (dovršio pejzaž u pozadini)
Godina	Oko 1510. godine
Pravac	renesansa; venecijanska škola
Tehnika	ulje na platnu
Dimenzije	108,5 h 175 cm
Mesto	Galerija starih majstora u Drezdenu, Drezden

Usnula Venera, još i Drezdenska Venera, je jedna od posljednjih Đorđonevih slika tehnikom ulja na platnu, naslikana oko 1510. godine.^[1] Djelo izuzetne važnosti zbog uticaja koji je ostavilo na kasnije predstave ispružene boginje Venere u istoriji umjetnosti^[1], ponavljajući se kao tema u renesansi, baroku, neoklasicizmu i impresionizmu.

Po Rinaldiju, prvobitno je bila dio zbirke Kuće Marselo u Veneciji. Zatim je prešla u zbirku vojvoda Istoka, loze koja je vladala vojvodstvima Ferare i Modene. Godine 1746. prodata je, zajedno sa više djela zbirke vojvoda Istoka, njemačkoj Kući Saksonije. Danas je dio zbirke italijanskih majstora renesanse u Galeriji slika starih majstora u Drezdenu.

Dugo se smatralo da je riječ o Sasoferatovoj kopiji Ticijanovog originala, sve dok je italijanski kritičar Đovani Moreli, nije ispravno pripisao Đorđonu.

Jedna od posljednjih Đorđonevih slika – ili barem tako vjerujemo zato što ju je dovršio Ticijan, vjerovatno nakon Đorđonove smrti – Usnula Venera, prva je u dugom nizu ležećih ženskih aktova u istoriji umjetnosti.^[1] Udaljena od Botičelijeve boginje (Rođenje Venere), koja stoji naga prilikom svog rođenja, ali će uskoro biti pokrivena, Đorđoneova Venera spava, a njeno nago tijelo nalazi svoj eho u krivinama brda prizora sa pozađa. Dok je donja linija tijela jedna kriva linija, gornja je obliku talasa polazeći od glave preko grudi do ruke koja je spuštena preko stidnog brežuljka – diskretan ali sugestivan gest. Senzualni efekat slike pojačan je toplim tonovima i prirodnom teksturom njenog tijela, što je naglašeno posteljom na kojoj ona leži. Najvjerovatnije je rađena za privatnog kolekcionara, možda je čak bila i skrivana iza zavjese, kao što je poznato da je sa takvim slikama bilo uobičajeno u kasnijim vjekovima.

Putem radiografija je otkriven klečeći Kupidona pored stopala Venere koji je preslikan nakon što je djelo bilo oštećeno.^[1] Godine 1525. slika je opisana ovako: „Platno nage Venere koja spava na livadi sa Kupidonom, naslikao je Đorđo di Kastelfranko, ali pejzaž iz pozađa i Kupidona je dovršio Ticijan.” Tehnička analiza je otkrila da je postelju na kojoj Venera leži takođe prepravio Ticijan.^[1] Čini se da lice u svom sadašnjem stanju ne odgovara stilu ni jednog od pomenutih umjetnika; možda je po njemu slikano u Drezdenu 1843. godine, kada je prekriven Ticijanov Kupidon.^[1]

Uticaj[uredi | uredi izvor]

Ležeći aktovi u zapadnoj umjetnosti (1520–1900)

Đirolamo da Treviso, 1520	Ticijan, 1534	Bordone, 1540	Anibale Karači, 1602	Artemizija Đentileski, 1625

Reni, 1639	Velaskez, c. 1650	Goja,1792	Kabanel, 1863	Mane, 1863