Hrastovlje

S Vikipedije, slobodne enciklopedije

45°30′38.23″N 13°54′0.3″E

Hrastovlje
Administrativni podaci
DržavaSlovenija
OpštinaKopar
Stanovništvo
 — (2011)154
Geografske karakteristike
Vremenska zonaUTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina165,1 m m
Ostali podaci
Poštanski broj6273 (Čpni Kal)

Hrastovlje – (ital. Cristoglie Kristolje, lokallno: Krastovje) mediteranski gradić u severnoj Istri u sastavu slovenačke gradske opštine Kopar smešten iznad doline reke Rižane ispod Kraškog ruba Ćićarije. Najpoznatije je po freskama utvrđene crkvice te po muškatnom vinu.

Geografija[uredi | uredi izvor]

Kraški rub ili Istarske stene nad Hrastovljem.
Xpactovlje

Mesto se nalazi 25 km jugoistočno od Kopra neposredno pod Kraškim rubom na nadmorskoj visini 175 m. Leži iznad reke Rižane, geološki je na prelazu kraškog i flišnog dela Istre. Zato se na području nailazi na kraške krečnjake, između ostalog, iznad naselja na brežuljku toga tipa nalazi se i utvrđena crkva. Kraškog je značaja i ponor u Gabru, koji podzemno napaja jedan od izvora Rižane.

Naselje je smešteno na putu Kopar-Kubed-Buzet, odn. na vinskom putu Socerb-Osp-Hrastovlje. Leži na padini brda Vrh (Kjyza, 296 m n/v), koji je podložan jakoj eroziji; druge bliže uzvisine su Strana, Gaber i Podklenčič. Ispod sela teče Hrastovski potok.

Dance macabre iz Hrastovlja

Prirodnu vegetaciju predstavljaju pašnjaci i grmlje. Vinogradii i njive, koji okružuju Hrastovlje, a najviše se uzgaja kukuruz i krumpir, a od loza muškat, malvazija, refošk i kraljevina[1].

Klima[uredi | uredi izvor]

Klima je submediteranska, s nešto većom količinom padavina (do 1.400 milimetara godišnje) što se može pripisati ctenovitoj pregradi, koja se u obliku Kraškog ruba Ćićarije pojavljuje neposredno zapadno od sela. Prosečna letna temperatura je 12 °C[2]

Istorija[uredi | uredi izvor]

Mesto je car Konrad II poklonio Akvilekskoj patrijaršiji. U XII veku postaje feud germanske porodice Nojhaus sve do 1581. kada ga prodaju lekaru Alesandru Zarotiju iz Kopra. Pre toga, 1535, postaje deo Venecijanske Republike[3].

Znamenitosti[uredi | uredi izvor]

.Cpkva cv. Tpojctva
  • Na uzvisini se nalazi jedan od najstarijih sakralnih objekata u Istri, romanička crkva sv. Trojice (Santisima Trinità) izgrađena između XII i XIII v. a utvrđena je u XVI. veky[4].

Unutrašnjost na tri lađe je sva oslikana freskama koje prikazuju: u apsidi su sv. Trojica; u manjim apsidama apostoli i zaštitnici od kuge Sebastijan, Roko i Fabijan; na volti središnje lađe Kreacija; na kapitelima figure svetaca i na voltama bočnih lađa dvanaest meseci; na severnom je zidu Poklonjenje Triju Kraljeva; Najzanimljiviji ciklus fresaka nalazi se na južnom zidu sa scenama Isusovih pasija, a na gornjem traku je prikazan dance macabre (ples mrtvaca) iz XV. v.[5] u vreme kada su Evropom harale brojne epidemije pa je tema smrti bila često prisutna. Autor fresaka bio je slikar Ivan iz Kastva koji se potpisao na latinici (Magister Johannes de Castua) i glagoljici sa unesenom 1490. g.. Ovaj ciklus fresaka spada u kasnogotski stil. Freske je otkrio mesni vajar Jože Pohlen 1949. g[6][7].

  • Na ovom području se nalazi još jedna crkva sa freskama iz početka Kvatročenta, a to je sv. Stefan u Zanigradu.
  • Selo karakterizyje istarski tip stisnutih kuća među kalama (uske mediteranske ylce). Hiža broj 22 je najstariji nesakralni objekat u selu izgrađena najkasnije u drugoj polovici XVII. v. Mnoge kuće su pod spomeničkom zaštitom pa su poslovi obnove komplikovani pa te arhaične kuće propadaju[8] (.
  • Južno od sela od 1990. stoji Pohlenov kamena ckylptypa Šavrinka (kako je nekoč bio naziv za žene s područja Šavrina (Savrinija), koje su u Trst na glavi nosile svoje poljoprivredne proizvode).

Stanovništvo[uredi | uredi izvor]

Prema podacima Statističnog ureda Slovenije u Hrastovlju je 2020. živelo 154 stanovnika[9],

Povezano[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Longyka, Primož; et al. (2011). Matej Zalar (ur.). Potepanja 4, Slovenska in hrvaška Istra. Ljubljana: As-Press. COBISS 255995904. ISBN 9789619257852.
  2. ^ Pucer, Alberto (2005). Popotovanje po Slovenski Istri. Libris Koper. COBISS 219328768. ISBN 961-91468-1-6.
  3. ^ Alberi Dario, Istria, storia, arte, cultura, Trieste, Lint.
  4. ^ „Hrastovlje e la sua chiesa fortificata » SLOvely” (na jeziku: italijanski). 2013-06-05CEST16:34:42+02:00. Pristupljeno 2022-02-27.  Proverite vrednost paramet(a)ra za datum: |date= (pomoć)
  5. ^ Fučić, Branko, Istarske freske, Zora, Zagreb, 1963. 
  6. ^ Vinčec, Milan (2009). Istra: Koper, Izola, Piran: kulturno turistični vodnik. Koper, Arsvideo. COBISS 246454272. ISBN 978-961-269-087-8.
  7. ^ Istria, Cherso, Lussino, guida storico-artistica, Trieste, Bruno Fachin Editorie.
  8. ^ Longo Gaetano, dis. Bressanutti Aldo, Terra d'Istria, Trieste, Lint.
  9. ^ „Prebivalstvo po naseljih, podrobni podatki, Slovenija, 1. januar 2020”. www.stat.si. Pristupljeno 2022-02-27. 
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Храстовље&oldid=27044500”