Fajsal od Saudijske Arabije

Fajsal od Saudijske Arabije
Portret kralja Fejsala, 1945
Lični podaci
Puno ime	Fajsal bin Abdulaziz Al Saud
Datum rođenja	(1906-04-14)14. april 1906.
Mesto rođenja	Rijad, Saudijska Arabija
Datum smrti	25. mart 1975.(1975-03-25) (68 god.)
Mesto smrti	Saudijska Arabija
Grob	Al-Oud   Rijad
Porodica
Supružnik	Sultana bint Ahmed Al Sudairi
Potomstvo	jedanaestoro dece
Roditelji	Abdulaziz Ibn Saud Tarfe ibn Abdulaha ibn Abdul-Latifa Al Šeika
Dinastija	Saud
Kralj Saudijske Arabije
Period	2. novembar 1964 — 25. mart 1975
Prethodnik	Saud od Saudijske Arabije
Naslednik	Halid od Saudijske Arabije
Potpis

Fejsal bin Abdulaziz Al Saud (arap. : فيصل بن عبدالعزيز ال سعود Фајсал ибн ʿАбд ал ʿАзиз Ал Суʿуд; 14. april 1906 – 25. mart 1975) bio je saudijski državnik i diplomata koji je bio kralj Saudijske Arabije od 2. novembra 1964. do njegovog ubistva 25. marta 1975. Pre nego što je preuzeo dužnost prestolonaslednika Saudijske Arabije od 9. novembra 1953. do 2. novembra 1964. i nakratko je bio regent svom polubratu kralju Saudu 1964. Bio je treći sin kralja Abdulaziza ibn Sauda, osnivača moderne Saudijske Arabije, i drugi od šest Abdulazizovih sinova koji su bili kraljevi.

Fejsal kao kralj

Na vlast je došao nakon dugogodišnje borbe sa polubratom Saudom koga je na kraju uspio prisliti na abdikaciju. Njegovu vladavinu su na unutrašnjem planu obilježila nastojanja da popravi finansije zemlje i sprovede određene reforme, među kojima je bilo uvođenje ženskih škola i televizije, a čemu su se protivili konzervativni vjerski krugovi, te teritorijalna organizacija zemlje koja je i danas na snazi. Na vanjskom planu je kao fanatični antikomunist nastavio politiku savezništva sa SAD, istovremeno se suprotstavljajući panarabizmu i nudeći kao alternativu panislamizam. U izraelsko-arapskom sukobu je, međutim, stao na stranu Palestinaca kao i drugih arapskih država, a što je posebno došlo do izražaja u Jomkipurskom ratu kada je, nastojeći natjerati Zapadni svet da prestane podržavati Izrael pokrenuo veliki naftni embargo koji će dovesti do Prvog naftnog šoka. Taj je događaj doveo do dramatičnog povećanja cijene nafte, te postavio temelje kako današnjeg blagostanja u Saudijskoj Arabiji, tako i modernog svjetskog ekonomskog poretka temeljenog na petrodolarima. Ubrzo nakon toga ga je u atentatu ubio njegov nećak Fajsal ibn Musaid.

Atentat

Fajsal je ubijen 25. marta 1975. nakon atentata na audijenciji, preminuo je na putu do bolnice ili ubrzo po dolasku u bolnicu. Nasledio ga je polubrat Halid.

Ubica Fejsal ibn Musaid (1947–1975) bio je njegov nećak, sin njegovog polubrata Musaida (1923–2013). Uhapšen je i proglašen mentalno bolesnim. Na sudskom ročištu koje je usledilo proglašen je krivim za kraljevo ubistvo i javno obezglavljen samo nekoliko sati nakon presude.

Pozadina ovog čina bila je pre mnogo godina. Kada je 60-ih godina 20. veka u Saudijskoj Arabiji uvedena televizija uz saglasnost islamskog sveštenstva, ultrakonzervativne snage u zemlji želele su da to spreče. Tada je grupa demonstranata pokušala da upadne i sruši televizijski toranj. Ali ovo je čuvala policija; brat kasnijeg atentatora je ubijen tokom razmene vatre između demonstranata i policije. Kada je pozvao kralja da kazni policajca koji je upucao njegovog brata, Fejsal je stajao čvrsto i rekao da je ubijeni brat pogrešio jer je otvorio vatru, a policajac je delovao u samoodbrani.

Zbog činjenice da se atentator vratio iz SAD tek nešto pre zločina i da je prethodno posetio glavni grad Libana (Bejrut) i DDR, bilo je raznih špekulacija o drugim mogućim pozadinama zločina, koje, međutim, nikada nisu mogle biti potvrđene.

Vidi još

• Kralj Saudijske Arabije
• Prestolonaslednik Saudijske Arabije
• Savjetodavna skupština (Saudijska Arabija)

Spoljašnje veze

Mediji vezani za članak Fajsal od Saudijske Arabije na Vikimedijinoj ostavi

• Embassy of the Kingdom of Saudi Arabia
• Tajni sporazum SAD-a i Saudijske Arabije koji je promijenio svijet